Saltar navegación

Latinismos

Latinismos

Os latinismos manteñen a forma latina exacta.

Latín

galego

castelán

Francés

A priori

Previamente

Previamente

Précedemment

Corpus delicti

O corpo do delito

O corpo do delito

Le corpus delicti

De factum

De feito

De hecho

En fait

Ex profeso

Deliberadamente

Deliberadamente

Délibérément

Hic et nunc

Aquí e agora

Aquí y ahora

Ici et maintenant

In extremis

No último momento

En el último momento

A la dernière minute

In fraganti

No momen­to de se cometer o delito

En el momen­to de cometerse el delito

En flagrant

In mente

No pensamento

En el pensamiento

Dans lésprit

In situ

No sitio

En el sitio

Sur le site

Ipso facto

Inmediatamente

Inmediatamente

immédiatement

Mare magnum

Confusión de cousas

Confusión de cosas

Confusion des choses

Modus vivendi

Forma de vivir

Forma de vivir

Forme de vie

Motu proprio

Voluntariamente

Voluntariamente

Volontairement

Mutatis Mutandis

Mudando ou alterando o necesario para a súa actualización

Mudando o alterando lo necesario para su actualización

de modifier ce qui est nécessaire pour mettre à jour

Per capita

Por cabeza

Por cabeza

Par habitant

Post/postquam

Despois

Después

Après

Sine die

Sen data fixa

Sin fecha fija

Aucune date fixe

Sine qua non

Sen a cal non

Sin la cual no

Sans lequel aucun

Statu quo

Estado en que están as cousas

Estado en que están as cousas

État où ils sont les choses

Sui generis

Especial ou peculiar

Especial ou peculiar

Spéciales ou particulières

Verbi gratia

Por exemplo

Por exemplo

Par exemple

Vox populi

De dominio público

De dominio público

Dans le domaine public

Queres practicar?

Da lista de latinismos ut supra, escolle cinco e constrúe con eles cadansúas oracións nas que teñan sentido.

 

Aínda hai moitos máis latinismos. É moi interesante sabermos o significado deles para podelos empregar con propiedade. Algúns son sinxelos e outros non tanto:

a posteriori- posteriormente

ab aeterno :até a eternidade

accessit - premio de consolación por “acercarse” ó mellor.
ad kalendas graecas: indica que algo non se realizará nunca (as calendas eran a división do mes romano, non do grego).

ad hoc - a propósito para algo ou alguén
ad libitum : "como guste, como queira".

addenda et corrigenda: nun libro, apéndice e fe de erratas.

alias- (coñecido) doutro xeito: Anfitrio (Plauto).

alter ego - o seu outro eu.
ante meridiem (a.m.)- antes do mediodía/ post meridiem (p.m.).

spa: sport per aquam
bis - dúas veces
casus belli: motivo de guerra
cave canem : ollo co can
conditio sine qua non: condición indispensable
contra naturam: contrario á natureza
corpore insepulto: co corpo sen sepultar

cum laude: laureado, con honra.
curriculum vitae: percorrido da vida

de incognito: ocultando a identidade
de iure: de dereito
doctor honoris causa: recoñecemento universitario honorífico
ecce homo! velaquí o home (en referencia a Cristo).
editio princeps: primeira edición.
et cetera: e as demais cousas...
ex aequo:
con igual mérito, ó mesmo tempo.

ex-voto: ofrenda feita por un beneficio recibido.

ex cathedra: "desde a cátedra"= con autoridade, maxistral.
ex iure: segundo o dereito, legalmente
ex libris: emblema que pon no libro o seu propietario.
extra muros: fóra do recinto/ intra muros: dentro.

fac totum: persoa que desempeña todas as tarefas.
gratis et amore: "de balde e con amor".
grosso modo: "aproximadamente".
habeas corpus: dereito a non ser detido sen motivos.

habitat: entorno no que se vive.
homo sapiens: "homínido sabio".
horror vacui: horror ao espazo baldeiro (especialmente en arte).
ibídem: no mesmo lugar.
idem: "o mesmo".
id est : é dicir (i.e.).
in absentia: en ausencia.
in aeternum: eternamente.
in albis : en branco.
in articulo mortis: a punto de morrer.
in dubio pro reo: en caso de dúbida, a favor do reo.
in fraganti / in flagranti delicto
in itinere: no camiño.
in illo tempore : naquel tempo.
in medio virtus: a virtude está no medio.
in memoriam : en memoria, en lembranza.
in pectore: intimamente convencido
in saecula saeculorum: polos séculos dos séculos.
in vino veritas: a verdade está no viño.
in vitro : dentro do "vidro".
inter nos: entre nós.
interim: no intre, no momento

lapsus linguae: erro lingüístico

libido (desexo sexual).
magister dixit : "é certo porque o afirma alguén con autoridade".
manu militari: pola forza (militar)
mea culpa: por culpa miña.
memento mori : lembra que morrerás.
memorandum: onde se apunta o qu e debe ser lembrado.
modus operandi: xeito de actuar.
mortis causa: causa de morte.
motu proprio: por iniciativa propia
nemine discrepante

nihil obstat: non existe impedimento.

non plus ultra: non máis alá.

numerus clausus: capacidade limitada. 
nunc et semper: agora e sempre.
opere citato: na obra citada (o.p.)

ora et labora: ora e traballa.
panem et circenses: pan e divertimento.
peccata minuta: faltas (pecados) de pouca importancia.
per se: por si só.

placet: prace, agrada.

post data: texto engadido a unha carta
post mortem: despois de morto.
primus inter pares: o primeiro, o mellor entre iguais.
pro indiviso: sen dividir.

quid: que.

quid pro quo? que a cambio de que?
quorum: número suficiente.
rara avis: escaso ou estraño.

réquiem: descanso.
R.I.P. (requiescat in pace) : descanse en paz.
referendum : votación de leis, etc.

rigor mortis: rixidez cadavérica.

sancta sanctórum: o lugar máis sagrado.

conditio sine qua non: condición necesaria
statu quo situación nun momento determinado
strictu sensu: en sentido estricto. (contrario: latu sensu).
sub iudice: no ámbito xudicial.
summum ius, summa iniuria
superávit: exceso do haber sobre o debe
Sursum corda: “arriba os corazóns”.

tabula rasa: táboa sen escribir.
tempus fugit: o tempo  fuxe.
totum revolutum: todo confuso.
ultimatum: resolución terminante.
urbi et orbi:"á cidade de Roma e ó mundo" (hoxe, bendición papal).
vice versa: ao revés.
viva voce: en voz alta.