Saltar navegación

Os castelos na Idade Media

Castelos e fortalezas

De seguro que algunha vez, indo de viaxe, viches ao lonxe a figura dun castelo ou, se cadra, vives nunha vila cun castelo ou fortaleza. Estas construcións eran elementos moi importantes na defensa do territorio, xa que eran os lugares nos que refuxiarse e sobrevivir a asedios en tempos de guerra. A parte máis recoñecible dos castelos son as torres e as ameas, pero os castelos evolucionaron moito dende a Alta Idade Media ata os exemplos baixomedievais, que son os que se conservan.

En orixe os castelos eran construcións de madeira construídas sobre un terreo elevado, chamado mota, cunha cerca ao redor e, nos casos máis importantes, rodeadas dun foso. Co tempo, a pedra foi substituíndo á madeira e os muros fixéronse máis altos, colocáronse ameas e construíronse torreóns e grandes estruturas defensivas, coma pontes levadizas, barbacás etc. A estrutura máis alta era a torre da homenaxe, que era o último lugar no que refuxiarse en caso de ataque inimigo.

Observa como evolucionou a construción de castelos na Idade Media:

Século once (XI)
Fotografía da reconstrucción dun castelo do século XI en Saint-Sylvain-d'Anjou, Francia
 Castelo en Saint-Sylvain-d'Anjou, Francia
Século trece (XIII)
Fotografía da torre da homenaxe da fortaleza da Mota en Alcalá a Real
Torre da homenaxe da fortaleza da Mota en Alcalá a Real, Xaén (Andalucía, España)
Século quince (XV)
Alcázar de Segovia
Alcázar de Segovia, España

Lectura facilitada

Os castelos eran moi importantes na Idade Media porque:

  • Servían para defender o territorio.
  • A xente refuxiábase neles durante as guerras.

Os primeiros castelos eran sinxelos:

  • Estaban feitos de madeira.
  • Construíanse en lugares altos.
  • Tiñan unha cerca ao redor.
  • Algúns tiñan un foso.

Os castelos melloraron co tempo:

  • Comezaron a construírse con pedra.
  • Fixeron muros máis altos.
  • Engadiron ameas e torres.
  • Puxeron pontes levadizas.
  • A torre máis importante era a torre da homenaxe.

Que sabemos dos castelos?

2

De primeiras parece que todos e todas sabemos que é un castelo, pero se tiveramos que definilo, saberiamos cales son as partes ou os elementos que identifican un castelo ou fortaleza?

Mira se es quen de atopar 8 elementos relacionados cos castelos nesta sopa de letras.

