Oficios e profesións 1

Acibecheiro/a (de acibeche, do hispanoárabe as-sabay).

Quen labra e pole obxectos de acibeche. Cast.: Azabachero

Labrego/a: persoa que se dedia ao cultivo da terra.

Sin. labrador, campesiño.

Afiador: (a+fìo) Quen lle dá gume a un instrumento cortante. O dos afiadores é oficio ambulante por excelencia, característico da provincia de Ourense. No seu traballo chegan ata recantos moi distantes da súa orixe e tal vez por iso, para fortaleceren a comunidade de oficio, crearon o barallete, linguaxe peculiar semellante á de canteiros, telleiros e cesteiros. A roda de afiar e unhas poucas ferramentas -alicates, tenaces, martelo- son o seu medio de traballo, que consiste en aguzar ou amolar coitelos, tesoiras, fouces... É frecuente que compartan esta dedicación coa de paraugueiros, cantorleiros e zarralleiros.

Cantorleiros e zarralleiros son oficios ambulantes, que poden ir asociados. O seu labor non consiste en facer pezas novas, senón en arranxar as vellas. Cantorleiro é un oficio ambulante. O cantorleiro ocúpase da vaixela escachada. Fai uns buratos na peza coa parafusa; logo, cos alicates, fai unhas grampiñas de arame, xunta os anacos e vainos amarrando con elas.

Cerralleiro (de cerrar, lat. *serrare). Persoa que vende ou compón pechaduras, chaves, cadeados, etc. SIN. zarralleiro. Cast.: Cerrajero, Fr.: Serrurier, In.: Locksmith.

Tecelán/á: (de tecer + lá). Persoa que ten por oficio tecer. SIN. tecedor. O feminino é tecedeira. Cast. Tejedor, Fr.: Tisserand, In.: Weaver.

O tecido tiña como materias primas o liño e a lá. Cos distintos tipos de tecido (picote, estopa, lenzo) confeccionábanse prendas de vestir, cobertores, sabas, etc.

Albardeiro (de albarda: ár. al-barda’a). Quen  fai  ou vende albardas ou aparellos das cabalerías. Cast.: Albardero.

Os albardeiros manufacturan o coiro, a tea de saco, o ferro e a madeira, para fabricaren albardas, selas, estribos, alforxas e todo tipo de aditamentos para as cabalerías. A ferramenta é similar á dos zapateiros.

Canteiro (orixe céltica). Persoa que labra a pedra para a construción. Sin, Pedreiro. Cast. Cantero. Fr.: maçon a pièrre, In.: mason.

Os canteiros foron os artífices de boa parte do noso rico patrimonio monumental. Casas, igrexas, cruceiros, petos de ánimas, son boa mostra do seu saber artístico. Traballan a pedra para a construción, preparan cachotes, perpiaños e cantería de granito. Moito máis doado é o traballo da lousa, que só cómpre retocar co pico e a maceta. No seu traballo chegaron moi lonxe da súa terra de orixe, e así xorde a necesidade de crearen vínculos de confraternidade, que se manifestan no verbo dos arxinas, a fala coa que se comunican entre si. Antes de que se mecanizase o traballo nas canteiras, os pedreiros arrincaban do monte os bloques de pedra que han traballar os canteiros. Co pico, os guillos e o martillón, e máis tarde con dinamita, fendían as penas en grosos bloques, que desprazaban sobre roletes para trasladalos logo en carros de bois.

Carpinteiro: (lat. carpetariu “que fai carros”) Persoa que ten por oficio traballar a madeira e facer obxectos con ela.

Os carpinteiros teñen diversas especialidades: O carpinteiro de armar prep3ara e coloca a armadura dos pisos e as teitumes das casas. O carpinteiro de ribeira constrúe embarcacións, tanto de mar como de río. O cubeiro, traballador temporeiro nas zonas vinícolas, fai cubas e bocois para o viño. O carpinteiro de taller, con obradoiro fixo, fabrica as portas e fiestras e a moblaxe para as casas. O ebanista é un carpinteiro de taller especializado que realiza traballos máis finos, para pazos e casas grandes, que entran no ámbito da arte popular. O torneiro elabora pezas de madeira torneada. O fragueiro especialízase na construción de carros. Aínda máis especializado é o rodeiro, que fai soamente as rodas.

Tamén hai especialistas na confección de xugos.

Ferreiro: Persoa que ten por oficio traballar no ferro.

Os ferreiros fabricaban os apeiros agrícolas e toda a ferraxe necesaria para os carros e as casas. Hoxe, os que non se dedican á artesanía limítanse a arranxar as ferramentas que se mercan nas tendas.

A forxa é o local de traballo dos ferreiros, atópase polo xeral nun local terreo fóra da vivenda. O material que utilizan é o ferro que extraen os mineiros, laminado antigamente nas ferrerías, que dispoñían dun mazo movido por unha roda hidráulica.

O ferrador é a persoa que ten por oficio ferrar os animais. Os ferradores veñen sendo ferreiros especializados. As ferraduras encárganllas ós ferreiros ou mércanas, aínda que non falta ferrador que as faga el mesmo. Unha pequena zafra ou bigornia e unha ferramenta sinxela sérvenlles para ferrar as cabalerías e poñer canelos ó vacún.