Saltar navegación

2.1. Convivimos co non vivo

 

Glosario

Biocenose

Acuario

Definición:

Conxunto de seres vivos que habitan nun ecosistema.

Exemplo:

No meu acuario a biocenose fórmana os peixes e as algas.

Biosfera

Terra

Definición:

Conxunto de seres vivos na Terra.

Exemplo:

Á Biosfera pertencen todos os seres vivos do planeta.

Biótopo

Peixes

Definición:

Espazo físico onde atopamos os seres vivos.

Exemplo:

O biótopo dos peixes é a auga.

Factores abióticos

Mapa do tempo

Definición:

Son os factores sen vida responsables das características dun ecosistema.

Exemplo:

Os factores abióticos mais importantes son a temperatura e as precipitacións.

Factores bióticos

Manda de leóns

Definición:

Son os propios seres vivos e as súas interrelacións que van condicionar as características do ecosistema.

Exemplo:

Os leóns relaciónanse entre eles formando grupos familiares.

Fotosíntese

Fotosíntese

Definición:

Proceso mediante o cal algúns seres vivos transforman a enerxía do sol en enerxía química en forma de glícidos.

Exemplo:

As plantas realizan a fotosíntese.

Liques

Lique

Definición:

Asociación entre un fungo e unha alga.

Exemplo

Os liques requiren humidade.

Materia non viva

Mineral. Cuarzo

Definición:

Tamén chamada inerte, é aquela que non realiza as tres funcións vitais: nutrición, relación e reprodución.

Exemplo:

O mineral de cuarzo pertence á materia non viva.

As relacións nos ecosistemas

A continuación vas comprobar a importancia das relacións e as interaccións no funcionamento dos ecosistemas.

Todos os compoñentes dos ecosistemas son importantes e imprescindibles para o seu equilibrio e conservación: os compoñentes vivos, os que non están vivos e tamén as relacións que se establecen entre todos eles.

Comprobarás tamén a gran diversidade de relacións e interaccións que teñen lugar nun ecosistema, tanto entre os seres vivos da mesma especie  como entre seres vivos de diferentes especies.

E todos os seres vivos conviven e interactúan coa materia non viva, que tamén é un compoñente dos ecosistemas.

Imos organizar os compoñentes dos ecosistemas!

Lectura facilitada

Vas comprobar a importancia das relacións nos ecosistemas.

Todos son importantes para o seu equilibrio e conservación.

Os compoñentes vivos e os que non están vivos. 

Tamén as relacións que se establecen entre todos eles.

Entre os seres vivos da mesma especie e de diferentes especies.

E todos os seres vivos interactuando coa materia non viva. 

A materia non viva é un compoñente máis dos ecosistemas.

Imos organizar os compoñentes dos ecosistemas!

A ecosfera e os ecosistemas

Concepto de ecosistema

Un ecosistema está formado por un conxunto de seres vivos que habitan nun medio físico que ten unhas condicións ambientais características, e as relacións e interaccións que se establecen entre todos eles.

A ciencia que estuda os ecosistemas e as súas interaccións chámase Ecoloxía.

Ecoloxía: estuda os ecosistemas.

A ecosfera

A ecosfera é o ecosistema de maior tamaño e está formado por un conxunto de seres vivos (a biosfera) que habitan nun medio natural que ten unhas condicións ambientais características (atmosfera, hidrosfera e xeosfera), e as relacións e interaccións que se establecen entre todos eles.

A Terra, por tanto, é o ecosistema global chamado ecosfera.

A Terra é o ecosistema global chamado Ecosfera.

Lectura facilitada

Concepto de ecosistema

Un ecosistema está formado por un conxunto de seres vivos.

O medio físico onde habitan.

E as relacións e interaccións que se establecen entre todos eles.

A ciencia que estuda os ecosistemas chámase Ecoloxía.

A ecosfera

A ecosfera é o ecosistema de maior tamaño.

Está formado por todos os seres vivos (a biosfera).

O lugar no que habitan: atmosfera, hidrosfera e xeosfera.

E as relacións e interaccións que se establecen entre todos eles.

A Terra é o ecosistema global chamado ecosfera.

Compoñentes dos ecosistemas

O biótopo

O biótopo é o medio físico do ecosistema, no que habitan os seres vivos que o forman.

Factores abióticos

Está formado por un conxunto de características físico-químicas e condicións ambientais que, en conxunto, reciben o nome de factores abióticos.

Exemplo: a luz, a temperatura, a humidade.

A biocenose

A biocenose (tamén chamada comunidade) está formada por todos os seres vivos dun ecosistema, que conviven e se relacionan dentro del.

