Créditos e descarga

Autoría

Título	De microbios a plantas: misión científica
Descrición	Este REA ten como obxectivo principal fomentar no alumnado o desenvolvemento de competencias científicas e intelectuais a través dunha aprendizaxe activa, colaborativa e baseada na ciencia cidadá. Mediante a indagación sobre os reinos Monera, Protoctista, Fungos e Plantas, o alumnado identificará características, establecerá relacións, clasificará organismos, describirá procesos e buscará información de xeito autónomo. Ademais, ao participar en actividades de ciencia cidadá, implicaranse en proxectos reais de recollida e análise de datos, contribuíndo ao avance do coñecemento científico e conectando o seu traballo coa comunidade. Deste xeito, potenciaranse o pensamento crítico, a resolución de problemas e o traballo en equipo, ao mesmo tempo que se recoñece a ciencia como unha ferramenta fundamental para comprender o mundo físico-natural que nos rodea e intervir nel con creatividade e rigor.
Autoría	María Jesús Fuentes Silveira Carlos de Paz Villasenín Lois Anxo Rodríguez Calvo
Organización	Dirección Xeral de Ordenación e innovación Educativa Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades. Xunta de Galicia.
Licenza	Licencia Creative Commons Reconocimiento No comercial Compartir igual 4.0
Identificación	"De microbios a plantas: misión científica" ; ISSN (web): 3101-0040

Este contenido creouse con eXeLearning,

Historial de versións

Elaborado por:	Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa
Versión:	01	Data de publicación:	Xuño 2025	Primeira versión

Créditos dos recursos externos

Páxina 1

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Portada_BIX_1ESO_REA4* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 2

Páxina 3

Bacterias — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Microfotografía de bacterias* (CC BY-NC-SA 4.0)

Ecosistema dulceacuícola — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Ilustración dun ecosistema acuático* (CC BY-NC-SA 4.0)

ODSs — ONU. Objetivos de Desarrollo Sostenible. (Propiedad intelectual | Naciones Unidas)

Japalaciosc. Sostibilidade (CC BY-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Biodiversidade* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 4

Ciencia cidadá — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Viñeta ilustrativa do concepto de ciencia cidadá* (CC BY-NC-SA 4.0)

iNaturalist. Logotipo tipográfico de Natusfera (Terms of Use · iNaturalist)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Lyophyllum decastes* (CC BY-NC-SA 4.0)

Icona representativa do Diario de aprendizaxe do proxecto cREAgal — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Diario de Aprendizaxe* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 5

Árbores — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía contrapicada das copas dunhas árbores* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Consumidores* (CC BY-NC-SA 4.0)

Categorías taxonómicas do Quercus robur — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Infografía coas categorías taxonómicas para o Quercus robur* (CC BY-NC-SA 4.0)

Cadea trófica — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Consumidores* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Bosque* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 6

Javier Pedreira. *Lynn Margulis* (CC BY 2.0)

Marisa Castro posando diante da porta do laboratorio do IES Isaac Díaz Pardo (Sada) decorada na súa honra. — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Marisa Castro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Fundación "La Caixa". Trailer Symbiothic Earth (YouTube Standard)

Páxina 7

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Variable independente* (CC BY-NC-SA 4.0)

Recreación dunha galleta con mofos — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Variable dependente* (CC BY-NC-SA 4.0)

Imaxe de tres galletas iguais en idénticas condicións — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Variable controlada* (CC BY-NC-SA 4.0)

Neno recollendo galleta do chan e microbios correndo cara a galleta — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Teoría dos cincos segundos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Rebanadas intactas de pan de molde en bolsas — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Rebanadas recollidas do chan* (CC BY-NC-SA 4.0)

Rebanadas de pan de molde con crecemento microbiano — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT). *Rebanadas contaminadas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 8

Follas de Sequoia — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía das follas Sequoia recibindo a radiación solar* (CC BY-NC-SA 4.0)

Quen é quen — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Ilustración representativa do xogo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 9

Microbiota — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Ilustración dun intestino groso con bacterias no seu interior* (CC BY-NC-SA 4.0)

Benji9072. Dióxido de carbono (Dominio público)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Descomposición* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotosíntese* (CC BY-NC-SA 4.0)

Thermophile~commonswiki. *Quimiosíntese* (CC BY-SA 3.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Bacteria* (CC BY-NC-SA)

Bacteria heterótrofa — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Recreación artística dunha bacteria no interior dun tracto dixestivo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

BIOenciclopedia. Reino Monera (YouTube Standard)

Páxina 10

Fotografía de detalle dunha conducción de ferro no Mar Morto — Benjamín Núñez González. *Sal no Mar Morto* (CC BY-SA 4.0)

