Definición:
Capa máis superficial da xeosfera, formada pola codia e a parte máis alta do manto superior. Atópase dividida en grandes fragmentos coñecidos como placas tectónicas ou litosféricas.
Exemplo:
A litosfera oceánica é máis densa que a listosfera continental.
Definición:
Conxunto de fenómenos relacionados cos volcáns e a súa actividade.
Exemplo:
Nos bordos de placas adoita haber un maior grao de vulcanismo.
A xeosfera é unha estrutura viva que cambia constantemente, modelando o noso planeta e dándolle a forma que coñecemos hoxe.
Continuamos escavando nos seus segredos?
A Terra está organizada en capas concéntricas con diferentes características e composición.
Cada unha destas capas xoga un papel fundamental na dinámica do noso planeta, influíndo en procesos como o vulcanismo, os terremotos e a formación de grandes cordilleiras.
De fóra cara ao interior, atopamos:
É a capa máis externa e delgada da xeosfera. Está formada por rochas sólidas e ten unha profundiade que pode pode variar entre os 3 e os 70 km. Divídese en:
A base da codia vén determinada pola descontinuidade de Mohorovicic.
Sitúase baixo a codia e representa a capa máis extensa da xeosfera, ocupando case o 82% do volume da Terra. Atópase en estado sólido e está formado principalmente por unha rocha magmática chamada peridotita. Divídese en:
A parte máis profunda da Terra, formada por ferro e outros elementos como o níquel. Divídese en dúas partes:
A Terra está formada por capas concéntricas, unha dentro doutra.
Cada capa ten características e materiais diferentes.
Cada unha destas capas é moi importante.
Participan en procesos como:
– os volcáns,
– os terremotos,
– e a formación das cordilleiras (grandes montañas).
De fóra cara ao interior, as capas da Terra son:
É a capa máis externa e delgada da xeosfera.
Está formada por rochas sólidas.
A súa profundidade varía entre 3 e 70 km.
Divídese en dúas partes:
Forma os continentes e as plataformas continentais.
Ten un espesor medio de 30 km, pero pode chegar aos 70 km baixo as grandes cordilleiras.
Pode ter ata 4.000 millóns de anos de antigüidade.
A súa composición é moi variada: hai rochas magmáticas, metamórficas e sedimentarias.
A súa densidade media é de 2,8 g/cm³.
Forma os fondos oceánicos.
O seu espesor varía entre 3 e 15 km, sobre todo nas zonas próximas aos continentes.
É máis nova que a codia continental:
ten uns 200 millóns de anos de antigüidade.
Está formada por sedimentos e por rochas magmáticas:
o basalto e o gabro.
Ten unha densidade maior, de 3,1 g/cm³.
A base da codia está marcada pola descontinuidade de Mohorovicic.
Está situado baixo a codia.
É a capa máis extensa da xeosfera.
Ocupa case o 82 % do volume da Terra.
Está en estado sólido.
Está formado sobre todo por unha rocha magmática chamada peridotita.
Divídese en dúas partes:
Chega ata uns 660 km de profundidade, na descontinuidade de Repetti.
A parte máis alta desta zona, xunto coa codia, forma a litosfera.
A litosfera é unha capa ríxida.
Pode ter entre 100 e 250 km de espesor, sobre todo baixo as grandes cordilleiras.
A litosfera está dividida en fragmentos chamados placas tectónicas ou placas litosféricas.
Estas placas están en constante movemento.
Chega ata os 2.900 km de profundidade, na descontinuidade de Gutenberg.
As rochas están en estado sólido por mor da gran presión.
As temperaturas poden superar os 3.000 ºC.
Na parte máis baixa, hai unha zona chamada capa D.
Ten uns 200 km de espesor.
Nesta zona, as altas temperaturas, pola proximidade ao núcleo, fan que haxa rochas fundidas.
Estas rochas poden ascender porque teñen baixa densidade.
É a parte máis profunda da Terra.
Está formada por ferro e outros elementos, como o níquel.
