Nos últimos anos do século VI a.C. comezaron a xurdir crónicas de cidades ou pobos, onde se contaba a historia dun personaxe mitológico relacionado con esa cidade ou pobo, como punto de partida para estenderse logo aos feitos máis propiamente históricos. En ocasións, tratábase da descrición dunha costa ou dun territorio, que adoitaban incluír excursos sobre os pobos que as habitaban e os seus costumes. Estos eran os antecedentes cos que contaba Herodoto. 
Heródoto naceu en Halicarnaso, unha colonia grega na costa de Asia Menor. Participou na súa mocidade nas revoltas contra o tirano de lugar, chamado Lígdamis, motivo polo que tivo que exiliarse. Parece que posteriormente viviu en Samos, Atenas e nunha cidade da Magna Grecia, Turios. Realizará ao longo da súa vida continuos viaxes por diversas zonas do Mediterráneo, durante os que fará provisión de informacións, anécdotas, mitos, relatos e historias de todo tipo. A Heródoto de Halicarnaso (c. 484- c. 425 a.C.) adóitaselle considerar  o pai da historia. A súa obra, As Historias, discorre por un amplo período de tempo e de variados espazos, de tal modo que nos permite obter un panorama xeral non só da historia e sociedade do seu tempo, senón tamén dos pobos veciños como os persas, exipcios, ou tracios.

Os compoñentes das súas Historias

Heródoto emprega aqueles elementos que xa achamos na prosa historiográfica preexistente: narracións históricas sobre os pobos contemporáneos, descricións da xeografía dos seus territorios e exposicións sobre o seu costumes, crenzas etc.. Sobre esta base máis real, engade os relatos e lendas das que se decata e historias referidas a personaxes concretos que, en xeral, pertencen ao campo da ficción que da historia. Con todo, sería un erro considerar un demérito esta inclusión de material ficticio, pois consegue dar un gran nivel literario ao bo número de anécdotas e contos que integra nas súas obra.

Fronte á tradición que herda, a súa intención non é relatar os feitos que se refiren a cidades ou lugares concretos, senón levar a cabo unha especie de Historia Universal de Occidente e Oriente, que no seu tempo incluían a gregos, persas, exipcios, etc. Esta magna tarefa vai afrontala dun modo persoal, atendendo ás informacións orais que el recolle persoalmente, de fontes escritas que o considera fidedignas, ou mesmo de conclusións persoais froito do coñecemento obtido das súas viaxes. Somete ademais a este material a un proceso de crítica, tentando deslindar, aínda que non sempro o consegue,  aquilo que pertence ao campo da lenda do que se asenta na a realidade.

A importancia de Heródoto

A Heródoto chámaselle o pai da historiografía por tres razoes principais:
1.  Fálanos sobre períodos de tempos e espazos xeográficos amplos,.
2. Tenta  contrastar as súas  fontes de información, xa fosen orais como escritas. 
3. Ofrécenos unha interpretación crítica dos feitos narrados.

A súa obra: As Historias

As Historias de Herodoto están formadas por nove libros, onde se narran as historias de Exipto, Libia, Asiria e Babilonia, Media e Persia. Sobre esta última céntrase na historia de Persia ata a chegada de Ciro II ao poder,  para contar, a continuación, as Guerras Médicas entre gregos e persas entre os anos 499 e 480 a. C.
Nas súas páxinas atoparemos unha gran variedade de temas:

• Exposicións sobre as institucións políticas e as relacións que mantiñan os gregos, persas, exipcios, babilonios etc., 
• O relato dos conflitos militares. As Guerras Médicas ocupan un lugar de primeira orde na súa obra. Pero tamén nos fala doutras,  como a expedición persa a Exipto ou a revolta dos lidios pola súa liberdade fronte ao dominio persa.
• A cultura e os costumes dos diferentes pobos. Descríbenos, por exemplo,  as crenzas relixiosas destes pobos, as súas festividades e ritos, costumes sociais etc. Por exemplo, posuímos a traves das Historias de Heródoto unha detallada descrición do proceso de momificación no Exipto faraónico.
• A xeografía e a natureza deses país. Describe en numerosas ocasións os distintos accidentes xeográficos deses territorios, os seus animais etc.
Ademais, tamén achamos información de primeira man sobre diversos facetas da vida na Grecia, a súa economía, ciencia ou tecnoloxía etc. 

Heródoto é un autor de espírito aberto ao coñecemento, de carácter curioso, que vai máis aló da narración dos acontecementos e busca tamén entender as causas que se atopan detrás deses acontecementos, as razóns da Historia. A súa obra representa unha fonte de información imprescindible para historiadores, e para calquera que desexe coñecer de primeira man, cos ollos dun contemporáneo,  a historia viva desa época. 

Introdución

No primeiro libro das súas Historias, Herodoto, historiador grego do século V a.C., relata as orixes da guerra entre persas e gregos. No primeiro capítulo, Herodoto presenta o seu propósito de investigar os feitos do pasado para que non se esquezan e para que as grandes fazañas, tanto de gregos como de bárbaros, non perdan a súa gloria.

O Relato de Heródoto:

Explicación da indagación de Heródoto e o seu desexo de preservar os feitos da humanidade.
Discusión sobre a intención de Heródoto de dar gloria ás fazañas de gregos e bárbaros.

