Cando se fala de argumentar, o primeiro que adoita aparecer na cabeza das persoas é a palabra oral, é dicir, expresarse oralmente.
Pero, como imaxinarás despois de todo o que aprendiches neste tema, a palabra é importante, xa non só a oral, senón tamén a escrita.
Por iso mesmo, antes de pasar a argumentar e a debater, nas seguintes actividades aprenderes a elaborar á perfección un texto argumentativo, e a defendelo como debe ser.
Non te preocupes, que atoparás todas as solucións ás posibles dúbidas que che poidan xurdir e, senón, xa sabes que o teu mestre ou a túa mestra está sempre á túa disposición.
Lectura facilitada
Cando falamos de argumentar, pensamos moito en falar en voz alta.
Pero, como xa sabes, a palabra tamén é importante por escrito.
Antes de comezar a argumentar ou debater, vamos aprender a facer ben un texto argumentativo e a defendelo.
Non te preocupes, se tes dúbidas, o mestre ou mestra sempre pode axudarte.
Audio
O noso club de debate
Un club de debate é un grupo de persoas que se agrupan para debater sobre temas de interese e dar a súa opinión. Esas opinións, como é evidente, deben defenderse con argumentos que estean ben xustificados.
Non se pode falar ao azar, hai que organizarse dun xeito especial: hai un tema que tratar e as persoas que participan téñense que dividir en dous grupos, onde cada un deles adopta unha postura diferente (uns están a favor do tema e os outros en contra).
Cada grupo deberá defender a súa idea con razóns e argumentos.
O importante nun debate nunca será quen máis berre, senón quen mellor explique as súas ideas, quen convence os demais con argumentos ben pensados e quen sabe escoitar e respectar a opinión dos outros.
Lectura facilitada
Un club de debate é un grupo de persoas.
Falan sobre un tema.
Unhas están a favor.
Outras están en contra.
Cada grupo di as súas razóns.
Non se pode berrar.
Hai que explicar ben.
Tamén hai que escoitar e respectar.
Audio
Como funciona un club de debate?
Distribución da clase en grupos
A clase deberá ser dividida en grupos de 4 persoas. Os grupos serán elaborados ao azar, facendo uso dalgunha aplicación de elección que se poida atopar en Internet ou dunha man inocente, que vaia sacando nomes dun bote ata conformar os grupos de debate.
Elección do tema
Neste caso será o ou a docente quen che propoña, nas seguintes actividades, a elección do tema a debater. O que saia gañador, será o elixido.
Dado que a clase será dividida en seis grupos, tres deberán ser os temas de debate escollidos.
Entón serán sorteados para saber a que grupo lle corresponde cada tema.
Organización do debate
O debate terá comezo coa realización dun sorteo por parte do titor ou titora onde se decidirá se o grupo que participa estará a favor ou en contra,
Organización do grupo
Cos grupos claros, chega o momento de dicir que dous membros optan pola defensa a favor do tema e que outros dous por poñerse en contra.
No caso de que exista algún problema para a elección, esta será realizada por sorteo que fará o mestre ou mestra para evitar discusións innecesarias.
Organización do grupo II
Unha vez teñamos claros os grupos a favor e os grupos en contra, chega o momento de que cada membro do grupo adopte unha función.
Estás preparado e preparada para saber cales son esas funcións?
Presta moita atención ao seguinte punto!
Xuíces e xuízas
Os grupos debaterán dous contra dous, polo que os outros dous grupos que queden sen participar serán quen, tras reflexionar e escoitar con moita atención as palabras dos seus compañeiros e compañeiras, voten da forma máis neutral, polo grupo gañador.
Lectura facilitada
Grupos
A clase fará grupos de 4 persoas.
Farase ao azar.
Temas
A mestra propón temas.
A clase vota 3 temas.
Sortearase cal toca a cada grupo.
Debate
Sortearase quen está a favor e quen en contra.
No grupo
Dúas persoas a favor.
Dúas en contra.
Se hai problemas, sortéase.
Funcións
Cada un terá unha función.
Explicarase despois.
Xuíces e xuízas
Os que non debaten escoitan.
Logo votan quen gañou.
Audio
Funcións dentro do grupo
Orador e oradora
O orador ou oradora é a persoa que fala en nome do seu grupo durante os debates. É quen explica as ideas e os argumentos que prepararon todos xuntos.
Non inventa nada no momento, senón que di as razóns que acordou co seu equipo para convencer os demais da súa posición (a favor ou en contra).
