A poboación latexa: crecemento natural e vexetativo

Glosario

Emigración

Fotografía duns emigrantes en Arxentina.

Definición:: Traslado dun territorio a outro provocado maioritariamente por causas económicas ou sociais.
Exemplo:: Nos anos sesenta do século pasado houbo unha forte emigración de Galicia cara Suíza.

Fecundidade

Definición:: Relación entre nacementos e as mulleres en idade fértil (15 - 49 anos).
Exemplo:: Cada vez é menor a fecundidade nos países máis desenvolvidos porque cada vez hai menos nacementos.

Inmigración

Definición:: Asentamento nun territorio dunha persoa, ou dun grupo de persoas, procedentes doutro.
Exemplo:: Ningún peche poderá frear a inmigración de xente necesitada.

Migración forzosa

Definición:: Traslado dunha persoa ou dun grupo obrigada por diferentes factores: conflitos armados, persecucións relixiosas, desastres naturais...
Exemplo:: Os conflitos armados provocan a migración forzosa de milleiros de persoas ao ano.

Mortalidade

Definición:: Número de defuncións que se producen nun lugar nun período determinado de tempo, xeralmente un ano.
Exemplo:: O envellecemento demográfico provoca un aumento da natalidade.

Mortalidade infantil

Definición:: Mortalidade entre os menores dun ano.
Exemplo:: Debido ás malas condicións nas que se producen os partos nos países menos desenvolvidos existe unha elevada mortalidade infantil.

Natalidade

Definición:: Número de nacementos que se producen nun lugar nun período determinado de tempo, xeralmente un ano.
Exemplo:: A baixa natalidade provoca que en España vivan cada vez menos nenos.

Saldo migratorio

Definición:: Diferenza existente entre o número de inmigrantes e de emigrantes.
Exemplo:: Como hai máis inmigrantes que emigrantes podemos falar de saldo migratorio positivo.

Saldo vexetativo

Definición:: Diferenza entre o número de nacementos e defuncións.
Exemplo:: Cando hai un maior número de defuncións que de nacementos hai un saldo vexetativo negativo.

Os movementos da poboación

Existen dous movementos: o natural e o espacial.

A) MOVEMENTO NATURAL

Explica o aumento ou diminución da poboación dun territorio durante un tempo determinado atendendo, tan só, aos nacementos e ás defuncións. Para estudar o movemento natural hai que centrarse na natalidade e na mortalidade.

Natalidade

A natalidade inforrma do número de persoas nacidas ao longo dun ano nun lugar determinado.

Preme enriba dos mapas para amplialos

Mídese mediante a taxa bruta de natalidade. Calcúlase dividindo o número de nacidos nun lugar determinado nun ano entre a poboación total e multiplicando o resultado por mil. Exprésase en tantos por mil.

**Fórmula do cálculo da Taxa de Natalidade**

Fecundidade

A fecundidade relaciona os nacementos co número de mulleres en idade fértil.

A taxa de fecundidade expresa o número de nacementos por cada mil mulleres con idades entres 15 e 49 anos. Calcúlase dividindo o número de nacidos vivos nun lugar e nun ano entre o número de mulleres en idade fértil (15 – 49 anos) e multiplicando o resultado por mil. Exprésase, como no caso anterior, en tantos por mil.

**Fórmula do cálculo da Taxa de Fecundidade**

O índice coxuntural de fecundidade que informa do número medio de fillos que tería unha muller pertencente a un determinado grupo ao longo da súa vida fértil . Para que haxa remuda xeracional é necesario que a o índice acade, polo menos, un valor de 2,1 fillos por muller.

Os países con menor nivel de desenvolvemento ofrecen taxas de natalidade e fecundidade máis elevadas que as dos países máis ricos.

Mortalidade

A mortalidade permítenos coñecer o número de persoas falecidas ao longo dun ano nun lugar determinado.

Mídese mediante a taxa bruta de mortalidade. Calcúlase dividindo o número de falecidos nun lugar determinado nun ano entre a poboación total e multiplicando o resultado por mil. Exprésase en tantos por mil.

**Fórmula do Cálculo da Taxa de Mortalidade**

Mortalidade infantil

Tamén é de gran interese ter en conta a mortalidade infantil que fai referencia ao número de nenos e de nenas mortos antes de cumprir un ano.

A taxa de mortalidade infantil calcúlase dividindo o número de mortos de menos dun ano durante un período de tempo entre o total de nacidos vivos e multiplicando o resultado por mil. Tamén se expresa en tantos por mil.