Fotografía macro de tubos de PCR — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Tubos de PCR* (CC BY-NC-SA 4.0)

Representación das principais formas das células bacterianas — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT). *Formas típicas de bacterias* (CC BY-NC-SA 4.0)

Fotografía dun geyser — NPS / Jacob W. Frank. *Geyser en Yellowstone* (Dominio público 1.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Mapa extremófilos (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 11

Protozoos descompeñendo restos de seres vivos — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Microfotografía dun protozoos rodeado de restos de seres vivos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Adolphe Millot. Algas macroscópicas (Dominio público)

Imaxe dun mixomicete — Jacilluch. *Myxomyota* (CC BY-SA 2.0)

Tamaño relativo de pelo, fío de telaraña e grans de pole. — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Recreación comparando tamaño dun pelo, dun fío de telaraña e uns grans de pole* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 12

Microfotografía dunha Ameba — Bwiltz. *Ameba* (CC BY-SA 4.0)

Microxardín — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dun modelo de microxardín* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Bluecinante. ¿Qué es un PROTOZOO? (La licencia de YouTube es https://www.youtube.com/t/terms)

Páxina 13

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dun exemplar de algario de Cystoseira tamariscifolia* (CC BY-NC-SA 4.0)

Test de malaria — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Test para detección rápida de malaria* (CC BY-NC-SA 4.0)

DPD Image Library. *Trypanosoma cruzi* (Dominio público - Wikipedia, la enciclopedia libre)

Nefronus. Tripanosoma gambiense (CC BY-SA 4.0)

Andrei Savitsky. Vorticela (CC BY-SA 4.0)

SmallRex. Ameba con pseudópodos (CC BY-SA 4.0)

Dr. Mae Melvin. *Microfotografía de Plasmodium falciparium rodeado de células de la sangre* (Dominio público 1.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 14

Alga vermella — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dun alga procedente dun algario.* (CC BY-NC-SA 4.0)

Alga macroscópica — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. *Imaxe das partes dunha alga* (CC BY-NC-SA 4.0)

Bipartición en Euglena — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. *Ilustración amosando un proceso de bipartición en Euglena* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Laminaria* (CC BY-NC-SA 4.0)

NEON ja. Chlorella vulgaris (CC BY-SA 3.0)

U.S. Environmental Protection Agency | US EPA. Gonium pectorale (Dominio público - Wikipedia)

Alga unicelular — Dartmouth Electron Microscope Facility, Dartmouth College. Chlamydomonas (Dominio público - Wikipedia)

alga colonial — Dr. Ralf Wagner. *Pediastrum duplex* (CC BY-SA 3.0)

Alga pluricelular — Spicywalnut. *Spirogyra* (Dominio público - Wikipedia)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

losretosdeciencias. Experimento. Demostración de que las algas realizan la fotosíntesis (La licencia de YouTube es youtube.com/t/terms)

VICE en español. Vice Specials: Algas en Galicia, la huerta bajo el mar (La licencia de YouTube es youtube.com/t/terms)

Páxina 15

Alga verde — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dunha alga verde* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Zonación costeira* (CC BY-NC-SA 4.0)

Algas verdes — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage con tres fotografías exemplo de algas verdes* (CC BY-NC-SA 4.0)

Algas pardas — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage con tres exemplo de algas pardas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Algas vermellas — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage contres fotos de exemplos de algas vermellas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Marea vermella en California — Alejandro Díaz. *Marea Vermella en California* (Dominio público - Wikipedia)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Elaboración dun algario (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 16

Animal herbívoro — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dun cabalo comendo herba.* (CC BY-NC-SA 4.0)

Unha placa como as de Fleming — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Imaxe dun fungo medrando nunha placa petri e inhibindo o crecemento de bacterias* (CC BY-NC-SA 4.0)

Liquen — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Macrofotografía dun liquen* (CC BY-NC-SA 4.0)

Cogomelos — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía de cogomelos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Cogomelo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Micorriza — Natr. *Fungo e planta* (CC0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 17

Himenio — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Macrofotografía dun himenio formado por láminas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Lévedos — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Microfotografía de lévedos usados na produción de pan* (CC BY-NC-SA 4.0)

Nacemento dun cogomelo — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. *Imaxe que mostra o nacemento dun cogomelo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Diversidade de cogomelos — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage amosando diversidade de cogomelos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mofo en cítríco e microfotografía ao microscopio* (CC BY-NC-SA 4.0)

Liquens — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage de fotografías de liquens* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage cogomelos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Sci -Inspi. Baker's Yeast under the Microscope (youtube.com/t/terms)

