No entorno

Algún vocabulario deste listado é doado de ver na cidade, outro non tanto. Ben lembro o que che gustaba ver arredor da nosa casa do Muíño Vello. O que máis, o río. Recoller amoras “xigantes” na beira do muíño, observar os cágados nas pozas, as píntegas na pía, atravesar os pontóns de pedra brincando á pata coxa... As nosas palabras seguen servindo hoxe para nomear outras realidades, non tan diferentes ás de antano...

	Adro: Terreo, xeralmente cercado, que adoitan ter as igrexas ao seu redor ou ben diante delas.
	Alfoz (O aberto) (ár.: Al-hauz): Espazo que está arredor dunha poboación. SIN. arrabalde, arredores, aforas, periferia, veciñanza. Cast.: comarca, In.: region.
	Cancela: (de cancelo). Estrutura que se coloca nunha portela para abrir e pechar o paso; canceleira, canceleiro.
	Canizo: Estrutura con varas ou paus entretecidos para facer divisións ou cerrados.
	Cataventos: Aparello que consiste nunha barra vertical sobre a que xira, indicando a dirección do vento, un anaco de tea en forma de manga ou unha peza de metal en forma de frecha.
	Colector: Conduto principal da rede de sumidoiros.
	Contedor ou colector do lixo: depósito de grandes dimensións que se coloca nas rúas para a recollida do lixo.
	Gabia: Abertura longa e estreita que se fai nun terreo para levantar un valado, pór os cimentos, conducir a auga etc.
	Lastro: Pedra en forma de prisma rectangular que se usa para pavimentar as rúas.
	Pía: recipiente cóncavo de pedra ou doutro material, para conter líquidos, de diversas formas ou tamaños, segundo o uso que se lle dá. Sin. bacía, maseira.
e	(Tampa do) sumidoiro
	Sumidoiro: Conduto, xeralmente subterráneo, polo que se evacúan as augas da chuvia e as procedentes de residuos das vivendas, da industria, etc.

	Aira/eira (espazo chan próximo á casa onde se mallan os cereais; espazo chan no centro do lugar onde se celebran reunións).
	Beirarrúa: espazo nas marxes dunha rúa, cunha certa elevación sobre o nivel desta, para que circulen os peóns.
	Beiravía: espazo á beira dunha estrada, xeralmente separado cunha liña, reservado para a circulación de peóns e vehículos de tracción animal, ou utilizado como zona de seguridade ou para deterse os vehículos en caso de necesidade nas autoestradas e autovías
	Bisbarra: Territorio de límites pouco precisos, que xeralmente rodea un núcleo de poboación de certa relevancia e que pode abranguer outras entidades de poboación. 2. Comarca.
	boca da rúa= embocadura= boqueira
	Bulevar: rúa ancha e con árbores.
	Encrucillada: lugar onde se cruzan dous ou máis camiños. cf. intersección , cruzamento
	Estrada: vía destinada á circulación de vehículos automóbiles. Focha, fochanca: buraco pequeno na terra, tamén no asfalto (cast. Bache)
	Guindastre: máquina para levantar e levar grandes pesos dun punto a outro.
	Quella: rúa ou camiño moi estreitos. Sin. calello, calella, canella, canellón.
	Rañaceos: Edificio de moita altura..
	Rúa: camiño dentro dunha poboación, rodeado por casas, árbores etc..
	Rueiro/quinteiro: especie de praza ou terreo comunal. Venela: paso interior entre dúas vivendas.