Adxectivos
Termo grego |
Base |
Significado |
Exemplos |
ἀρχαῖος, -α, -ον |
arc-, arqu- |
antigo |
arcaico, arqueoloxía |
αὐτός, -ή, -ό |
auto- |
un mesmo, si mesmo |
autoestima, autoadhesivo |
βαρύς, -εῖα, -ύ |
bari- |
pesado, grave |
barítono, barómetro |
δέκα |
deca- |
dez |
decámetro, decalitro |
δώδεκα |
dodeca- |
doce |
dodecaedro, dodecágono |
ἑκατόν |
hecato-, hecto- |
cen |
hecatombe, hectolitro |
ἐννέα |
enea- |
nove |
eneágono, eneasílabo |
ἕξ |
hex- |
seis |
hexágono, hexaedro |
ἑπτά |
hept- |
sete |
heptágono, heptasílabo |
ἕτερος, -α, -ον |
hetero- |
distinto |
heterosexual, heterónimo |
θερμός, -ή, όν |
termo- |
quente |
Termópilas, termómetro |
ἴσος, -η, -ον |
iso- |
igual |
isóscele, isotermo |
κακός, -ή, -όν |
caco- |
malo |
cacofonía, cacografía |
καλός, -ή, -όν |
calo-, cali- |
fermoso |
caligrafía, calocéfalo |
λευκός, ή, -όν |
leuco- |
branco |
leucocito, leucemia |
μέγας, μεγάλη, μέγα |
mega-, megalo- |
grande |
megafonía, megalópolis |
μακρός, -ά, -όν |
macro- |
grande |
macrocéfalo, macrocosmos |
μέσος , -η, -ον |
meso- |
medio, en medio |
Mesopotamia, mesoderme |
μικρός, -α, -όν |
micro- |
pequeno |
microcéfalo, microcosmos |
μόνος, -η, -ον |
mono- |
un, único |
monolito, monarquía |
νέος, -α, -ον |
veo- |
novo |
neolítico, neoloxismo |
ὀκτώ |
octo-, octa- |
oito |
octópodo, octaedro |
ὀλίγος, -η, -ον |
oligo- |
pouco |
oligarquía, oligofrenia |
ὅμοιος, -α, -ον |
homeo-, homo- |
igual |
homofobia, homónimo |
ὀρθός, -ή, -όν |
orto- |
recto, correcto |
ortografía, ortodoncia |
παλαιός, -ά, -ον |
paleo- |
antigo |
paleolítico, paleocristián |
πᾶς, πᾶσα, πᾶν |
pan-, panto- |
todo |
pandemia, panteón |
πέντε |
penta- |
cinco |
pentadactílico, pentasílabo |
πολύς, πολλή, πολύ |
poli- |
moito |
poligamia, polícromo |
πρῶτος, -η, -ον |
proto- |
primeiro |
protomártir, prototipo |
ταχύς, -εῖα, -ύ |
taqui- |
rápido |
taquicardia, taquigrafía |
τέτταρες |
tetra- |
catro |
tetraedro, tetraloxía |
τρείς |
tri- |
tres |
triloxía, trípode |
φίλος, -η, -ον |
filo-, -filia |
amigo, afeccionado |
zoófilo, hemofilia |
χλωρός, -ά, -ον |
cloro- |
verde |
cloro, clorofila |
Substantivos
Termo grego |
Base |
Significado |
Exemplos suxeridos |
ἀήρ, -ἀέρος |
aero- |
aire |
aerofaxia, aerolito |
αἷμα, αἵματος |
hemo-, hemat- |
sangue |
hemoglobina, hematoloxía |
ἄλγος, -ους |
algo-, -alxia |
dolor |
neuralxia, algofobia, nostalxia |
ἀνήρ, ἀνδρός |
andro-, -andria |
home |
androloxía, poliandria |
ἄνθρωπος, -ου |
antropo- |
ser humano |
antropoloxía, antropófago |
ἀρχή, -ῆς |
arqui-, arque-, archi- |
poder, principio (indica superioridade) |
arquitecto, arquetipo, archiduque |
ἀστήρ, -έρος |
aster- |
astro, estrela |
asteroide, asterisco |
βιβλίον, -ου |
biblio- |
libro |
biblioteca, bibliófilo, bibliografía |
βίος, -ου |
bio- |
vida |
bioloxía, microbio |
γάμος, -ου |
-gamia |
matrimonio |
endogamia, poligamia |
γαστήρ, τρός |
gastr- |
estómago |
gastronomía, gastralxia, gastroscopia |
γένος, -ους |
xen-, -xenia |
orixe |
xenealogía, oroxenia |