Cando o debate chega ao seu fin, o orador ou oradora fai unha última intervención onde recolle as ideas máis importantes.
Finalmente realiza un último comentario que, en xeral, é unha oración ou un dito acorde á súa defensa que deixa marca e que tende a reforzar os argumentos do seu grupo.
Defensor e defensora
Un defensor ou defensora é a persoa que dentro do grupo se encarga de dar resposta ás ideas e aos argumentos do equipo contrario.
Escoita con atención as ideas e os argumentos do orador do equipo contrario e, mentres, elabora o seu discurso no mesmo momento, comentando cos seus compañeiros e coas súas compañeiras cales poderían ser as mellores palabras.
Non insulta nin se enfada, só busca e achega probas para demostrar que os argumentos do outro equipo non son tan correctos ou para defender mellor a súa postura.
Lectura facilitada
Orador ou oradora
Fala polo grupo.
Conta as ideas preparadas.
Ao final, resume o máis importante.
Di unha frase final.
Defensor ou defensora
Escoita ao outro grupo.
Responde coas súas ideas.
Non insulta nin se enfada.
Busca razóns para defender o seu grupo.
Audio
Que facer se me toca ser o orador ou a oradora do meu grupo
Se che toca terás que ser a primeira persoa en intervir no debate, especialmente se o teu grupo é o seleccionado como número un. Por iso, deberás preparar un pequeno texto para presentar o tema e explicar a opinión dos teus compañeiros e compañeiras, xunto coa túa.
Que debe levar o teu texto?
Un saúdo ao público e aos xuíces e xuízas
Sempre é importante comezar con educación.
Velaquí tes un posible exemplo:
“Bo día a todos e a todas, aos membros do xurado, aos compañeiros e compañeiras, e ao equipo contrario. É un pracer para min estar aquí hoxe”.
Presentación do tema de debate
Explica do que vas falar.
Como exemplo, tes:
“Hoxe imos debater sobre se se deberían talar máis árbores para crear máis cidades.”
Di a opinión do teu equipo (a favor ou en contra)
Explicación do que se vai defender, e cal vai ser o fío condutor do teu grupo.
Por exemplo:
“O noso equipo está a favor, porque pensamos que a construción de cidades, debido ao aumento de poboación, é máis importante que a presenza das árbores”.
Di as razóns principais (sen explicar todo aínda)
Avanza as ideas que iredes defender no debate.
Exemplo:
“As nosas razóns son que a poboación é cada vez maior e non todo o mundo ten unha casa na que descansar.”
Peche e desexo do debate
Remata con educación e ganas de participar.
Exemplo:
“Grazas por escoitarnos, desexamos un bo debate a todos e todas.”
Fin do debate
Cando todos os membros dos dous grupos interveñan, chega a hora de dar por finalizado o debate. Para iso deberás elaborar un pequeno texto onde se recollan as ideas máis importantes mencionadas, e declares que o teu grupo foi o que achegou os argumentos máis destacables.
Exemplo de posible documento de orador ou oradora
Bo día a todos e todas. Grazas aos membros do xurado, ao público, aos compañeiros e compañeiras e ao equipo contrario.
Hoxe imos debater sobre se deberiamos cortar máis árbores para construír máis edificios.
O noso equipo está a favor, porque pensamos que é necesario facer máis casas, escolas, hospitais e edificios para que as persoas poidan vivir mellor.
As razóns principais polas que defendemos isto son as seguintes:
Cada vez hai máis xente no mundo e fan falta máis casas e lugares para vivir.
Construír máis edificios permite facer hospitais e colexios onde as persoas poidan recibir axuda e estudar.
Se se cortan árbores de maneira controlada e se plantan outras no seu lugar, pódese construír sen danar demasiado a natureza.
Nas intervencións seguintes, os meus compañeiros e compañeiras explicarán estas razóns con máis detalle.
Moitas grazas e desexamos un debate respectuoso e interesante para todos e todas
Que facer se me toca ser o defensor ou a defensora do meu grupo
Se che toca ser o defensor ou defensora, a túa tarefa é escoitar con atención o que di o equipo contrario e logo preparar un texto para responder aos seus argumentos explicando por que non estás de acordo e defendendo a túa postura.
Que debe levar o teu texto?
Saúdo ao público e aos xuíces e xuízas
Comeza con educación.
Exemplo:
“Bo día a todos e todas. Grazas ao equipo contrario polas súas ideas.”
