2.17 O vello que quería ver o tren

Eran de alá da montaña… Dunha desas aldeas de nome bravo e silvestre que repousan perdidas entre calados cumios. Longa viaxe fixeran! –no rexo carro de bois, que rinchaba, xemía e daba tombos polos agres camiños montesíos- para lle dar cumprimento ao antollo do vello!

Moito tempo tivera secreto aquel desexo. Un día, coa mimosa curtidade dun neno que pide unha lambetada posta, como nun altar, nos máis altos andeis do armario, o avó tatexou o seu capricho. El nunca vira o tren. El non quería morrer sen ver o tren. A filla e o xenro riron boamente daquela tolería. O pobre vello, non tiña volta, estaba xa un pouquiño lelo. Pasaba a vía tan lonxe! E ademais que demos lle importaba aos seus anos ver o tren? En troque o neto púxose da parte do avó. E petou teimudo cos zoquiños no chan. Eu quero ver o tren! Eu quero ver o tren!

Catro reflexións ao vello e catro azoutas ao pícaro e todo quedou en nada pola primeira vez. Pero repetiuse a escena, soubo o cura do conto e, con aquela sorrinte calma do abade experimentado que comprende e transixe, volveu polo avó e o neto. Que diaño! O vello estaba rufo, curado polo sol e o arume dos piñeiros e non había de rendelo moito a viaxe.

Así que puxeron no carro un feixe de palla para asento do vello, meteron nun garabelo unha forte merenda, e moi de matinada puxéronse en camiño, deica chegaren ao ignorado e podrecido apeadeiro onde agardan inquedos o milagre […].

O neno fala moito. Como corría o tren! E non levaba cabalos. E había un neno coma el que albiscara pola ventaíña. Un neno ben vestido, de cara fina, que tiña nos ollos esa expresión dos ricos nenos das cidades, […].

O vello fala pouco. Vai satisfeito pero un tanto tristeiro. Naquel mundo que lostregara un intre diante del, avesullaba moitas cousas endexamais presentidas alá nas altas toxeiras. Había máis mundos có seu. Mundos embruxados, ledos e tentadores. Mais el, xa, malpocado…

De súpeto o rapaciño dixo:

- Eu cando medre tamén hei de andar en tren.

As engurras do vello teceron unha sombriza tristura. O rexo carro de bois volvía rinchando, xemendo e dando tombos para a aldea de nome bravo e silvestre perdida entre calados cumios.

Dieste, Rafael. Dos arquivos do trasno. Galaxia, Vigo, 1982