γέρων, -οντος |
xeron-, xeront- |
ancián |
xeropsiquiatría, xerontocracia |
γῆ, -ῆς |
xeo- |
terra |
xeografía, xeología, xeometría |
γνῶσις, -εως |
gno- |
coñecemento |
agnóstico, gnoseología |
γράμμα, -ατος |
grama-, gramat- |
escrito, letra, debuxo |
cardiograma, gramática, pentagrama |
γυνή, γυναικός |
xine-, xineco- |
muller |
xinecocracia, xinefobia |
δέρμα, -ατος |
derma-, dermat- |
pel |
dermatoloxía, dermoprotector, paquidermo |
δῆμος, -ου |
demo- |
pobo |
democracia, demografía |
δρόμος, -ου |
dromo- |
carreira, pista |
hipódromo, aeródromo |
δύναμις, -εως |
dinam- |
forza |
termodinámica, dinamómetro |
ἕδρα, -ας |
-edro |
base, asento |
dodecaedro, hexaedro |
εἶδος, -ους |
-oide |
visión, aspecto, forma |
antropoide, asteroide |
εἰκών, -όνος |
icon- |
imaxe |
iconoclasta, iconografía |
ἔντερον, -ου |
enter- |
intestino, tripa |
gastroenterite, disentería |
ἔργον, -ου |
ergo-, -urxia |
traballo |
ergofobia, metalurxia |
ἔρως, -ωτος |
ero-, erot- |
amor |
eróxeno, erotomanía |
ζῶον, -ου |
zoo- |
animal, ser vivo |
zoofilia, zooloxía |
ἥλιος, -ου |
helio- |
sol |
heliocéntrico, heliotropismo |
θάνατος, -ου |
tanato- |
morte |
tanatorio, tanatopraxia |
θεός, -οῦ |
teo- |
deus |
teoloxía, teocracia, Teodoro, Doroteo |
θεραπεῖα, -ας |
terap-, -terapia |
coidado, tratamento |
terapéutico, hidroterapia, fisioterapia |
θήκη, -ης |
-teca |
depósito |
biblioteca, hemeroteca |
ἰατρός, -οῦ |
iatro-, -iatria |
médico |
iatrofobia, pediatría, psiquiatría |
ἵππος, -ου |
hipo- |
cabalo |
hipopótamo, hipódromo |
καρδία, -ας |
cardi- |
corazón |
cardialxia, cardiopatía, miocardio |
κεφαλή, -ης |
cefal- |
cabeza |
cefalalxia, encéfalo, cefalópodo, microcéfalo |
κόσμος, -ου |
cosmo- |
orde, mundo, adorno |
cosmoloxía, cosmonauta, cosmopolita |
κράτος, ους |
-cracia |
forza, dominio, poder |
democracia, aristocracia |
κύτος, -ους |
cito- |
celda, célula |
citoloxía, leucocito |
λίθος, -ου |
lito- |
pedra |
monolito, litografía |
λόγος, -ου |
logo-, -logo, -loxía |
palabra, relato, tratado |
logógrafo, filólogo, astroloxía |
μαντεία, -ας |
-mancia |
adivinación |
quiromancia, cartomancia |
μέτρον, ου |
metro-, -metría |
medida |
metroloxía, termómetro, xeometría, |
μορφή, -ῆς |
morfo- |
forma |
morfoloxía, antropomorfo |
μῦθος, -ου |
mito- |
relato |
mitoloxía, mitografía |
ναῦς, νεώς |
nau- |
nave |
náutico, naumaquia |
νόμος, -ου |
nomo- |
lei, regra |
astronomía, autonomía, economía |
ὀδούς, -όντος |
odont-, -odonte, -oncia |
dente |
odontoloxía, odontalxia, mastodonte, ortodoncia |
οἶκος, -ου |
eco- |
casa |
economía, ecoloxía |
ὄνομα, -ματος |
onoma-, onomat- |
nome |
onomástica, onomatopea |
ὄρος, -ους |
oro- |
montaña |
orografía, oroxénese |
ὀστέον, -ου |
osteo-, -ostio |
óso |
osteopatía, osteoporose, periostio |
ὀφθαλμός, -οῦ |
oftalmo- |
ollo |
oftalmoloxía, oftalmoscopia |
πάθος, ους |
pat-, -patía |
sufrimento, doenza, experiencia |
patoloxía, patético, simpatía, telepatía |
παῖς, παιδός |
ped- |
neno |
pediatría, pedagoxía |
πνεῦμα |