Recordar a postura do teu equipo
Dille a todos cal é a vosa postura.
Exemplo:
“Lembramos que o noso equipo está en contra de que se corten máis árbores para elaborar máis cidades”
Refuta os argumentos do outro equipo (di por que non estás de acordo)
Escolle algunhas das ideas que dixeron e explica por que pensas que non son correctas.
Exemplo:
“O equipo contrario dixo que a poboación estaba en aumento e que era moi importante a construción de novas edificacións”.
Lembra as túas razóns
Volve dicir cales son as razóns do teu equipo.
Exemplo:
“Nós seguimos defendendo que a tala imparábel de árbores pode ser perigosa, podendo chegar a crear unha problemática a nivel mundial".
Peche e desexo de bo debate
Remata con educación.
Exemplo:
“Grazas por escoitarnos. Seguimos desexando un debate interesante e respectuoso.”
Recorda que deberás intervir dúas veces e que, polo tanto, o teu texto defensivo variará en función de cal sexa a resposta do equipo contrario.
Importante!
Escoita moi ben o que di o outro equipo para poder responder.
Fala con calma e claro.
Respecta sempre a opinión dos demais, aínda que non esteas de acordo.
Exemplo de posible documento de defensor ou defensora
Bo día a todos e todas. Grazas ao equipo contrario polas súas ideas, que nos parece importante escoitar.
Lembramos que o noso equipo está en contra de cortar máis árbores para construír máis edificios.
O equipo contrario dixo que hai que facer máis casas e hospitais, pero nós pensamos que se se cortan demasiadas árbores, o mundo quedará sen bosques e iso é moi perigoso para todos e todas.
As árbores son necesarias para que haxa aire limpo, para que os animais teñan onde vivir e para evitar que o solo se estrague. Se seguimos cortando, haberá máis contaminación e problemas para o planeta.
Ademais, hai outras maneiras de construír sen cortar árbores, como aproveitar espazos baleiros ou facer edificios máis pequenos.
Por todo isto, pensamos que non deberiamos cortar máis árbores para construír máis edificios.
Grazas por escoitarnos e seguimos desexando un debate divertido e respectuoso.
Intervencións no debate
Primeira intervención
Intervén por 1º vez o orador ou oradora do grupo elixido no sorteo anterior (no caso de que sexa a favor, sería o orador ou oradora dese grupo, e é o caso contrario, o orador ou oradora do outro grupo).
Segunda intervención
Intervén por 1º vez o orador ou oradora do grupo contrario.
Terceira intervención
Intervén por 1º vez o defensor ou a defensora do grupo número un.
Cuarta intervención
Intervén por 1º vez o defensor ou a defensora do grupo número dous.
Quinta intervención
Intervén por 2º vez o defensor ou defensora do grupo número un.
Sexta intervención
Intervén por 2º vez o defensor ou defensora do grupo número dous.
Sétima intervención
Intervén por 2º vez o orador ou oradora do grupo número un.
Oitava intervención
Intervén por 2º vez o orador ou oradora do grupo número dous, dándose por finalizado o debate.
Por onde comezar
Un club de debate non é algo sinxelo e formar parte dun, moito menos.
O primeiro que debes facer xunto cos teus compañeiros e compañeiras será escoller un nome para o teu equipo.
Unha vez o teñades claro, levarase a cabo a elección dos temas. Como xa liches con anterioridade, proporanse oito temas, e deses oito, só catro serán elixidos.
O seguinte punto e sortear os temas entre os diferentes grupos.
Unha vez saibas que tema che corresponde, deberás falar cos membros do teu grupo para decidir que dúas persoas defenderedes a idea a favor e que outras dúas defenderán a idea en contra,
Con isto claro, chega o máis difícil: quen será o orador ou oradora e o defensor ou defensora? Iso é algo que deberedes decidir con calma, tendo en conta as fortalezas de cada un dos membros do grupo.
Lectura facilitada
Un club de debate non é doado e formar parte dun tampouco.
Primeiro, o teu grupo debe escoller un nome.
Despois, elixir os temas.
Hai oito temas, pero só catro serán escollidos.
Logo, sortéanse os temas entre os grupos.
Unha vez coñezas o tema, falarás co grupo para decidir quen defenderá a favor e quen en contra.
Por último, debedes decidir quen será o orador e quen o defensor.
Pensade quen pode facer mellor cada traballo.