%E9%B0%E6%EB%E2%F7%D5%F3%FF%F7%B0%A8%B0%C1%FD%E2%F3%B0%BE%B0%FB%FC%E1%E6%E0%E7%F1%E6%FB%FD%FC%E1%B0%A8%B0%AE%E2%AC%D6%F7%B2%E2%E0%FB%FF%F7%FB%E0%F3%E1%B2%E2%F3%E0%F7%F1%F7%B2%E3%E7%F7%B2%E6%FD%F6%FD%E1%B2%F7%B2%E6%FD%F6%F3%E1%B2%E1%F3%F0%F7%FF%FD%E1%B2%E3%E7%F7%B2%7B%B2%E7%FC%B2%F1%F3%E1%E6%F7%FE%FD%BE%B2%E2%F7%E0%FD%B2%E1%F7%B2%E6%FB%E4%F7%E0%F3%FF%FD%E1%B2%E3%E7%F7%B2%F6%F7%F4%FB%FC%FB%FE%FD%BE%B2%E1%F3%F0%F7%E0%FB%F3%FF%FD%E1%B2%F1%F3%FE%F7%E1%B2%E1%FD%FC%B2%F3%E1%B2%E2%F3%E0%E6%F7%E1%B2%FD%E7%B2%FD%E1%B2%F7%FE%F7%FF%F7%FC%E6%FD%E1%B2%E3%E7%F7%B2%FB%F6%F7%FC%E6%FB%F4%FB%F1%F3%FC%B2%E7%FC%B2%F1%F3%E1%E6%F7%FE%FD%B2%FD%E7%B2%F4%FD%E0%E6%F3%FE%F7%E8%F3%AD%AE%BD%E2%AC%CE%FC%AE%E2%AC%DF%FB%E0%F3%B2%E1%F7%B2%F7%E1%B2%E3%E7%F7%FC%B2%F6%F7%B2%F3%E6%FD%E2%F3%E0%B2%AA%B2%F7%FE%F7%FF%F7%FC%E6%FD%E1%B2%E0%F7%FE%F3%F1%FB%FD%FC%F3%F6%FD%E1%B2%F1%FD%E1%B2%F1%F3%E1%E6%F7%FE%FD%E1%B2%FC%F7%E1%E6%F3%B2%E1%FD%E2%F3%B2%F6%F7%B2%FE%F7%E6%E0%F3%E1%BC%AE%BD%E2%AC%B0%BE%B0%E1%FA%FD%E5%DF%FB%FC%FB%FF%FB%E8%F7%B0%A8%E6%E0%E7%F7%BE%B0%FB%E6%FB%FC%F7%E0%F3%E0%EB%B0%A8%E9%B0%E1%FA%FD%E5%D1%FE%E7%F7%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%F1%FE%E7%F7%D5%F3%FF%F7%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%D1%FE%E7%F7%B0%A8%A6%A2%BE%B0%E1%FA%FD%E5%D1%FD%F6%F7%D3%F1%F1%F7%E1%E1%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%F1%FD%F6%F7%D3%F1%F1%F7%E1%E1%B0%A8%B0%B0%BE%B0%FF%F7%E1%E1%F3%F5%F7%D1%FD%F6%F7%D3%F1%F1%F7%E1%E1%B0%A8%B0%B0%EF%BE%B0%E5%FD%E0%F6%E1%D5%F3%FF%F7%B0%A8%C9%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%D3%F6%F3%E0%E4%F7%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%5B%B2%F3%B2%E2%F3%E0%E6%F7%B2%E1%E7%E2%F7%E0%FB%FD%E0%B2%F6%F3%B2%FF%E7%E0%F3%FE%FE%F3%B2%E2%FD%E0%B2%FD%FC%F6%F7%B2%FD%E1%B2%E1%FD%FE%F6%F3%F6%FD%E1%B2%F4%F3%F1%7F%F3%FC%B2%F3%E1%B2%E0%FD%FE%F6%F3%E1%B2%F6%F7%B2%E4%FB%EA%FB%FE%F3%FC%F1%FB%F3%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%DF%E7%E0%F3%FE%FE%F3%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D7%E1%E6%E0%E7%F1%E6%E7%E0%F3%B2%F6%F7%F4%F7%FC%E1%FB%E4%F3%B2%E3%E7%F7%B2%E0%FD%F6%F7%F3%B2%F3%E1%B2%F1%FD%FC%E1%E6%E0%E7%F1%F1%FBa%FC%E1%B2%F6%FD%B2%FB%FC%E6%F7%E0%FB%FD%E0%B2%F7%B2%E3%E7%F7%B2%E6%F7%FC%B2%FC%FD%E0%FF%F3%FE%FF%F7%FC%E6%F7%B2%E7%FC%FA%F3%B2%E2%FD%E0%E6%F3%B2%E2%F3%E0%F3%B2%F3%F1%F1%F7%F6%F7%E0%B2%F3%FD%B2%F1%F3%E1%E6%F7%FE%FD%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%C1%F7%E6%F7%FB%E0%F3%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D3%F0%F7%E0%E6%E7%E0%F3%B2%F7%E1%E6%E0%F7%FB%E6%F3%B2%FC%FD%B2%FF%E7%E0%FD%B2%E3%E7%F7%B2%E1%F7%E0%E4%7F%F3%B2%E2%F3%E0%F3%B2%F6%FB%E1%E2%F3%E0%F3%E0%B2%F6%F7%FC%F6%F7%B2%FD%B2%FB%FC%E6%F7%E0%FB%FD%E0%B2%F7%FC%B2%F1%F3%E1%FD%B2%F6%F7%B2%F3%E6%F3%E3%E7%F7%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%D3%FF%F7%F3%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D7%E1%E6%E0%E7%F