Saltar navegación

Canon

Definición

Canon: regras das proporcións conforme o tipo ideal. É o conxunto daquelas características que unha sociedade considera convencionalmente como fermoso ou atractivo, sexa nunha persoa ou nun obxecto. Foi estudado e teorizado ó longo das distintas épocas porque varían no tempo e segundo os estilos.

Apoio visual

Fernando Díaz (CC BY-SA)

Explicación

Os canones máis empregados na arte foron o canon da columna (en arquitectura) e o canon do corpo humano. 

Na arte exipcia sistematizáronse as representacións humanas tomando de módulo o puño: ancho da man, incluíndo o polgar. Este módulo da lugar a outro de maiores dimensións como o cúbito pequeno: lonxitude do antebrazo dende o cóbado ata o dedo maior, é dicir, 4 puños e medio. Deste xeito, o corpo humano represéntase cunha altura total de dezaoito puños e establécense o resto de relacións proporcionais das distintas partes (imaxe 1).

Na Grecia Clásica, Polícleto teorizou sobre a proporción do corpo humano nun libro chamado Kanon (no século V). O texto non se conserva, mais atopamos a súa aplicación práctica nas esculturas do Doríforo e do Diadúmeno. Estabeleceu como módulo a medida da cabeza,  sendo a altura igual a sete veces ésta. Un século despois, Lisipo alonga o canon a sete cabezas e media como se observa no Apoxiomenos. O mesmo fará Práxiteles e outros escultores do século IV que buscan unha beleza máis idealizada, afastada da realidade (imaxe 2).

Imaxe 1
Canon exipcio da representación do corpo humano
María Villarino. Canon exipcio (CC BY-NC-SA)
Imaxe 2
Canones gregos de representación do corpo humano, baseados nos modelos de Lisipo e Polícleto
Maria Villarino. Canones gregos (CC BY-SA)

As ordes arquitectónicas xurden na arte clásica coa finalidade de establecer unha relación proporcional entre os elementos de sustentación (columna) e sostidos (lintel). Cada orde toma como módulo de referencia o raio do fuste na base. Por exemplo, a columna de orde dórica mide trece módulos e o seu arquitrabe mide tres (imaxe 3); a columna xónica mide dezaoito módulos e o seu arquitrabe catro (imaxe 4);  e a columna corintia mide vinte módulos e o seu arquitrabe 4 (imaxe 5) .

As ordes clásicas propoñen un esquema para ordenar as partes do entaboamento (arquitrabe, friso, cornixa), do capitel (ábaco, equino, colariño), do fuste (acanaladuras, estrías, ...), da base (escocia, toro, listel...),....

Imaxe 3
Ilustración dos elementos principais da orde dórica
María Villarino. Esquema da orde dórica (CC BY-SA)
Imaxe 4
Ilustración que representa os elementos característicos da orde xónica
María Villarino. Esquema da orde xónica (CC BY-SA)
Imaxe 5
Ilustración que mostra os elementos caraceterísticos da orde corintia
María Villarino. Esquema da orde corintia (CC BY-SA)

Feito con eXeLearning (Nova ventá)