O Conflito Segundo os Persas:

Análise da versión persa do conflito, que sinala aos fenicios como iniciadores da disputa.
Relato do secuestro de Io e o seu significado na escalada de tensións.

A Resposta Grega:

Exame dos actos de represalia gregos, incluíndo o secuestro de Europa e Medea.
Discusión sobre a negativa dos gregos para ofrecer reparacións e como isto influíu na percepción persa.

O Punto de Vista Persa sobre a Invasión Grega:

Reflexión sobre a opinión persa de que os gregos foron os agresores ao invadir Asia.
Debate sobre a lóxica persa de que as mulleres secuestradas actuaron por vontade propia e a reacción desproporcionada dos gregos.

A Perspectiva Fenicia:

Contraste entre a versión persa e a fenicia sobre o destino de Io.

Este é a exposición da indagación de Heródoto de Halicarnaso, para que as cousas feitas polo home non se esquezan co tempo, e para que as grandes e marabillosas fazañas, unhas levadas a cabo polos helenos, outras polos bárbaros, non perdan a súa gloria, incluíndo entre outras cal foi a causa de que se fixesen a guerra uns a outros.

Os sabios persas din que os fenicios foron a causa da disputa. Estes (din) chegaron aos nosos mares desde o mar que se chama Vermello,  asentándose no país que aínda ocupan,  e enseguida comezaron a facer longas viaxes. Entre outros lugares aos que levaban mercadorías exipcias e asirias, chegaron a Argos, que naquel tempo era preeminente en todos os sentidos entre os pobos do que agora se chama Hélade. Os fenicios chegaron a Argos e embarcaron o seu cargamento.No quinto ou sexto día despois da súa chegada, cando as súas mercadorías estaban case todas vendidas, moitas mulleres chegaron á beira e entre elas especialmente a filla do rei, cuxo nome era Io (segundo persas e gregos por igual), a filla de ínaco. Mentres estas permanecían na popa da nave regateando polas mercadorías que lles gustaban, os fenicios incitáronse uns a outros para atacalas. A maioría das mulleres escaparon: Io e outras foron apresadas e lanzadas ao barco, que partiu rumbo a Exipto.

Deste xeito, din os persas (e non como os gregos), foi como Io chegou a Exipto, e este, segundo eles, foi o primeiro agravio que se lle fixo. A continuación, segundo a súa historia, algúns gregos (non poden dicir quen) desembarcaron en Tiro de Fenicia e levaron á filla do rei, Europa. Supoño que estes gregos eran cretenses. Ata aquí, pois, a conta estaba equilibrada. Pero despois disto (din), foron os gregos os culpables do segundo agravio.
Navegaron nunha longa nave ata Eea, cidade dos colquenses, e ata o río Fasis:1 e cando fixeron o negocio para o que habían vindo, levaron á filla do rei, Medea. Cando o rei colquio enviou un heraldo para esixir unha reparación polo roubo e a restitución da súa filla, os gregos responderon que, como se lles negou a reparación polo secuestro da argiva Io, non farían ningunha aos colquios.

Entón (din), na segunda xeración despois disto, Alexandre, fillo de Príamo, que oíra esta historia, decidiu conseguirse unha esposa de Grecia por medio do rapto, porque estaba seguro de que non sufriría castigo. Así que raptou a Helena. Os gregos decidiron primeiro enviar mensaxeiros esixindo que Helena fose restituída e que se fixese expiación polo rapto; pero cando se fixo esta proposta, os troianos alegaron o rapto de Medea, e lembraron aos gregos que eles pedían reparación a outros, pero non a facían eles mesmos, nin entregaban o botín cando se lles pedía.

Ata aquí tratábase dun mero apoderamento por ambas as partes. Pero despois disto (din os persas), os gregos tiveron moita culpa, pois invadiron Asia antes de que os persas atacasen Europa. "Pensamos", din, "que é inxusto raptar ás mulleres. Pero estar ansiosos por vingar un rapto é unha bobada: os homes sabios non se fixan nesas cousas. É evidente que nunca se levaron ás mulleres se elas mesmas non o quixesen. Nós, os asiáticos, non lle damos demasiada importancia ao rapto das nosas mulleres; en cambio, os gregos, por unha muller espartana, recrutaron unha gran armada, chegaron a Asia e destruíron o poder de Príamo.
Desde entón consideramos aos gregos como os nosos inimigos".  Porque os persas reclaman Asia como propia, e aos pobos estranxeiros que a habitan; a Europa e ao pobo grego considéranos separados deles.

Tal é o relato persa; na súa opinión, foi a toma de Troia o que iniciou o seu odio cara aos gregos.Pero os fenicios non contan a mesma historia sobre Io que os persas. Din que non a levaron a Exipto pola forza. Ela tivo relacións en Argos co capitán do barco. Entón, atopándose embarazada, avergoñouse de que os seus pais soubéseno, e así, para que non descubrisen o seu estado, embarcouse cos fenicios pola súa propia vontade.

Estas son as historias dos persas e os fenicios. Pola miña banda, non direi que tal ou cal historia sexa certa, senón que identificarei a aquel que eu mesmo sei que fixo inxustas accións aos gregos, e así proseguirei coa miña historia, e falarei de pequenas e grandes cidades de homes por igual.