1%E6%E7%E0%F3%B2%FA%F3%F0%FB%E6%E7%F3%FE%FF%F7%FC%E6%F7%B2%F6%F7%B2%E2%F7%E0%F4%FB%FE%B2%F1%F3%F6%E0%F3%F6%FD%B2%FD%E7%B2%F3%E2%E7%FC%E6%F3%F6%FD%B2%E3%E7%F7%B2%F3%F6%FD%FB%E6%F3%B2%E0%F7%FF%F3%E6%F3%E0%B2%F3%B2%E2%F3%E0%E6%F7%B2%E1%E7%E2%F7%E0%FB%FD%E0%B2%F6%F3%E1%B2%FF%E7%E0%F3%FE%FE%F3%E1%B2%F7%B2%E6%FD%E0%E0%F7%E1%B2%F7%B2%E1%F7%E0%E4%7F%F3%B2%E2%F3%E0%F3%B2%E0%F7%E1%F5%F3%E0%F6%F3%E0%E1%F7%B2%F7%FC%B2%F1%F3%E1%FD%B2%F6%F7%B2%F3%E6%F3%E3%E7%F7%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%C6%FD%E0%E0%F7a%FC%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D1%FD%FC%E1%E6%E0%E7%F1%F1%FBa%FC%B2%F6%F7%B2%E2%FE%F3%FC%E6%F3%B2%F1%FB%E0%F1%E7%FE%F3%E0%B2%FD%E7%B2%F1%F3%F6%E0%F3%F6%F3%BE%B2%FA%F3%F0%FB%E6%E7%F3%FE%FF%F7%FC%E6%F7%B2%F3%F6%FD%E1%F3%F6%F3%B2s%E1%B2%FF%E7%E0%F3%FE%FE%F3%E1%B2%F7%B2%FFs%FB%E1%B2%F3%FE%E6%F3%B2%F1%F3%B2%F7%E1%E6%F3%E1%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%D3%FE%EA%FB%F0%F7%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D6%F7%E2a%E1%FB%E6%FD%B2%F6%F7%B2%F3%E7%F5%F3%BE%B2%E2%FD%FE%FD%B2%EA%F7%E0%F3%FE%B2%E1%E7%F0%E6%F7%E0%E0s%FC%F7%FD%BE%B2%E3%E7%F7%B2%E1%F7%E0%E4%7F%F3%B2%E2%F3%E0%F3%B2%F3%FE%FF%F3%FC%F1%F7%FC%F3%E0%B2%F3%B2%F3%E7%F5%F3%B2%F6%F3%B2%F1%FA%E7%E4%FB%F3%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%DF%F3%E6%F3%F1s%FC%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D7%E1%E6%E0%E7%F1%E6%E7%E0%F3%B2%E3%E7%F7%B2%E1%FD%F0%E0%F7%E1%F3%F7%B2%F6%F3%B2%FF%E7%E0%F3%FE%FE%F3%B2%F7%B2%E6%F7%FC%B2%E7%FC%FA%F3%B2%F3%F0%F7%E0%E6%E7%E0%F3%B2%FC%F3%B2%E2%F3%E0%E6%F7%B2%FB%FC%F4%F7%E0%FB%FD%E0%B2%F7%B2%E2%F7%E0%FF%FB%E6%F7%B2%F6%FB%E1%E2%F3%E0%F3%E0%B2s%E1%B2%E6%E0%FD%E2%F3%E1%B2%E1%FB%E6%E7%F3%F6%F3%E1%B2%F6%F7%F0%F3%FB%EA%FD%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%BE%E9%B0%E5%FD%E0%F6%B0%A8%B0%D0%F3%E0%F0%F3%F1s%B0%BE%B0%F6%F7%F4%FB%FC%FB%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%D7%E1%E6%E0%E7%F1%E6%E7%E0%F3%B2%F6%F7%F4%F7%FC%E1%FB%E4%F3%B2%E3%E7%F7%B2%E0%F7%F4%FD%E0%E8%F3%F0%F3%B2%F3%B2%E2%FD%E0%E6%F3%B2%F6%F7%B2%F3%F1%F1%F7%E1%FD%B2%F3%FD%B2%F1%F3%E1%E6%F7%FE%FD%B2%F1%FD%FC%B2%E6%FD%E0%E0%F7a%FC%E1%B2%F7%B2%F5%E0%FD%E1%FD%E1%B2%FF%E7%E0%FD%E1%BC%B0%BE%B0%EA%B0%A8%A2%BE%B0%EB%B0%A8%A2%BE%B0%F3%E7%E6%FA%FD%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%FE%E6%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E7%E0%FE%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F5%F7%C1%FA%FD%E5%B0%A8%FC%E7%FE%FE%EF%CF%BE%B0%FB%E1%C1%F1%FD%E0%FF%B0%A8%A2%BE%B0%E6%F7%EA%E6%D0%E7%E6%E6%FD%FC%C1%F1%FD%E0%FF%B0%A8%B0%D5%F3%E0%F6%F3%E0%B2%F3%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B0%BE%B0%E0%F7%E2%F7%F3%E6%D3%F1%E6%FB%E4%FB%E6%EB%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%E6%F7%EA%E6%D4%F7%F7%F6%D0%F3%F1%F9%B0%A8%B0%B0%BE%B0%E6%F7%EA%E6%D3%F4%E6%F7%E0%B0%A8%B0%B0%BE%B0%F4%F7%F7%F6%D0%F3%F1%F9%