Saltar navegación

Como medimos a desigualdade?

 

Glosario

Índice de Desenvolvemento Humano (I.D.H.)

Mapa do IDH de España por Comunidades Autónomas

Definición:

É un indicador que  dá a coñecer o grao de progreso de cada país  atendendo a tres aspectos básicos: sanidade, educación e economía.

Exemplo:

Suíza ten un IDH de 0,967, o máis alto do mundo no ano 2022.

Índice de Gini

Distribución do índice de Gini en Europa no ano 2020

Definición:

É un indicador que  dá a coñecer o grao de progreso de cada país  atendendo a tres aspectos básicos: sanidade, educación e economía.

Exemplo:

Corrado Gini, estatístico e demógrafo italiano, no ano 1912 idea o índice que leva o seu  nome.

Fondo Monetario Internacional (F.M.I.)

Debuxo do emblema do FMI

Definición:

É unha organización internacional formada por 191 países  coa función de mellorar o benestar e estabilidade económicas dos estados membros.

Exemplo:

O F.M.I. fúndase tras a II Guerra Mundial para tentar estabilizar a economía mundial.

Produto Interior Bruto (P.I.B.)

Imaxe de papel moeda

Definición:

É un medidor económico que ten en conta o total da  produción de bens e servizos dun país, área ou rexión ao longo do ano.

Exemplo:

O Produto Interior Bruto de España é de 1,593 billóns de euros.

Algúns medidores

Os factores que explican o desigual desenvolvemento entre os países do mundo son diversos: o imperialismo e a colonización, ás dinámicas competitivas do modelo produtivo actual, a desigualdade que existe nos intercambios comerciais mundiais, a fenda tecnolóxica, a débeda externa, ou os conflitos armados e políticos dalgúns países.

  • A riqueza dun país ou territorio é o indicador usado de xeito habitual para medir o seu nivel de desenvolvemento, cuantificada en termos de produto interior bruto ou PIB. Dividindo o PIB entre a poboación do territorio analizado obtense o PIB per cápita ou renda per cápita, indicador que mide a relación que existe entre a riqueza dun país e a súa poboación. Atendendo aos datos de PIB per cápita, os países cos valores máis altos son denominados desenvolvidos, con valores baixos subdesenvolvidos e con valores intermedios en vías de desenvolvemento. Os valores, segundo o F.M.I. (Fondo Monetario Internacional), van desde os máis de 80.000 $ per cápita (dólares) de Noruega, aos 622 $ per cápita de Níxer no ano 2021.

Pica enriba da imaxe para agrandala e poder responder ás preguntas que aparecen posteriormente

Mapa coa distribución do IDH mundial
  • O PIB per cápita non sempre é moi bo indicador. Cun caso hipotético e extremo valo entender: imaxina que nun grupo de 20 persoas cada unha ten 1.000 euros (o PIB sería 20.000). O PIB p.c. é de 1.000 euros. Pero se noutro grupo de 20 persoas unha ten 20.000 euros e 19 non teñen nada, o PIB p.c. é o mesmo. O PIB per cápita é un dato importante, pero tamén é fundamental saber como está distribuída a riqueza realmente entre a poboación. Por regra xeral, canto máis pobre é un país peor distribuída está a riqueza.
  • Por iso en 1990 a ONU (Organización de Nacións Unidas) decidiu usar outros indicadores alén dos económicos para medir o nivel de desenvolvemento dun país: o índice de desenvolvemento humano ou IDH. Elabórase anualmente atendendo a tres criterios: renda, acceso á educación e esperanza de vida ao nacer, que outorgan un índice con rango de 0 para o valor máis baixo, a 1, valor ideal. Así podemos medir o desenvolvemento humano dos países: por exemplo Noruega, cun IDH de 0.957 ten un desenvolvemento humano moi alto, fronte a 0.394, de Níxer, moi baixo.
  •  O número de países con alta desigualdade é un indicador máis recente que recoñece os niveis de desigualdade dentro dos países como un forte obstáculo para acadar o crecemento económico dos mesmos, a redución da pobreza e a igualdade de oportunidades económicas e educativas da súa poboación. Este indicador utiliza o índice de GINI (baseado nos ingresos) como medida, e identifica 52 países con altos niveis de desigualdade, concentrados na África Subsahariana e América Latina.

Preme no enderezo para poder ver o índice de Gini por países.

Lectura facilitada

Os factores que explican o desigual desenvolvemento son moi variados:

o imperialismo e a colonización,

ás dinámicas competitivas do modelo produtivo actual,

a desigualdade que existe nos intercambios comerciais mundiais,

a fenda tecnolóxica, 

a débeda externa,

os conflitos armados e políticos dalgúns países....

  • A riqueza dun país ou territorio

é o indicador máis usado para medir o seu desenvolvemento,

cuantificada en termos de produto interior bruto ou PIB.

Dividindo o PIB entre a poboación do territorio analizado

obtense O PIB per cápita ou renda per cápita:

mide a relación que existe entre a riqueza dun país

e a súa poboación.

Os países cos datos máis altos

son denominados desenvolvidos.

Os valores baixos de PIB identifican os países subdesenvolvidos.

