Si seguimos o método que propuxemos, no momento en que debamos poñernos a construír o documento de presentación disporemos xa de todos os datos necesarios para iso e non nos custará demasiado traballo emprender a tarefa, pois os temos a man no propio documento de investigación. Pero non só isto vainos a facilitar a elaboración da presentación, senón que tamén imos utilizar o mapa mental que xa elaboramos nas primeiras fases da investigación para adaptalo aos resultados obtidos e dotar dunha estrutura concreta á presentación.
O mapa conceptual axústase perfectamente ao espírito da presentación e comunicación do traballo de investigación. Nesta sección trátase, como viñemos dicindo, de expor sinteticamente -o máis resumidamente posible- os aspectos máis importantes do noso traballo de investigación, pero facéndoo tamén de forma moi organizada e clara, para que a audiencia non se perda ao longo da presentación e teña presente onde situar o que estamos a dicir no mapa completo da nosa investigación. Iso é xustamente o que recollemos no mapa conceptual que fomos elaborando e refinando desde as primeiras fases do noso método: as ideas que serviron para guiar e desenvolver a nosa investigación, expresadas en forma de palabras crave como nodos da árbore conceptual. Aplicando a metáfora da investigación como unha árbore en desenvolvemento, agora sería o momento de recoller os froitos, e sen maior dilación aplicar unha estrutura que reflicta a da árbore conceptual inicial. O maior ou menor grao de semellanza depende das modificacións que hipoteticamente realicemos ao longo de a investigación.
Igual que nas fases de enunciado das ideas crave identificáronse e resumiron os conceptos nucleares que ían dirixir a nosa investigación, agora vólvense a usar dar estrutura á presentación, de forma que ao longo desta podamos percorrer as ramas da árbore conceptual e citar esas ideas importantes sen deixar nada relevante, pero tampouco sen engadir detalles superfluos.
Neste momento podemos comparar tamén o contido do documento de investigación que elaboramos anteriormente para comprobar que os aspectos máis importantes deste inclúense no mapa conceptual.
A nosa presentación construíuse baixo a estrutura da árbore conceptual, e é moi recomendable que o incluamos na propia presentación a modo de índice sobre o que podemos volver sempre que o necesitemos, como é o caso, por exemplo, cando cambiamos de rama conceptual e emprendemos a explicación dunha nova sección. Deste xeito, a audiencia posúe un mapa moi efectivo para situarse correctamente na nosa exposición.
Na práctica, a segunda páxina dunha presentación, logo do propio título do traballo, é o lugar ideal para incluír o mapa conceptual. Si traballamos coas típicas ferramentas de presentación de diapositivas (Impress, PowerPoint, etc.) podemos, por exemplo, incluír en cada nodo un enlace, de forma que a presentación navegue á parte onde se desenvolve ese mesmo nodo. Do mesmo xeito, podemos reenviar, mediante enlaces en puntos crave da nosa presentación, de novo á árbore conceptual que serve de índice ao traballo.
Cada sección da presentación (= cada nodo da árbore conceptual) debe conter os subnodos que dependen del, enunciados tamén da mesma breve forma en que aparecen na árbore. Si consideramos necesario desenvolvelos, farase preferentemente de forma oral, aínda que, por regra xeral, podemos ilustralos con recursos multimedia, cando consideremos necesario.
Vemos con frecuencia en moitas presentacións escolares que o éxito da presentación fíase ao recurso a arquivos multimedia que pretenden impresionar as emocións da audiencia. Nós creemos, como dixemos, que estes deben limitarse a ilustrar aspectos da investigación e sempre que estea claramente xustificado o seu uso. Debemos fuxir por tanto, de recorrer a eles como quen emprega fogos artificiais para desviar a atención do verdadeiramente substantivo do noso traballo.