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F8%F7%D4%D0%B0%A8%A3%A2%A2%BE%B0%E4%F7%E0%E1%FB%FD%FC%B0%A8%A3%BE%B0%E2%F7%E0%F1%F7%FC%E6%F3%F8%F7%C3%E7%F7%E1%E6%FB%FD%FC%E1%B0%A8%A3%A2%A2%BE%B0%E6%FB%FF%F7%B0%A8%A2%BE%B0%F6%FB%F3%F5%FD%FC%F3%FE%E1%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%E0%F7%E4%F7%E0%E1%F7%E1%B0%A8%F4%F3%FE%E1%F7%BE%B0%E1%FA%FD%E5%C0%F7%E1%FD%FE%E4%F7%B0%A8%E6%E0%E7%F7%BE%B0%F7%E4%F3%FE%E7%F3%E6%FB%FD%FC%B0%A8%E6%E0%E7%F7%BE%B0%F7%E4%F3%FE%E7%F3%E6%FB%FD%FC%DB%D6%B0%A8%B0%E1%F7%F5%E7%FB%FF%F7%FC%E6%FD%B0%BE%B0%FB%F6%B0%A8%B0%A0%A2%A0%A7%A0%A3%A5%AB%A7%AA%A0%A4%BF%A4%A2%B0%BE%B0%FF%E1%F5%E1%B0%A8%E9%B0%FF%E1%F5%C0%F7%E2%FE%EB%B0%A8%B0%C0%F7%E1%E2%FD%FC%F6%F7%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%FC%E6%F7%E0%D1%FD%F6%F7%B0%A8%B0%DB%FC%E6%E0%FD%F6%E7%E8%F1%F3%B2%F7%FE%B2%F1a%F6%FB%F5%FD%B2%F6%F7%B2%F3%F1%F1%F7%E1%FD%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%E0%E0%FD%E0%D1%FD%F6%F7%B0%A8%B0%D7%FE%B2%F1a%F6%FB%F5%FD%B2%F6%F7%B2%F3%F1%F1%F7%E1%FD%B2%FC%FD%B2%F7%E1%B2%F1%FD%E0%E0%F7%F1%E6%FD%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D1%FE%E7%F7%B0%A8%B03%D5%F7%FC%FB%F3%FE%B3%B2%DE%F3%B2%E2%FB%E1%E6%F3%B2%F7%E1%A8%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D1%FD%F6%F7%D3%F1%F1%F7%E1%E1%B0%A8%B0%D1a%F6%FB%F5%FD%B2%F6%F7%B2%F3%F1%F1%F7%E1%FD%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C2%FE%F3%EB%C1%E6%F3%E0%E6%B0%A8%B0%C2%E7%FE%E1%F7%B2%F3%E3%E7%7F%B2%E2%F3%E0%F3%B2%F8%E7%F5%F3%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DA%FB%E6%E1%B0%A8%B0%D3%F1%FB%F7%E0%E6%FD%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B0%C2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DF%FB%FC%FB%FF%FB%E8%F7%B0%A8%B0%DF%FB%FC%FB%FF%FB%E8%F3%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DF%F3%EA%FB%FF%FB%E8%F7%B0%A8%B0%DF%F3%EA%FB%FF%FB%E8%F3%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C6%FB%FF%F7%B0%A8%B0%DE%7F%FF%FB%E6%F7%B2%F6%F7%B2%E6%FB%F7%FF%E2%FD%B2%BA%FF%FF%A8%E1%E1%BB%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D4%E7%FE%FE%C1%F1%E0%F7%F7%FC%B0%A8%B0%C2%F3%FC%E6%F3%FE%FE%F3%B2%D1%FD%FF%E2%FE%F7%E6%F3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%EA%FB%E6%D4%E7%FE%FE%C1%F1%E0%F7%F7%FC%B0%A8%B0%C1%F3%FE%FB%E0%B2%F6%F7%FE%B2%FF%FD%F6%FD%B2%E2%F3%FC%E6%F3%FE%FE%F3%B2%F1%FD%FF%E2%FE%F7%E6%F3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DC%E7%FF%C3%E7%F7%E1%E6%FB%FD%FC%E1%B0%A8%B0%DCh%FF%F7%E0%FD%B2%F6%F7%B2%E2%E0%F7%F5%E7%FC%E6%F3%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DC%FD%DB%FF%F3%F5%F7%B0%A8%B0%C2%E0%F7%F5%E7%FC%E6%F3%B2%E1%FB%FC%B2%FB%FFs%F5%F7%FC%F7%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%E7%F1%F1%F7%E1%E1%F7%E1%B0%A8%B03%D1%FD%E0%E0%F7%F1%E6%FD%B3%B2%EE%B23%D7%EA%F1%F7%FE%F7%FC%E6%F7%B3%B2%EE%B23%D5%F7%FC%FB%F3%FE%B3%B2%EE%B23%DF%E7%EB%B2%F0%FB%F7%FC%B3%B2%EE%B23%C2%