Natrix maura

“Ofidio máis asociado á auga da Península Ibérica”

DESCRICIÓN:

Máis ben pequena, en xeral non supera os 60 centímetros de lonxitude. Cor dorsal variable, entre pardos, avermellados, verdes e grises, e soe ter un deseño a manchas escuras en forma de zigzag que asemella ás víboras. Iris amarelado ou alaranxado e pupila redonda.
Presentan dimorfismo sexual, as femias son máis longas e grosas, sendo isto o normal en ofidios. Xuvenís similares aos adultos na cor, pero con 3 bandas claras destacadas a cada lado da cabeza.

HÁBITAT:
Habita todo tipo de medios de auga doce; lagoas, encoros, ríos, regatos, … e incluso medios salobres como lagoas costeiras. E tense visto cazando en pozas do intermareal.

COMPORTAMENTO:
De hábitos xeralmente diúrnos. Permanece inactiva nos meses máis fríos, hibernando baixo pedras, en muros ou galerías de roedores.

Moi áxil, sobre todo na auga, onde é experta cazadora, e tamén onde se refuxia, podendo permanecer somerxida bastante tempo, sacando a cabeza para respirar cando o precisa. O nome de viperina fai alusión ao parecido caos víboras, estratexia que lle serve para disuadir aos posibles inimigos, xa que a diferenza desta, e da maioría das especies que temos, as víboras posúen veleno.

O seu comportamento defensivo consiste en semellar unha especie velenosa como a víbora, aplanando o corpo para parecer máis grande e triangulando a cabeza imitando á das víboras. Incluso bufa e fai simulacións de ataque, nos que nunca chega a morder, só golpea co fociño. Se é capturada desprende un cheiro insoportable baleirando o contido das súas glándulas coaclais. Outra actitude defensiva é a tanatose, que ven sendo facerse a morta.

DISTRIBUCIÓN:
Habita o sudoeste de Europa. Presente en toda Galicia, pero máis común no centro e no sur.

REPRODUCIÓN:
Coma noutros ofidios galegos, hai dous celos, un primaveral e outro outonal. Depositan entre 4 e 17 ovos en lugares quentes e húmidos, frecuentemente baixo pedras.

ALIMENTACIÓN:

Debido aos seus hábitos, fundamentalmente caza presas acuáticas como anfibios, peixes e invertebrados acuáticos. E como vedes no vídeo, pode desencaixar a mandíbula para lograr introducir a presa, neste caso unha rá verde (Pelophylax perezi).

CONSERVACIÓN:
Como depredadores naturais; rapaces, garzas, outras cobras e algúns mamíferos como a lontra.
Como ameazas destaca a degradación dos medios acuáticos, pesticidas, atropelos e a morte directa a mans do ser humano, debido a infundadas crenzas en xeral cos hérpetos, e moi especialmente cos ofidios.

As lendas do leite e das serpes en Galicia chegan incluso a afirmar que estes

ofidios axexan ás mulleres preñadas até que paren, e logo, pola noite,

métenselles na cama e maman, mentres que colocan a punta da cola na

boca do neno, como un chupete, para que non chore e esperte á nai.

Crenza popular moi estendida pero infundada, xa que os ofidios pola súa anatomía,

resúltalles imposible zugar ou mamar, e ademais non teñen ningún interese no leite

como alimento. Wikipedia.