Raul Postigo PES. Práctica - Reino hongos (youtube.com/t/terms)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Por que temos que deixar repousar a masa do pan antes de metela no forno (youtube.com/t/terms)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Experimentando con lévedos e con po de enfornar (youtube.com/t/terms)

Smile and Learn - Español. ¿Qué son los hongos? - El reino de los hongos para niños (youtube.com/t/terms)

Páxina 18

Cutícula — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Microfotografía da cutícula dunha folla.* (CC BY-NC-SA 4.0)

Foto dunha planta suculenta sobre solo árido — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía da planta Agave americana var. marginata medrando sobre solo árido* (CC BY-NC-SA 4.0)

Fento arborescente — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dun fento arborescente* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Evolución das plantas — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *infografía amosando a evolución das plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

XeoClip. Que son as plantas (youtube.com/t/terms)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Elaboración dun herbario (youtube.com/t/terms)

Páxina 19

Sintetizar — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Ilustración representativa da síntese en plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Autor descoñecido. *Estoma* (CC BY-SA 3.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Icona de lupa* (CC BY-NC-SA 4.0)

Raices — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Debuxo de liña dun sistema de raices* (CC BY-NC-SA 4.0)

Folla — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT). *Debuxo de liña dunha folla* (CC BY-NC-SA 4.0)

Tallo e sistema vascular — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Debuxo de liña do corte dun tallo amosando o sistema vascular* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

XeoClip. As plantas: fotosínetes e importancia (1ºESO) (youtube.com/t/terms)

The Action Lab en español. Puedes ver la fotosíntesis realmente sucediendo (youtube.com/t/terms)

Páxina 20

Folla orientada a luz — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Imaxen dunha folla orientada cara á luz* (CC BY-NC-SA 4.0)

Zarciño — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Macrofotografía dun zarziño* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *zarciños vide* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Nastias* (CC BY-NC-SA 4.0)

Flor loureiro romano — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Flor de loureiro romano* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *agromo de fento* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Caida follas ginkgo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Fototropismo en acción — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Banda deseñada dunha miniexperiencia sobre fototropismo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

XeoClip. Reino plantas. Tropismos e nastias (1eso) (youtube.com/t/terms)

Páxina 21

Gametos — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Ilustración dun gameto masculino móbil xuntándose cun gameto feminino inmóbil* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Plantas non vasculares* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Musgo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Fento* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

XeoClip. As plantas briófitas. Musgos e escarmentas (hepáticas) | XeoClip (youtube.com/t/terms)

XeoClip. Plantas criptógamas vasculares. Helechos, colas de cabalo y licófitos | XeoClip (youtube.com/t/terms)

Páxina 22

Acículas de Pinus sylvestris — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía de follas de piñeiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Plantas con sementes — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage con diversidade de plantas con sementes* (CC BY-NC-SA 4.0)

Ximnosperma con folla acicular — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Ximnosperma con follas aciculares* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Pinas de ximnosperma* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Esquema Ximnospermas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Flor hermafrodita da celidonia* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Anxiospermas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Herbas dos prados con polinización anemógama* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Gramínea* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Azalea* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Orquídea* (CC BY-NC-SA 4.0)

Reproduciión asexual en plantas — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Collage de catro imaxes cos tipos de reproducción asexual en plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Bieiteiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Carballo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Pradairo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Loureiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla ameneiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla salgueiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla abeleira* (CC BY-NC-SA 4.0)

folla bidueiro — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla bidueiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla acivro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Folla castiñeiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Reproducción asexual en plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Polinización (CC BY-NC-SA 4.0)

XeoClip. As plantas ximnospermas (youtube.com/t/terms)

XeoClip. As plantas anxiospermas (youtube.com/t/terms)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Clave dicotómica de follas de árbores (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 23

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Visita virtual zona costeira (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Visita virtual bosque de ribeira (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 24

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Visita virtual bosque atlántico (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Visita virtual bosque oriental galego (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 25

Xardín — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotografía dunha planta nun xardín* (CC BY-NC-SA 4.0)

as árbores nas cidades aportan sombra e frescor — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *As árbores nas cidades aportan sombra e frescor* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *O eucalipto é unha árbore moi utilizada na industria* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *A crocosmia é unha planta invasora* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA. Voz sintética xerada co modelo Celtia. (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 26

Páxina 27

Talo pluricelular — Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen. Laminaria hyperborea (Dominio público - Wikipedia)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Chondrus crispus* (CC BY-NC-SA 4.0)

Protozoo — TVP. Toxoplasma gondii oocysts on fecal flotation (Licencia TVP)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Células procariotas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Trametes versicolor* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mofos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Lévedo prensado de pandeiría* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Hepática* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Anogramma* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Amorodo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Follas de piñeiro* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Piñas de conífera* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Euphorbia* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fento con soros* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Amentos de carballo* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Celidonia* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Disamara* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Sabina* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fresa* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Rizoma* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 28