Fórmula do Cálculo da Taxa de Mortalidade Infantil — **Fórmula do cálculo da Taxa de Mortalidade Infantil**

Esperanza de vida

En relación á mortalidade existe outro indicador moi interesante: a esperanza de vida. Reflicte o número medio de anos que pode chegar a vivir un neonato dun lugar determinado en caso de manterse o mesmo patrón de mortalidade. A esperanza de vida media a nivel mundial é de 73 anos. Pero hai que establecer matices xeográficos: en territorios como Xapón acada os 84 e na República Centroafricana 54. E tamén matices de xénero: a nivel mundial as mulleres chegan aos 74, mentras que os homes só acadarán os 70.

Aínda que, en xeral, as taxas brutas de mortalidade son baixas en todo o mundo grazas á expansión global da medicina, onde si que podemos observar grandes diferenzas é no que se refire ás taxas de mortalidade infantil e á esperanza de vida. Os países con menor nivel de desenvolvemento presentan maiores taxas de mortalidade infantil e unha menor esperanza de vida.

Crecemento natural

Estudando a natalidade e a mortalidade podemos coñecer o crecemento natural ou vexetativo. Trátase da diferenza entre o número de nacementos e defuncións dunha poboación. Loxicamente, se hai máis nacementos que defuncións a poboación medra, no caso contrario, diminúe (tamén se pode calcular restándolle á taxa de natalidade a de mortalidade).

Fórmula do Cálculo do Saldo Vexetativo — **Fórmula do cálculo do Saldo Vexetativo**

B) MOVEMENTO ESPACIAL

Fai referencia aos desprazamentos da poboación no espazo.

Denomínanse migracións aos desprazamentos, non motivados por lecer, das persoas no espazo durante un tempo determinado.

Cando falemos de movementos migratorios temos que ter moi claros os seguintes conceptos básicos: migrante, emigración, inmigración e saldo migratorio.

Migrante: persoa protagonista dos desprazamentos migratorios.
Emigración: migración dende o punto de vista do territorio de saída (emigrantes).
Inmigración: migración considerada dende o punto de vista do territorio de chegada. (inmigrantes).
Saldo migratorio: diferenza entre as persoas que emigran e as que inmigran. Fálase de saldo migratorio positivo cando é maior o número de inmigrantes que o de emigrantes e de saldo migratorio negativo no caso contrario. O saldo migratorio tamén é coñecido como migración neta.

Fórmula do Cálculo do Saldo Migratorio — **Fórmula do cálculo do Saldo Migratorio**

C) CRECEMENTO REAL DA POBOACIÓN
Para saber se unha poboación realmente medra ou diminúe debemos ter en conta tanto o crecemento natural como o saldo migratorio, é dicir o crecemento real, que é o resultado de sumar o crecemento natural e saldo migratorio. Lembra que calquera deles pode ser positivo, negativo ou nulo. Exprésase en valores absolutos.

Fórmula do Cálculo do Crecemento Real — **Fórmula do cálculo do Crecemento Real**

Lectura facilitada

Os movementos da poboación

Imos falar de 2 movementos de poboación:

1. O movemento natural

2. O movemento espacial

A) O MOVEMENTO NATURAL explica

o aumento ou a diminución da poboación dun territorio

durante un tempo determinado,

pero atendendo só aos nacementos e defuncións.

É dicir, hai que centrarse na natalidade e a mortalidade.

Natalidade

A natalidade informa do número de persoas nacidas ao longo dun ano

nun lugar determinado.

A natalidade mídese coa taxa bruta de natalidade,

que se calcula da seguinte maneira:

Dividimos o número de nacidos nun lugar e un ano

entre a poboación total do lugar.

Despois multiplicamos o resultado por 1000.

Finalmente, expresamos en tantos por 1000.

Fecundidade

Outro dato importante é a fecundidade.

A fecundidade informa do número de fillos que teñen as mulleres.

Pódese estudar coa taxa de fecundidade,

que expresa o número de nacementos

por cada 1000 mulleres con idades entre 15 e 49 anos (idade fértil).

Como se calcula a taxa de fecundidade?

Dividimos o número de nacidos vivos nun lugar e nun ano

entre o número de mulleres en idade fértil.

Despois multiplicamos o resultado por 1000.

Tamén se expresa en tantos por 1000.

Pódese estudar coa taxa de fecundidade,

que expresa o número de nacementos

por cada 1000 mulleres con idades entre 15 e 49 anos (idade fértil).

Como se calcula a taxa de fecundidade?

Dividimos o número de nacidos vivos nun lugar e nun ano

entre o número de mulleres en idade fértil.

Despois multiplicamos o resultado por 1000.

Tamén se expresa en tantos por 1000.

Para que haxa remuda xeracional

é necesario que o índice acade, polo menos,

un valor de 2,1 fillos por muller.

Os países con nivel de desenvolvemento menor

teñen taxas de natalidade e fecundidade máis altas

que as dos países máis ricos.