pneuma-/neuma- |
sopro, aire |
pneumático, pneumonía |
πόλις, -εως |
poli-, -pole |
cidade |
metrópole, acrópole |
ποταμός, -οῦ |
potamo- |
río |
potamoloxía, hipopótamo, Mesopotamia |
ποῦς, ποδός |
pod- |
pé |
podoloxía, podómetro trípode |
πῦρ, πυρός |
pir- |
lume |
piroclasto, pirómano, piromancia |
ῥίς, ῥινός |
rin- |
nariz |
rinite, rinoplastia, rinoscopia |
σάρξ, -κός |
sarc- |
carne |
sarcófago, sarcoma |
σῆμα, -ατος |
sema-, -semia |
sinal, significado |
semáforo, polisemia |
στόμα, -ατος |
estoma-, estomat- |
boca |
estoma, estomatólogo |
σφαῖρα, -ας |
esfer-, -sfera |
esfera |
esferómetro, litosfera, atmosfera |
σῶμα, -ατος |
soma, somat- |
corpo |
somático, psicosomático, cromosoma |
τέχνη, -ης |
tecn-, -tecnia |
arte, habilidade |
tecnoloxía, tecnocracia, mnemotecnia |
τομή, -ῆς |
tomo-, -tomía |
corte |
tomografía, anatomía |
τόνος, -ου |
tono- |
ton, acento |
tónico, oxítono |
τόπος, -ου |
topo- |
lugar |
topoloxía, toponimia |
τραῦμα, -ατος |
trauma-, traumat- |
ferida |
trauma, traumatoloxía |
τροφή, -ῆς |
trof-, -trofia |
alimento |
trofoloxía, hipertrofia, atrofia |
ὕδωρ, ὕδατος |
hidro- |
auga |
hidroloxía, hidrocefalia, hidrosfera |
ὕπνος, -ου |
hipno- |
sono |
hipnose, hipnoterapia |
φόβος, -ου |
fobo-, -fobia |
medo, temor |
fobia, hidrofobia, fotofobia |
φύσις, -εως |
fisi-, -física |
natureza |
fisioterapia, fisioloxía, física, metafísica |
φωνή, -ῆς |
fon-, -fonía |
son |
fonema, micrófono, megafonía, fonoteca |
φῶς, φωτός |
fos-, foto- |
luz |
fósforo, fotografía, fotómetro |
χείρ, -ός |
quiro-, cir- |
man |
quiromancia, quiromasaxe, cirurxía |
χρόνος, -ου |
crono- |
tempo |
cronoloxía, cronómetro |
χρῶμα, -ατος |
crom-, cromat- |
cor |
cromosoma, cromático |
ψεῦδος, -ους |
pseudo- / seudo- |
falsedade, mentira |
pseudónimo, pseudópodo |
ψυχή, ῆς |
psic-, psiqu- |
alma |
psicoloxía, psiquiatría, psicofármaco, psicoterapeuta |
Verbos
Termo grego |
Base |
Significado |
Exemplos suxeridos |
γράφω |
graf-, grafía |
escribir |
grafoloxía, fotografía |
διδάσκω |
didac- |
ensinar |
didáctica, autodidacta |
κρύπτω |
cripto- |
ocultar |
criptografía, encriptar |
ποιέω |
poe-, -pea |
crear |
poética, onomatopea |
σκοπέω |
-scopio, -scopia |
mirar, observar |
periscopio, endoscopia |
φάγομαι |
-fago, -faxia |
comer |
antropófago, aerofaxia, disfaxia |
φαίνω |
fan- |
mostrar |
fantasma, diáfano |
φέρω |
fer-, -foro |
portar, levar |
feromonas, fósforo, cromatóforo |
Indeclinables
Termo grego |
Base |
Significado |
Exemplos |
ἀντί |
anti- |
contra, oposto a |
antípoda, antítese |
δυσ- |
dis- |
difícil, malo |
disfonía, dislexia |
ἔνδον |
endo- |
dentro |
endogamia, endocardio |
ἔξω |
exo- |
fóra |
exogamia, exocardio |
εὖ |
eu- |
ben, bo, fácil |
eufonía, euforia |
ἡμι- |
hemi- |
metade |
hemisferio, hemialxia |
περί |
peri- |
arredor |
perímetro, pericardio |
τῆλε |
tele- |
lonxe |
telescopio, teléfono |
(adaptado da CIUGA, material de grego para as ABAU. Recuperado de https://ciug.gal/PDF/Grupos_Traballo_2024/32_helenismos.pdf)