Divídese en dúas partes:
Está en estado fundido e chega ata os 5.150 km de profundidade,
na chamada descontinuidade de Lehmann.
A súa temperatura está entre os 4.000 e os 6.000 ºC.
Os metais fundidos móvense formando correntes.
Eses movementos xeran o campo magnético da Terra.
Este campo protexe o planeta das partículas solares.
É unha esfera sólida cun radio duns 1.220 km.
A presión é tan alta que o ferro e o níquel están en estado sólido,
aínda que as temperaturas superan os 6.000 ºC.
Son temperaturas parecidas ás da superficie do Sol.
A litosfera está dividida en grandes fragmentos chamados placas tectónicas ou litosféricas, que se desprazan sobre o manto sublitosférico. Especialmente nos bordos ou límites entre elas, o seu movemento xera fenómenos como terremotos, volcáns ou a formación de cordilleiras.
Primeiro podes observar como se distribúen os volcáns e os terremotos a nivel mundial e súa relación cos bordos de placa na Geological Society.
Segundo como interactúen entre elas, os bordos das placas poden ser:
Nestes límites as placas sepáranse, polo que o magma sae á superficie e solidifica ao arrefriarse. Créase litosfera e aumenta a superficie das placas.
É o que ocorre entre as placas Norteamericana e Eurasiática ou entre a Africana e a Suramericana, onde o Atlántico está a expandirse ao saír o magma no fondo oceánico a través dunha elevación submarina de miles de quilómetros de lonxitude, coñecida como dorsal mesoatlántica.
Neste tipo de límites prodúcese unha grande actividade sísmica e volcánica.
Prodúcese o choque entre dúas placas e, polo tanto, destrúese litosfera. Poden darse tres situacións diferentes:
1. Converxencia entre litosfera oceánica e litosfera continental. A placa oceánica, máis densa, afúndese baixo a continental nun proceso chamado subdución, formando unha foxa oceánica. Prodúcense terremotos, algúns de elevada magnitude, e unha intensa actividade volcánica. Fórmanse grandes cordilleiras volcánicas, como a dos Andes no límite entre a placa de Nazca e a placa Suramericana.
2. Converxencia entre litosfera oceánica e oceánica. A placa oceánica máis fría será a máis densa e, polo tanto, a que vai subducir, formando unha foxa profunda. Tamén se producen terremotos e a formación de arcos de illas volcánicas, como as Aleutianas, no límite entre a placa Pacífica e a placa Norteamericana.
3. Converxencia entre litosfera continental e continental. As dúas placas teñen a mesma densidade, producindo o levantamento de grandes cordilleiras, chamados oróxenos de colisión. É o caso do Himalaia, formado polo choque da placa Indoaustraliana e a Eurasiática. Non se forman volcáns pero si que hai unha elevada actividade sísmica.
Neste tipo de límites non se crea nin se destrúe litosfera, xa que as placas rozan lateralmente ao longo de grandes fallas, denominadas transformantes, o que provoca unha elevada actividade sísmica. Un dos casos máis coñecidos é a falla de San Andrés, entre a placa Pacífica e a placa Norteamericana.
A litosfera está dividida en grandes fragmentos chamados placas tectónicas ou litosféricas.
Estas placas desprázanse sobre o manto sublitosférico.
Nos bordos ou límites, o seu movemento provoca fenómenos como:
Podes ver como se distribúen os volcáns e os terremotos no mundo
e como se relacionan cos bordos das placas na páxina da Geological Society.
Segundo como se movan entre elas, os bordos das placas poden ser:
Nestes bordos, as placas sepáranse.
O magma sobe á superficie e, ao arrefriarse, solidifica.
Así se crea nova litosfera e aumenta a superficie das placas.
Isto pasa entre as placas Norteamericana e Eurasiática ou entre a Africana e Suramericana.
Alí, o océano Atlántico está a expandirse.
O magma sae por unha grande elevación submarina,
chamada dorsal mesooatlántica,
que ten miles de quilómetros de lonxitude.
Nestes bordos hai moitos terremotos e erupcións volcánicas.
Nestes bordos, dúas placas tectónicas chocan entre si.