Con valores intermedios de PIB en vías de desenvolvemento.

Os valores extremos, segundo o FMI,

van desde os máis de 80.000 $ (dólares) de Noruega,

aos 622 $ de Níxer no ano 2021.

  •  En 1990 a ONU decide usar outros indicadores.

Empeza a empregar o IDH:

índice de desenvolvemento humano.

Elabórase anualmente atendendo a tres criterios:

renda, acceso a educación

e esperanza de vida ao nacer.

Os valores oscilan entre 0 (valor máis baixo)

e 1 (valor máximo).

Noruega ten elevado IDH: 0.957,

ten un desenvolvemento humano moi alto;

Níxer 0.394.

Nixer é un país con un IDH moi baixo.

  •  O número de países con alta desigualdade

é un indicador máis recente

recoñece os niveis de desigualdade dentro dos países.

Esta desigualdade é un freo

para acadar o crecemento económico dos mesmos,

para reducir a pobreza

e acadar igualdade de oportunidades

tanto económicas como educativas da súa poboación.

Este indicador utiliza o índice de GINI

(baseado nos ingresos) como medida,

e identifica 52 países con altos niveis de desigualdade,

concentrados na África Subsahariana e América Latina.

Preme no enderezo para poder ver o índice de Gini por países.

Actividade de encher ocos

Le o parágrafo seguinte e escribe as palabras que faltan.

Coloca os seguintes termos no lugar acaído e completa o parágrafo:

ÍNDICE DE GINI, PAÍSES CON ALTA DESIGUALDADE, MEDIDORES, SUBDESENVOLVIDOS, PIB PER CAPITA, ACCESO Á EDUCACIÓN, DESENVOLVIDOS, IDH, PIB, RIQUEZA DUN PAIS.

Para cuantificar as desigualdades tanto dentro dun país como a nivel mundial, usamos unha serie de . O utilizado de xeito máis habitual é o Producto Interior Bruto, baseado na . Dividindo o entre a poboación do país obtemos outro indicador chamado ). Cos datos resultantes clasificamos aos países con valores de PIB máis alto como e  aos de PIB máis baixo como . Outro indicador ultilizado é o que suma ao criterio económico outros como o e a esperanza de vida ao nacer. Dentro dun mesmo país usamos o , que nos aporta os datos do número de .

Activar JavaScript

Pregunta de escolla única

Pregunta

Que continente mostra en xeral os valores de IDH máis elevados?

Respostas

África

Europa

América do Sur

Asia

Retroalimentación

Pregunta

Cal das seguintes rexións teñen países con valores de IDH máis baixos?

Respostas

América do Norte

África Subsahariana

Europa do Leste

Oceanía

Retroalimentación

Pregunta

Observando o mapa anterior... cales dos seguintes pares de países teñen un IDH máis elevado?

Respostas

Canadá e Xapón

Brasil e China

España e Portugal

India e México

Retroalimentación

Pregunta

Que valor de IDH indica un nivel de desenvolvemento humano baixo?

Respostas

0,5

0,8

1,0

0,9

Retroalimentación

Pregunta

Se un país ten un IDH próximo a 1, como é a súa calidade de vida?

Respostas

O país ten unha esperanza de vida baixa e un nivel de educación deficiente.

O país ten un alto nivel de educación, boa esperanza de vida e un nivel de vida elevado.

O país ten unha gran desigualdade na distribución da renda dos seus habitantes.

O país ten un baixo nivel de acceso a servizos de saúde.

Retroalimentación

Pregunta

Que países de América dos Sur presentan uns valores de de IDH elevados ou moi elevados?

Respostas

México, Costa Rica e Cuba.

Chile, Arxentina e México.

Surinam, Arxentina e Perú.

Guyana Francesa, Chile e Arxentina.

Retroalimentación

Pregunta

Se un país ten un IDH baixo (preto de 0,4), que aspectos poderían estar a limitar o seu desenvolvemento humano?

Respostas

Alta esperanza de vida e acceso a educación.

Baixa calidade educativa, alta mortalidade infantil e pobreza xeneralizada.

PIB alto e acceso a servizos básicos.

Goberno democrático e políticas inclusivas.

Retroalimentación

Pregunta

Cales son as tendencias comúns entre os países cos valores máis altos de IDH?

Respostas

Países cun alto nivel de renda, unha economía desenvolvida e un sistema educativo avanzado.

Países cun sistema político inestable e baixo nivel de educación.

Países que teñen unha baixa esperanza de vida e escasa infraestrutura de saúde.

Países con economía emerxente e altas taxas de natalidade.

Retroalimentación

Pregunta

Segundo o mapa, que países en Asia teñen un IDH moi baixo?

Respostas

India, Siria e Paquistán.

Paquistán, Afganistán e Iemen.

China e Corea do Norte e Afganistán.

India, Nepal e Iemen.

Retroalimentación

Pregunta

Que países do Norte de África teñen un IDH mediano?

Respostas

Marrocos, Mauritania e Tunisia.

Marrocos, Exipto e Libia.

Libia, Exipto e Alxeria.

Libia, Alxeria e Tunisia.

Retroalimentación

Feito con eXeLearning (Nova xanela)