F7%E0%F4%F7%F1%E6%FD%B3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D4%F3%FB%FE%E7%E0%F7%E1%B0%A8%B03%DC%FD%B2%F7%E0%F3%B2%F7%E1%FD%B3%B2%EE%B23%DB%FC%F1%FD%E0%E0%F7%F1%E6%FD%B3%B2%EE%B23%DC%FD%B2%F7%E1%B2%F1%FD%E0%E0%F7%F1%E6%FD%B3%B2%EE%B23%DE%FD%B2%E1%F7%FC%E6%FB%FF%FD%E1%B3%B2%EE%B23%D7%E0%E0%FD%E0%B3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C6%E0%EB%D3%F5%F3%FB%FC%B0%A8%B0%DC%F7%F1%F7%E1%FB%E6%F3%B2%F3%FE%B2%FF%F7%FC%FD%E1%B2%E7%FC%B2%B7%E1%B7%B2%F6%F7%B2%E0%F7%E1%E2%E7%F7%E1%E6%F3%E1%B2%F1%FD%E0%E0%F7%F1%E6%F3%E1%B2%E2%F3%E0%F3%B2%F1%FD%FC%E1%F7%F5%E7%FB%E0%B2%FE%F3%B2%FB%FC%F4%FD%E0%FF%F3%F1%FBa%FC%BC%B2%C4%E7%F7%FE%E4%F3%B2%F3%B2%FB%FC%E6%F7%FC%E6%F3%E0%FE%FD%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%F1%FD%E0%F7%C1%F1%FD%E0%FF%B0%A8%B0%DE%F3%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%FC%FD%B2%E1%F7%B2%E2%E7%F7%F6%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0%B2%E2%FD%E0%E3%E7%F7%B2%F7%E1%E6%F3%B2%E2s%F5%FB%FC%F3%B2%FC%FD%B2%F4%FD%E0%FF%F3%B2%E2%F3%E0%E6%F7%B2%B2%F6%F7%B2%E7%FC%B2%E2%F3%E3%E7%F7%E6%F7%B2%C1%D1%DD%C0%DF%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DD%FC%FE%EB%C1%F3%E4%F7%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B03%C1a%FE%FD%B2%E2%E7%F7%F6%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0%B2%FE%F3%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%E7%FC%F3%B2%E4%F7%E8%B3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DD%FC%FE%EB%C1%F3%E4%F7%B0%A8%B0%C1a%FE%FD%B2%E2%E7%F7%F6%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0%B2%E7%FC%F3%B2%E4%F7%E8%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DB%FC%F4%FD%E0%FF%F3%E6%FB%FD%FC%B0%A8%B0%DB%FC%F4%FD%E0%FF%F3%F1%FBa%FC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%DD%FC%FE%EB%C1%F3%E4%F7%D3%E7%E6%FD%B0%A8%B0%C1%E7%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%E1%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0s%B2%F6%F7%E1%E2%E7%7B%E1%B2%F6%F7%B2%F1%F3%F6%F3%B2%E2%E0%F7%F5%E7%FC%E6%F3%BC%B2%C1a%FE%FD%B2%E2%E7%F7%F6%F7%B2%F8%E7%F5%F3%E0%B2%E7%FC%F3%B2%E4%F7%E8%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%F3%E4%F7%D3%E7%E6%FD%B0%A8%B0%C1%E7%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%E1%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0s%B2%F3%E7%E6%FD%FFs%E6%FB%F1%F3%FF%F7%FC%E6%F7%B2%F6%F7%E1%E2%E7%7B%E1%B2%F6%F7%B2%F1%F3%F6%F3%B2%E2%E0%F7%F5%E7%FC%E6%F3%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%F7%E4%F7%E0%F3%FE%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B0%C2%E7%F7%F6%F7%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%E0%B2%FE%F3%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%E6%F3%FC%E6%F3%E1%B2%E4%F7%F1%F7%E1%B2%F1%FD%FF%FD%B2%E3%E7%FB%F7%E0%F3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%CB%FD%E7%DE%F3%E1%E6%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B