O aspecto das cidades vai cambiando co paso do tempo: cambian as beirarrúas, as farolas, o mobiliario urbano (marquesiñas, por exemplo), o tipo de asfalto ou enlousado ou empedrado, póñense ou quítanse árbores... Tamén os edificios modifican as súas fachadas, algúns desaparecen e son substituídos por outros. Mesmo os cascos históricos son hoxe diferentes de como eran no pasado, hai séculos. Sería moi longo ver todos os procesos de cambio na cidade, así que imos centrarnos en como o cambio morfolóxico (cambio na forma, no aspecto) supón ás veces un cambio social, diferente segundo unha área urbana evoluciona cara á súa degradación ou pola contra cara á súa rehabilitación.

O lateral do Museo das Peregrinacións e de Santiago, cuxa fachada dá á Praza das Praterías (ao fondo, na imaxe), mostra como os cascos históricos tamén van cambiando e renovándose.

Algúns sectores urbanos degrádanse, é dicir, deterióranse: os edificios presentan mal estado ou mesmo están en ruínas, os negocios pechan ou trasládanse a outro sector, a poboación con maior poder adquisitivo abandona a área, e chegan a aparecer bolsas de marxinalidade. En sectores de moitos cascos históricos vimos e vemos este proceso, por non estaren preparados para o tráfico e teren inmobles vellos moi caros de manter e de adaptar ás comodidades modernas. Nos primeiros suburbios obreiros e áreas industriais tamén hai sectores degradados, por exemplo arredor de antigas fábricas que quedaron baleiras cando as empresas se trasladaron á periferia. Ás veces un barrio empeza a percibirse como perigoso ou pouco atractivo e inicia este deterioro.

A continuación tes imaxes dunha rúa de Camden (New Jersey, EEUU) na esquerda e do barrio do Raval (Barcelona) na dereita. Son exemplos de sectores urbanos que viven procesos de degradación. O valor dos pisos diminúe, a poboación que pode abandona a área, así como moitos negocios. 

Porén, ás veces estes sectores degradados viven despois procesos de rehabilitación: arránxanse os edificios ou substitúense por outros novos, adecéntanse os espazos públicos, novos negocios instálanse na zona revitalizando a súa vida económica... A vivenda encarécese, e a poboación con menor poder adquisitivo diríxese a outras áreas máis baratas, sendo substituída por outro grupo social de maior nivel económico. Este proceso chámase xentrificación. A súas causas son variadas:

• A valoración do patrimonio histórico, sobre todo desde as décadas finais do século XX.
• A instalación dun ou de varios edificios singulares moi atractivos ou prestixiosos, como un museo, un centro de investigación ou a sede de organismos estatais ou empresariais.
• A explotación turística.
• A decisión das autoridades de rehabilitar todo unha área da cidade.

En Cincinatti, Ohio, EEUU, (imaxe inferior) vemos un exemplo do antes e despois da rehabilitación urbana: os edificios renóvanse, reábrense negocios, e chega nova poboación de maior nivel económico que a que vivía na área degradada.

Preme enriba da imaxe para que a poidas ver con maior claridade

O río Támesis, en Londres, estaba cheo no seu sector oriental de almacéns e fábricas. A contaminación, entre outros motivos, deron lugar á súa degradación. Despois de anos dun intenso traballo de rehabilitación impulsado polas autoridades, hoxe as beiras do Támesis son un lugar xentrificado, no que vive unha poboación de alto poder adquisitivo. Fíxate nas imaxes de abaixo: o Butler Wharf antes (esquerda) e despois (dereita) da rehabilitación de todo o litoral oriental do río.