"Esgos", óleo sobre tea, colección Afundación. Ramón Parada Justel, 1897 — María Villarino. *Paisaxe onde se aprecian os contornos esvaecidos para crear profundidade* (CC BY-SA)

Definición

Esfumado: técnica pictórica definida por Leonardo da Vinci como “sen liñas, nin bordes, coma o fume” (de aí o nome italiano sfumato) ou máis alá do plano de enfoque. Ten efecto vaporoso, da sensación de profundidade e acusa a perspectiva espacial e aérea.

Lectura facilitada

Apoio visual

Explicación

A técnica do esfumado válese do recurso da veladura. Unha veladura é una capa pictórica esluída en verniz ou aceites que permite a superposición de tons semitransparentes sobre unha cor de base (imaxe 1).

O degoxo científico do Renacemento, pescudou nos efectos ópticos e atmosféricos das paisaxes (imaxe 2). As formas canto mais alonxadas estean, mais tenden á asemellarse á cor azul, menos contrastados e máis desdibuxados teñen os seus perfís (perspectiva aérea).

Leonardo popularizou esta técnica procedente da pintura flamenga, onde inventaron a pintura ó óleo que permite a superposición de veladuras (imaxe 3).

Imaxe que representa o cadro de Leonardo da Vinci "A Virxe das Rochas" onde pode apreciarse un esfumato no fondo — Fernando Díaz. *Esfumado de Leonardo da Vinci* (CC BY-SA)

da Vinci, Leonardo (1478). "Retrato de Ginebra Benci" [óleo e témpero sobre táboa]. National Gallery and Art West de Washington — Leonardo da Vinci. *Retrato con paisaxe con esfumado* (Dominio público)

David, Gerard (ca. 1498) "Tríptico da familia Sedano" [óleo sobre tabla] Museo do Louvre — Fernando Díaz. *Cadro relixioso pintado ao óleo con paisaxe no fondo* (CC BY-SA)