0%DE%F3%B2h%FE%E6%FB%FF%F3%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%F5%E7%F3%E0%F6%F3%F6%F3%B2%F7%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D3%F1%E6%FB%E6%EB%D1%FD%FF%E2%FE%EB%B0%A8%B0%CB%F3%B2%FA%F3%B2%E0%F7%F3%FE%FB%E8%F3%F6%FD%B2%F7%E1%E6%F3%B2%F3%F1%E6%FB%E4%FB%F6%F3%F6%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C2%FE%F3%EB%C1%F7%E4%F7%E0%F3%FE%C6%FB%FF%F7%E1%B0%A8%B0%C2%E7%F7%F6%F7%B2%E0%F7%F3%FE%FB%E8%F3%E0%B2%F7%E1%E6%F3%B2%F3%F1%E6%FB%E4%FB%F6%F3%F6%B2%F1%E7%F3%FC%E6%F3%E1%B2%E4%F7%F1%F7%E1%B2%E3%E7%FB%F7%E0%F3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D1%FE%FD%E1%F7%B0%A8%B0%D1%F7%E0%E0%F3%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C2%FD%FB%FC%E6%E1%B0%A8%B0%E2%E7%FC%E6%FD%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D3%E7%F6%FB%FD%B0%A8%B0%D3%E7%F6%FB%FD%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C5%FD%E0%F6%E1%D4%FB%FC%F6%B0%A8%B0%DA%F3%E1%B2%F7%FC%F1%FD%FC%E6%E0%F3%F6%FD%B2%E6%FD%F6%F3%E1%B2%FE%F3%E1%B2%E2%F3%FE%F3%F0%E0%F3%E1%BC%B2%C6%E7%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%F7%E1%B2%B7%E1%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%FC%F6%D5%F3%FF%F7%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B0%DB%FC%FB%F1%FB%F3%B2%F7%FE%B2%F8%E7%F7%F5%FD%BC%BC%BC%B0%BE%B0%FF%F5%E1%D5%F3%FF%F7%C1%E6%F3%E0%E6%B0%A8%B0%D7%FE%B2%F8%E7%F7%F5%FD%B2%EB%F3%B2%FA%F3%B2%F1%FD%FF%F7%FC%E8%F3%F6%FD%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%CB%FD%E7%C1%F1%FD%E0%F7%B0%A8%B0%C2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%FC%F6%C6%FB%FF%F7%B0%A8%B0%D3%F1%F3%F0a%B2%F7%FE%B2%E6%FB%F7%FF%E2%FD%B2%F6%F7%B2%F8%E7%F7%F5%FD%BC%B2%C6%E7%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%F7%E1%B2%B7%E1%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%FC%F6%B0%A8%B0%D4%FB%FC%F3%FE%FB%E8%F3%E0%B0%BE%B0%FF%E1%F5%D7%FC%F6%D5%F3%FF%F7%DF%B0%A8%B0%DA%F3%E1%B2%F1%FD%FF%E2%FE%F7%E6%F3%F6%FD%B2%F7%FE%B2%F8%E7%F7%F5%FD%BC%B2%C6%E7%B2%E2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%B2%F7%E1%B2%B7%E1%BC%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C7%FC%F1%FD%FF%E2%FE%F7%E6%F7%F6%D3%F1%E6%FB%E4%FB%E6%EB%B0%A8%B0%D3%F1%E6%FB%E4%FB%F6%F3%F6%B2%FC%FD%B2%F1%FD%FF%E2%FE%F7%E6%F3%F6%F3%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C1%E7%F1%F1%F7%E1%E1%F4%E7%FE%D3%F1%E6%FB%E4%FB%E6%EB%B0%A8%B0%D3%F1%E6%FB%E4%FB%F6%F3%F6%B2%E1%E7%E2%F7%E0%F3%F6%F3%BC%B2%C2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%A8%B2%B7%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C7%FC%E1%E7%F1%F1%F7%E1%E1%F4%E7%FE%D3%F1%E6%FB%E4%FB%E6%EB%B0%A8%B0%D3%F1%E6%FB%E4%FB%F6%F3%F6%B2%FC%FD%B2%E1%E7%E2%F7%E0%F3%F6%F3%BC%B2%C2%E7%FC%E6%E7%F3%F1%FBa%FC%A8%B2%B7%E1%B0%BE%B0%FF%E1%F5%C6%EB%E2%F7%D5%F3%FF%F7%B0%A8%B0%C1%FD%E2%F3%B2%F6%F7%B2%FE%F7%E6%E0%F3%E1%B0%EF%EF
01234567
O navegador non é compatible con esta ferramenta.