Audio
Escollemos 4 temas de debate
Resumindo o noso traballo
Repasamos o que levamos feito!
Tomando decisións importantes
Toma un tempo para falar co teu equipo e decidir que rol adoptaredes cada un e cada unha de vós.
Ten en conta que todos e todas valedes moito, pero cada un ten unhas fortalezas ás que sacarlle proveito.
Fala con calma e, cando o teu grupo o teña claro, comunicádello tranquilamente á persoa docente.
E chegará o momento de prepararse para a acción!
A procura de Internet
Coas decisións tomadas chega o momento de afundirse nas redes sociais, con coidado, para reunir información que te poida axudar para a realización do teu labor dentro do grupo.
Ten en conta que non toda a información que aparece é veraz e que será necesario que sexas crítico ou crítica á hora de escoller os textos ou as imaxes coas que defenderás os teus argumentos.
A escribir!
Agora é a quenda de que o orador ou oradora prepare o seu texto. Os defensores e defensoras, mentres tanto, deberán buscar información en Internet e axudar aos seus compañeiros e compañeiras en todo o que poidan.
Deberás escribir facendo uso de ferramentas como o libre office o teu posible discurso ou a túa posible defensa.
Despois, o debate dará comezo.
Quen gaña?
Coa fin do debate é o momento de que decidas, se non fuches un dos ou unha das participantes, cal foi o equipo gañador.
Para iso, a continuación preséntaseche unha rúbrica que che permitirá decidir, seguindo un criterio e unha imparcialidade moi necesaria á hora de formar parte dun xurado, decidir quen o fixo mellor.
Recorda que deberás aplicar a rúbrica a ambos os grupos, pois se non, non tería sentido.
Confiamos plenamente no teu criterio!
Lectura facilitada
Vou falar co meu equipo.
Vou decidir que papel ten cada un de nós.
Sei que todos e todas somos bos en algo.
Cada un e cada unha ten as súas fortalezas.
Falarei con calma cos meus compañeiros.
Cando o equipo o teña claro, dirémosllo á mestra.
Unha vez que decidamos, é hora de buscar en Internet.
Teño que lembrar que non todo en Internet é verdade.
Debo ser intelixente e escoller ben os textos e imaxes.
Serán para defender as miñas ideas.
Agora, o orador ou a oradora ten que preparar o seu texto. Os que defenden a idea deben buscar información en Internet.
Tamén deben axudar os seus compañeiros e compañeiras en todo o que poidan.
Eu escribirei usando programas como o LibreOffice.
Será para o meu discurso ou a miña defensa.
Despois, o debate vai empezar.
Cando o debate remate, é hora de decidir quen gañou. Isto é se eu non participei no debate.
Para iso, terei unha rúbrica.
A rúbrica axudarame a decidir quen o fixo mellor.
Debo ser xusto ou xusta e imparcial.
Teño que usar a rúbrica para os dous grupos.
Audio
Rúbrica
Rúbrica para avaliar un debate argumentativo
Nivel 1. Moi mellorable
Nivel 2. Melloranle
Nivel 3. Ben
Nivel 4. Moi ben
Introdución do argumento
Non presenta o tema ou non expresa a súa opinión. (2.5)
Explícase o que se describe, pero sen moita claridade ou interese. (1.75)
Presenta o tema e a súa opinión con claridade. (1.50)
Introduce o tema de forma clara, interesante e con opinión ben definida. (1.25)
Argumentos e exemplos
Non dá razóns claras nin exemplos. (2.5)
Dá razóns, pero pouco explicadas ou sen exemplos. (1.75)
Usa razóns claras e algunhas probas ou exemplos. (1.50)
Usa varios argumentos sólidos, con exemplos ou comparacións convincentes. (1.25)
Habilidade para convencer / expresarse
Fala sen confianza ou non se entende ben. (2.5)
Fala con certa claridade pero sen convencer moito. (1.75)
Exprésase ben e con seguridade razoable. (1.50)
Fala con seguridade, claridade e convence con razóns e entusiasmo. (1.25)
Escoita e responde ao outro ou á outra..
Non escoita nin responde ao que din os demais. (2.5)
Escoita pero non responde con argumentos. (1.75)
Responde dalgunha maneira ao que din os demais. (1.50)
Escoita con atención e responde con argumentos ben pensados e respectuosos. (1.25)
Elaboración propia - Proxecto cREAgal. Rúbrica para avaliar un debate argumentativo(CC BY-NC-SA)