No principio era o Caos. O Caos era a materia escura e axitada, unha masa indiferenciada da que se formaron todas as cousas. O Caos abriuse, e desa porta cósmica xurdiu primeiro o Tártaro, as profundidades sen luz do universo que se atopan debaixo e preceden ao Hades; e logo o Erebo, a escuridade da que descenden todas as tebras. De Erebo, curiosamente, xurdiu o Día (un principio feminino).

Así foi como comezou todo, segundo nos conta Hesíodo na súa Teogonía. Hesíodo non só era poeta, senón que era tamén agricultor, e o seu poema é moito máis que unha epopea sobre a orixe do cosmos. É en gran medida unha obra relixiosa e cando profundamos nestas lendas divinas sempre é importante lembrar que non se trata de contos de fadas para entreter, senón que son a materia da crenza humana. Son o fundamento mesmo da interacción espiritual dos gregos co mundo no que se atopaban. Adoraban, rezaban e sacrificaban a estes deuses e suplicaban o seu favor en tempos de dificultades. 

Coincidindo coa apertura do Caos e precedendo ás tebras, un personaxe principal abriuse paso no Universo: Xea, a Terra, nosa nai orixinal e nai de todas as variadas e marabillosas criaturas e de todos os elementos, montañas, bosques, regatos e mar, que forman a existencia física tal e como a coñecemos. É a nai tamén de Urano, o Ceo. Aínda que outros contan que o Ceo e fillo do Erebo e o Día.

Urano atafegou e subxugou á súa nai, xuntouse con ela e deu a luz á primeira raza de divindades: os Titáns. Por suposto, un non pode deixar de notar que as deidades non son só forzas da natureza, senón tamén seres que parecen dedicarse ás mesmas actividades que nós os simples mortais. Teñen relacións, peléxanse, reconcílianse ou gardan rancores eternos. Representan unha mestura de forzas naturais e características humanas.

Tamén se pode observar que se contan dúas orixes diferentes do Ceo: Erebo e o Día son os pais do Ceo; pero tamén é Xea a que dá a luz ao Ceo sen que participe ningún pai. Alí, nos escuros e tenebrosos confíns nos que naceu o noso universo, as cousas confúndense un pouco, e como estas historias non se escribiron ata que se contaron e volveron contar durante miles de anos, certamente varían co narrador.

Eros tamén se abriu paso a través dese terrible fendedura do Caos no principio dos tempos. Eros non era un neno pequeno armado cun arco de xoguete e frechas do amor; non, ese Eros viría moito máis tarde e sería arroiado pola tentadora Afrodita. O Eros orixinal, era unha forza da natureza, unha forza á que nin os deuses nin os homes podían enfrontarse. Nun momento ou outro toda a creación podía atoparse na paixón do seu irresistible abrazo. Este Eros non parece estar personificado, senón que permaneceu sempre como unha enerxía que podía poñer en movemento todas as accións grandes e pequenas que ocorrían fóra do básico de comer, beber e respirar. Non é de estrañar que, aterrorizados por semellante poder, os humanos tratasen de domesticalo converténdoo nun neno xoguetón.

OCÉANO. Un dos primeiros fillos de Urano e Xea foi Océano. Tendo xa a terra e o ceo, o mundo énchese cun pouco de auga. Para a visión do antigo mito, o Océano é a gran corrente que encerra a masa terrestre do mundo e a fonte de todos os ríos que a atravesan.

ATLAS. Era neto de Urano e Xea, fillo dos seus fillos Xapeto e Climene, e irmán do importante Titán Prometeo. Atlas, por suposto, é o Titán cos ombreiros grandes e un traballo de peso, que consistía en soster o globo terráqueo. Dise que habita cerca da actual Cádiz.

PROMETEO. Probablemente o Titán máis famoso de todos. Nalgúns relatos atribúeselle a creación dos humanos. Estenderémonos na súa historia máis adiante.

CRONOS. O propio Tempo (Cronos) foi novo unha vez e, como tantos fillos novos, inimigo do seu pai. Urano era un celoso e tirano gobernante. Cada vez que daba a luz Xea, Urano enterraba ao neno no máis profundo do ventre da súa nai, pero Cronos non o aceptou. Coa axuda da súa nai, abriuse camiño de volta á luz e, ao emerxer, o seu renacemento, recibiu unha fouce, unha potente ferramenta da Terra e unha arma terrible en mans dun Titán.

Armado e listo para unha pelexa, atacou ao seu pai. O sangue de Urano goteou dos ceos e procreou monstros cando fertilizou o fecundo chan de abaixo. Os xigantes brotaron do esperma e con eles tamén ao mesmo tempo as súas irmás, as Erinias, tamén coñecidas como Furias, as vingadoras dos crimes familiares e do falso xuramento. Pero a vinganza de Cronos non foi completa; non quixo facer que o seu cruel pai procrease máis e cun corte da súa espada separou os testículos de Urano do seu corpo e lanzounos ao axitado mar de abaixo. Afundíronse ata o fondo, non do todo baleiros, xa que ao filtrarse, a acción do mar e o seme deu a luz á metade da cuncha, Afrodita, deusa do amor.

Agora Cronos gobernaría o ceo e poñería o mundo en marcha ao seu tempo. Tomou á súa irmá Rea como esposa e proporcionaron unha nova descendencia. Cronos sabía que os fillos están preparados para depoñer aos seus pais, así que tomou a eses fillos, Hestia, Deméter, Hera, Hades e Poseidón, un a un a medida que nacían e colocou os diminutos vultos nos seus fauces abertas e tragounos enteiros. O seu ventre encheuse con toda unha xeración de deuses.

Con todo, Rea disfrazou unha pedra en cueiros para facer crer a Cronos que era o seu último fillo, Zeus, e escondeu ao recentemente nacido na illa de Creta e foi aleitado e criado ata a madurez pola cabra Amaltea.

Zeus, xa que era o último irmán e o único que non sufriu o encarceramento gastronómico, crecera ata converterse nun deus viril. Regresou á casa dos seus pais e coa axuda da súa nai conseguiu que Cronos vomitase os seus irmáns e todos eles rebeláronse contra o cruel pai. Cronos tivo como aliados aos seus propios irmáns, os Titáns, e a diversos monstros que a Xea, a súa nai, parira: os Ciclopes, co seu único gran ollo, e os enormes Hecatónquiros, homes-besta con múltiples cabezas e cen brazos.

A guerra foi devastadora, xa que se estendeu por todo o mundo: unha guerra de inundacións, tormentas e raios, así como de exércitos que chocaban entre si, armados con calquera cousa, desde troncos de árbores ata espadas. Pero dez anos despois, a xeración máis nova conseguiu a victoria e lanzou aos Titáns vencidos e aos seus horribles aliados ao abismo máis profundo do Tártaro. O reinado de Cronos chegara ao seu fin. Hai quen di, non obstante, que Cronos, o tempo, segue gobernando dende o fondo do Tártaro.