Mortalidade

A mortalidade informa do número de persoas falecidas

ao longo dun ano nun lugar determinado.

A mortalidade mídese coa taxa bruta de mortalidade

que se calcula dividindo o número de falecidos nun lugar e un ano

entre a poboación total dese lugar.

Despois multiplicamos o resultado por 1000.

Finalmente, expresamos en tantos por 1000.

Mortalidade infantil

Outro dato importante é a mortalidade infantil.

A mortalidade infantil informa do número de nenas e de nenos mortos

antes de cumprir un ano por cada 1000 nacidos.

Como se calcula a taxa de mortalidade infantil?

Dividimos o número de mortos de menos dun ano durante un tempo

entre o total de nacidos vivos.

Despois multiplicamos o resultado por 1000.

Esperanza de vida

Outro indicador importante é a esperanza de vida.

A esperanza de vida reflicte o número medio de anos

que pode chegar a vivir un neno acabado de nacer dun lugar determinado.

A esperanza de vida a nivel mundial é de 73 anos.

Pero hai diferenzas xeográficas.

Por exemplo, en Xapón a esperanza de vida é de 84 anos

mentres que na República centroafricana é de 54 anos.

Tamén hai diferenzas de xénero.

A esperanza media de vida nos homes é de 70 anos.

Esta esperanza nas mulleres está en 74 anos.

En xeral, as taxas brutas de mortalidade son baixas en todo o mundo

grazas aos avances da medicina.

Pero si podemos ver grandes diferenzas nas taxas de mortalidade infantil

e de esperanza de vida.

Os países con menor desenvolvemento

teñen taxas máis altas de mortalidade infantil e menor esperanza de vida.

Crecemento natural

Crecemento natural ou vexetativo:

O crecemento natural ou vexetativo é a diferencia

entre o número de nacementos e defuncións dunha poboación.

Se hai máis nacementos que defuncións a poboación medra.

Se hai máis defuncións que nacementos a poboación diminúe

B) MOVEMENTO ESPACIAL fai referencia

aos desprazamentos da poboación no espazo.

Os movementos da poboación dun lugar a outro

e durante un tempo determinado, chámanse migracións.

(Sempre que o desprazamento non sexa por lecer).

Vexamos 4 conceptos importantes dos movementos migratorios:

Migrante: a persoa que se despraza no movemento migratorio.
Emigración: o traslado de poboación dun lugar a outro (emigrantes).
Inmigración: a chegada a un lugar de poboación que vén doutro lugar

(inmigrantes).

Saldo migratorio: a diferenza entre as persoas que emigran

e as que inmigran.

Saldo migratorio positivo: cando é maior o número de inmigrantes.

Saldo migratorio negativo: cando é maior o número de emigrantes.

C) CRECEMENTO REAL DA POBOACIÓN

Para saber se unha poboación medra ou diminúe

debemos ter en conta tanto o crecemento natural como o saldo migratorio.

Porque o crecemento real

é o resultado de sumar o crecemento natural e o saldo migratorio.

Audio

Apoio visual

A) MOVEMENTO NATURAL


	Esperanza de vida: Número medio de anos que pode chegar a vivir un neonato dun lugar determinado en caso de manterse o mesmo patrón de mortalidade.
B) MOVEMENTO ESPACIAL	C) CRECEMENTO REAL DA POBOACIÓN

Actividade despregable

Ler, despregar e seleccionar

Encher ocos (1): : Resultado de sumar o crecemento natural e saldo migratorio.

Encher ocos (2): : Diferenza entre as persoas que emigran e as que inmigran.

Encher ocos (3): : Número de nenos e de nenas mortos antes de cumprir un ano por cada mil nacidos.

Encher ocos (4): : Diferenza entre o número de nacementos e de defuncións dunha poboación.

Encher ocos (5): : Número de persoas falecidas ao longo dun ano nun lugar determinado.

Encher ocos (6): : Informa do número de persoas nacidas ao longo dun ano nun lugar determinado.

Encher ocos (7): : Informa do número de fillos que teñen as mulleres.

Activar JavaScript

Actividade de encher ocos

Lede o parágrafo seguinte e escribide os termos que se definen.

Desprazamentos, non motivados por lecer, das persoas no espazo durante un tempo determinado: Encher ocos (1):

Persoa protagonista dos desprazamentos migratorios: Encher ocos (2):

Traslado de poboación dun territorio a outro: Encher ocos (3):

Chegada a un territorio de poboación procedente doutro: Encher ocos (4):

Diferencia entre as persoas que emigran e as que inmigran: Encher ocos (5): (dúas palabras)

Activar JavaScript

Licenciado baixo a Licenza Creative Commons Atribución Non-comercial Compartir igual 4.0