Árbore — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Fotogtrafía dunha árbore* (CC BY-NC-SA 4.0)

Arbolapp. Logo de arbolapp (CreativeCommons- Arbolapp CC BY-NC-SA 4.0)

Talo unicelular — Ellis O´Neill. *Euglena* (CC BY-SA 3.0)

Imaxe que mostra un tipo de fungo — Strobilomyces. *Fungo* (CC BY-SA 3.0)

Páxina 29

Durmir con plantas, un mito? — Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Viñeta dun neno durmindo atormentado polo pesadelo dunha planta roubando o oxíxeno.* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Debuxo de liña* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 30

GBIF. Logo do GBIF (Terms of use)

iNaturalist. Logotipo tipográfico de Natusfera (Términos de uso - iNaturalist)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). De microbios a plantas: misión científica (youtube.com/t/terms)

Páxina 31

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA (ChatGPT ). *Viñeta representando un grupo de personas participando nun bioblitz* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 32

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Diario de aprendizaxe* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mapa conceptos 4reinos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mapa conceptos Moneras* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mapa conceptos Protoctistas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mapa conceptos Fungos* (CC BY-NC-SA 4.0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Mapa conceptos Plantas* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 33

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Icona do diario de aprendizaxe* (CC BY-NC-SA 4.0)

Páxina 34

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Icona do material descargable* (CC BY-NC-SA 4.0)

Os símbolos pictográficos identificados como Pictogramas de Arasaac son propiedade do Goberno de Aragón e foron creados por Sergio Palao para ARASAAC (http://www.arasaac.org), que os distribúe baixo Licenza Creative Commons BY-NC-SA.

Xeración de voz sintética co uso do modelo "Celtia" do Proxecto Nós, licenza Apache License, Version 2.0 Magariños, Carmen. 2023. Nos_TTS-celtia-vits-graphemes. URL: https://huggingface.co/proxectonos/Nos_TTS-celtia-vits-graphemes.

Os elementos multimedia incluídos neste REA acolléndose ao dereito de cita con fins educativos, atribúense directamente en cada un deles.

Descargar o ficheiro fonte

Este REA publicouse baixo Licenza Creative Commons Recoñecemento Non comercial Compartir igual 4.0
O que siginifica que tes a posibilidade de poder usalo, descargalo, redistribuílo e modificalo para adaptalo ás túas necesidades.
Segue estes pasos para usar/redistribuir/modificar este REA:

1. Descarga o arquivo fonte. Con isto tes o recurso orixinal en formato editable.

2. Modifícao usando eXeLearning.

3. Se aínda non o tes, descarga e instala o estilo cREAgal con fases.

4. En caso de modificalo, tes que recoñecer a autoría e publicalo coa mesma licenza (CC BY-NC-SA).

Podes usar esta cita para referencialo:

Este REA é unha adaptación do recurso orixinal "De microbios a plantas: misión científica" do proxecto cREAgal da Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades da Xunta de Galicia baixo a licenza de CC BY-NC-SA

Información xeral sobre este recurso educativo
Título	"De microbios a plantas: misión científica" - Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO
Descrición	Recurso Educativo Aberto (REA) para Bioloxía e Xeoloxía ao alumnado de primeiro de Ensinanza Secundaria Obrigatoria. Este REA ten como obxectivo principal fomentar no alumnado o desenvolvemento de competencias científicas e intelectuais a través dunha aprendizaxe activa, colaborativa e baseada na ciencia cidadá. Mediante a indagación sobre os reinos Monera, Protoctista, Fungos e Plantas, o alumnado identificará características, establecerá relacións, clasificará organismos, describirá procesos e buscará información de xeito autónomo. Ademais, ao participar en actividades de ciencia cidadá, implicaranse en proxectos reais de recollida e análise de datos, contribuíndo ao avance do coñecemento científico e conectando o seu traballo coa comunidade. Deste xeito, potenciaranse o pensamento crítico, a resolución de problemas e o traballo en equipo, ao mesmo tempo que se recoñece a ciencia como unha ferramenta fundamental para comprender o mundo físico-natural que nos rodea e intervir nel con creatividade e rigor.
Autoría	María-Jesús Fuentes Silveira, Carlos de Paz Villasenín, Lois Anxo Rodríguez Calvo
Licenza	Creative Commons BY-NC-SA 4.0

Este contido foi creado con eXeLearning, o seu editor libre e de código aberto para crear contidos educativos.

Descargar o ficheiro .elp

Licenciado baixo a Licenza Creative Commons Atribución Non-comercial Compartir igual 4.0