Galicia, territorio de castelos

Galicia é un territorio cheo de castelos e fortalezas, con algúns exemplos tan espectaculares como os de Monforte, Monterrei, Pambre, Soutomaior... Pero quizais o feito que máis chama a atención e a das igrexas e catedrais fortificadas, como pode ser a igrexa de San Pedro de Portomarín ou a propia catedral de Tui.

Estas fortificacións foron construídas para defenderse de inimigos próximos ou doutros que viñan de lonxe, como os viquingos! Para defender a costa dos ataques destes guerreiros do norte de Europa, no século dez (X) o bispo Cresconio de Santiago mandou levantar as Torres de Oeste, en Catoira, onde cada ano se celebra a Romaría Viquinga. Observa estes dous vídeos e despois responde ás cuestións que se propoñen na seguinte actividade:

  • Onde se comezan a construír os primeiros castelos en Galicia?   
  • Entre que séculos as fortificacións baixan aos vales edificándose torres de pequenas dimensións?       
  • Os castelos tamén tiveron unha funcionalidade máis alá da defensiva, cal era?    
    • En que séculos apareceron os viquingos nas costas de Galicia?
    • Que ruta protexían as Torres do Oeste?

Lectura facilitada

  • Galicia ten moitos castelos famosos.
  • Algunhas igrexas en Galicia están fortificadas.
  • Estas defensas protexían contra inimigos de preto e de lonxe.
  • As Torres de Oeste foron feitas para deter aos viquingos.

Cabaleiros de brillante armadura... ou case

Debuxo dun cabaleiro medieval

Os cabaleiros eran a elite dos exércitos medievais, pero non todos os soldados eran cabaleiros. De feito, ser cabaleiro significaba pertencer a unha orde superior.

Para ser cabaleiro eran necesarias dúas cousas: a primeira, ser investido cabaleiro. De seguro que viches en películas ou series como un soldado se pon de xeonllos fronte ao rei e este tocalle nos ombreiros cunha espada. Trátase dunha cerimonia que tiña como finalidade simbolizar a nova orde á que pertencía o soldado, e soamente outro cabaleiro podía facer novos cabaleiros. Incluso os reis tiñan que pasar por esta cerimonia!

A segunda cousa necesaria era poder permitirse ser cabaleiro. O máis custoso para un cabaleiro era precisamente o cabalo de batalla. No século catorce (XIV) en Inglaterra un cabalo normal podía custar cinco (5) libras, mentres que un cabalo de batalla podía chegar facilmente ás cen (100). Tratábase de animais extremadamente caros, difíciles de manter e de adestrar, e en moitas ocasións morrían nas batallas.

Por outra banda, estaban as armas e o equipamento necesario. A arma por excelencia da Idade Media é a espada. Eran armas pesadas, longas, e estaban feitas de aceiro, aínda que os ferreiros medievais non sabían exactamente que era o aceiro. Había diferentes tipos de espadas, máis ou menos longas, para manexar cunha ou dúas mans, pero ademais os cabaleiros tamén empregaban lanzas e mazas ou machados.

Para se defender, os cabaleiros usaban armaduras. A imaxe que temos do cabaleiro todo cuberto de armadura de placas que parece case un robot é moi posterior, de finais da Idade Media. Na orixe, a armadura era de coiro e tiña partes metálicas para as zonas vitais. Ademais, os que o podían permitir levaban cota de malla, unha especie de tecido de ferro que impedía os cortes. Se ides á carnicería podedes ver que a maioría dos carniceiros e carniceiras levan guantes de cota de malla, como os cabaleiros medievais!