Por iso, destrúese parte da litosfera.
Poden darse tres situacións diferentes:
1. Choque entre unha placa oceánica e outra continental:
A placa oceánica, máis densa, afúndese baixo a continental.
Este proceso chámase subdución.
Así fórmase unha foxa oceánica.
Hai terremotos fortes e moita actividade volcánica.
Tamén se forman cordilleiras volcánicas, como os Andes,
no límite entre a placa de Nazca e a placa Suramericana.
2. Choque entre dúas placas oceánicas:
A placa máis fría e densa afúndese baixo a outra.
Tamén se forma unha foxa profunda.
Hai terremotos e aparecen illas volcánicas en forma de arco.
Exemplo: as illas Aleutianas,
entre a placa Pacífica e a placa Norteamericana.
3. Choque entre dúas placas continentais:
As dúas placas teñen a mesma densidade, así que non se afunden.
Isto provoca o levantamento de grandes cordilleiras,
chamados oróxenos de colisión.
Exemplo: o Himalaia, onde chocan a placa Indoaustraliana
e a placa Eurasiática.
Non se forman volcáns, pero si hai moitos terremotos.
Nestes bordos non se crea nin se destrúe litosfera.
As placas rozan lateralmente entre si.
Este movemento ocorre ao longo de grandes fallas chamadas transformantes.
Este roce provoca terremotos.
Un dos exemplos máis coñecidos é a falla de San Andrés,
entre a placa Pacífica e a placa Norteamericana.
Podes atopar a placa do Caribe ou a placa Filipina nas imaxes de satélite do Servizo Xeolóxico de Estados Unidos?
Podes atopar algunha placa nas imaxes de satélite do Servizo Xeolóxico de Estados Unidos?
A traballar coas mans!
Realizade unha maqueta que represente as placas tectónicas, empregando materiais como bólas de polistireno expandido, plastilina, pinturas, caixas de zapatos, papel de xornal... e calquera outro que vós consideredes.
Podedes escoller facer unha representación esférica do planeta sinalando as principais placas tectónicas ou ben representar distintos modelos das interacción entre as placas.
Os deseños e a escolla de material será libre. Poñede a funcionar a vosa imaxinación!
Verdadeiro
Baixo grandes cordilleiras, a codia continental pode acadar esa profundidade.
Falso
A codia continental é moito máis antiga, con zonas de ata 4.000 millóns de anos.
Verdadeiro
É a capa máis extensa da xeosfera.
Falso
Está en estado sólido, aínda que hai zonas con materiais parcialmente fundidos.
Verdadeiro
Conxuntamente forman unha capa ríxida que se divide en placas tectónicas.
Falso
As placas están en constante movemento e son responsables de terremotos e volcáns.
Verdadeiro
Ocupa aproximadamente os últimos 200 km do manto inferior.
Falso
A temperatura do núcleo interno pode superar os 6.000 ºC.
Verdadeiro
E é o responsable da creación do campo magnético terrestre.
Falso
É sólido, xa que a presión extrema impide que os materiais fundan, malia a alta temperatura.
Verdadeiro
Son zonas onde as placas se separan e o magma ascende, formando nova litosfera.
Verdadeiro
A placa máis densa afúndese baixo outra, fundíndose no manto.
Falso
Formouse polo choque de dúas placas continentais: Indoaustraliana e Euroasiática.
Falso
É un bordo diverxente, onde se crea nova litosfera oceánica.
Falso
Hai intensa actividade sísmica, aínda que non se forman volcáns.
Falso
Son o resultado da subdución dunha placa oceánica baixo outra oceánica.
Verdadeiro
Non se crea nin destrúe litosfera, pero hai terremotos, como na falla de San Andrés.
Falso
Isto ocorre nos bordos diverxentes, non nos converxentes.
Verdadeiro
A pesar das altísimas temperaturas, a presión impide que se fundan.
Falso
Está en constante cambio, modelando a superficie terrestre.
Licenciado baixo a Licenza Creative Commons Atribución Non-comercial Compartir igual 4.0