Normalmente os príncipes eran investidos cabaleiros cando eran novos, despois de pasar un período de aprendizaxe como escudeiros dalgún nobre no que confiaba o rei. Cando chegaban á idade correspondente, adoitaba ser o propio rei o que realizaba a cerimonia e investía cabaleiros aos seus fillos, pero a principios do século trece (XIII) deuse o caso de que Fernando Cuarto (IV) morrera cando Afonso Once (XI) era aínda un bebé. Cando acadou a maioría de idade e se preparou a cerimonia de coroación aproveitaron a ocasión para investilo cabaleiro, pero había un problema: non había un rei que fixera cabaleiro ao propio rei! Neste caso inventaron unha solución novidosa: colleron unha escultura da Virxe e convertírona nunha de Santiago poñéndolle unha barba e quitándolle os adornos e as roupas femininas, e idearon un sistema de brazos articulados. Puxéronlle unha espada na man, e cando o rei se axeonllou diante, foi a propia escultura de Santiago a que o investiu cabaleiro! Esta escultura aínda se conserva no mosteiro de Santa María la Real de las Huelgas en Burgos.

Lectura facilitada

  • Os cabaleiros eran soldados de elite na Idade Media.
  • Para ser cabaleiro había que pasar por unha cerimonia especial.
  • Ser cabaleiro custaba moito diñeiro.
  • O cabalo de batalla era o máis caro.
  • A espada era a arma principal dos cabaleiros.
  • Os cabaleiros tamén usaban lanzas, mazas e machados.
  • As primeiras armaduras eran de coiro con partes metálicas.
  • A cota de malla protexía dos cortes e só a tiñan os cabaleiros ricos.

E este escudo de quen vén sendo?

Se paseades por algunha vila cun casco histórico veredes moitos escudos nas fachadas dos edificios. Estes escudos servían para identificar ás familias e aos propietarios, e teñen a súa orixe na Idade Media. Cada vez había máis familias nobres, con fillos que creaban os seus propios escudos e que se modificaban cando casaban e incorporaban propiedades. Tanto se foi complicando a situación que na Baixa Idade Media crearonse "armoriais" ou libros nos que se recollían todos os escudos de armas das familias dalgunha rexión ou reino para poder identificalas! A disciplina que se encarga do seu estudo é a heráldica.

Pensade que nun castelo ou nun pazo, o escudo servía para identificar ao propietario, mentres que nunha batalla os escudos servían para saber quen estaba en cada bando e se o cabaleiro que tiñas diante era amigo ou inimigo! A vida podía depender dun escudo!

Agora tócavos metervos de cheo neste mundo creando o voso propio escudo de armas medieval. Un escudo ten varias partes, pero a principal idea é que os elementos que aparecen nel teñen que ter algún tipo de significado para vós. Aquí tedes varios exemplos de escudos medievais para que vos sirvan de inspiración nas vosas creacións. Unha vez teñades feitos os vosos escudos, decorade a aula con eles!

Fotografía do escudo de armas dos condes de Lemos no castelo de Monforte
Escudo de armas dos condes de Lemos no castelo de Monforte de Lemos, Lugo (Galicia)
Debuxo dun escudo de armas reais de Inglaterra
Armas reais de Inglaterra
Fotografía da capela de San Xurxo no castelo de Windsor
Capela de San Xurxo no castelo de Windsor, Inglaterra

Velaquí un exemplo dun famoso armorial no que se recollen os escudos de armas de Inglaterra. Xunto cos escudos aparece a súa descrición e a familia a que pertencen.

Imaxe dun Armorial inglés. París, Biblioteca Nacional de Francia, MS. Anglais 32, fol. 10v
Armorial inglés. París, Biblioteca Nacional de Francia

Lectura facilitada

  • Os escudos identificaban ás familias nobres.
  • Cada familia tiña o seu propio escudo con elementos significativos.
  • Os escudos cambiaban cando as familias casaban ou gañaban propiedades.
  • Creáronse "armoriais" (libros de escudos) para poder identificar todas as familias.
  • Nas batallas, os escudos servían para distinguir entre amigos e inimigos.

Feito con eXeLearning (Nova xanela)