Dentro da biocenose dun ecosistema conviven e se relacionan seres vivos de diferentes especies.

O conxunto de seres vivos da mesma especie chámase poboación.

A biocenose dun ecosistema está formada, polo tanto, polo conxunto de todas as poboacións que conviven e se relacionan entre si e co medio físico que habitan.

O conxunto de seres vivos dun ecosistema e as relacións que establecen entre eles reciben o nome de factores bióticos.

Exemplo: os piñeiros, os coellos ou as samesugas son diferentes poboacións que forman parte da biocenose do ecosistema no que habitan.

Piñeiros

As relacións

O biótopo (factores abióticos) e a biocenose (factores bióticos) dun ecosistema están relacionándose e interactuando en todo momento.

As relacións entre os compoñentes dun ecosistema son outro compoñente mais do mesmo; un compoñente moi importante e que permite ao ecosistema manterse nun estado de equilibrio dinámico que é fundamental para o mantemento da vida nel.

As relacións non só se establecen entre os seres vivos senón tamén co medio físico no que habitan.

Exemplos: os liques alteran a composición e estrutura dos materiais rochosos nos que habitan, as plantas intercambian (mediante a fotosíntese) O₂ e CO₂ coa atmosfera e modifican a súa composición química.

As plantas intercambian gases coa atmosfera

Entre os seres vivos dun ecosistema establécense dous tipos de relacións: as intraespecíficas e as interespecíficas.

Relacións intraespecíficas

Son as relacións que teñen lugar nun ecosistema, entre os seres vivos da mesma especie.

Son relacións establecidas dentro das poboacións, entre os individuos que pertencen á mesma especie.

Existen moitos tipos de relacións intraespecíficas e todas son importantes e equilibradoras para os ecosistemas.

Son exemplos de relacións intraespecíficas as seguintes:

  • Asociacións: familiares, coloniais, gregarias, estatais.
  • Relacións de competencia intraespecífica.

Relacións interespecíficas

Son as relacións que teñen lugar nun ecosistema, entre os seres vivos de diferente especie.

Son relacións establecidas entre diferentes poboacións, entre os individuos do ecosistema que pertencen a distintas especies.

Existen moitos tipos de relacións interespecíficas e todas son importantes e equilibradoras para os ecosistemas; destacan sobre todo as que están relacionadas coa alimentación: as relacións tróficas.

Tamén son relacións interesespecíficas as seguintes: simbiose, parasitismo, depredación, comensalismo, mutualismo e competencia interespecífica.

As relacións tróficas establécense mediante cadeas e redes tróficas formadas entre individuos de diferentes especies que se clasifican en función do tipo de nutrición que teñen nos seguintes niveis tróficos:

Redes tróficas formadas por varias cadeas tróficas.

Produtores: organismos autótrofos, producen materia grazas á fotosíntese.

Consumidores primarios: organismos herbívoros, que se alimentan a partir dos produtores.

Consumidores secundarios: organismos carnívoros, que se alimentan a partir dos anteriores niveis tróficos.

Descompoñedores: organismos capaces de reciclar a materia.

Estes organismos descompoñen os restos de todos os niveis tróficos e os transforman en materiais para os produtores.

Grazas a eles péchase o ciclo da materia nos ecosistemas.

As cadeas tróficas están interconectadas formando redes tróficas como a da figura.

Son tamén relacións interespecíficas as seguintes: simbiose, parasitismo, depredación, comensalismo, mutualismo, competencia interespecífica.

Lectura facilitada

O biótopo

O biótopo é o medio físico do ecosistema. 

Nel habitan os seres vivos que o forman.

As condicións ambientais reciben o nome de factores abióticos.

Exemplo: a luz, a temperatura, a humidade.

A biocenose

A biocenose tamén se chama comunidade.

Está formada por todos os seres vivos dun ecosistema.

Conviven e relaciónanse seres vivos de diferentes especies.

O conxunto de seres vivos da mesma especie chámase poboación.

O conxunto de seres vivos dun ecosistema e as relacións que establecen entre eles reciben o nome de factores bióticos.

As relacións

O biótopo (factores abióticos) e a biocenose (factores bióticos) dun ecosistema están interactuando en todo momento.

As relacións establécense entre os seres vivos.

E tamén co medio físico no que habitan.

Entre os seres vivos dun ecosistema establécense dous tipos de relacións:

As intraespecíficas e as interespecíficas.

Relacións intraespecíficas

Son as relacións que teñen lugar entre os seres vivos da mesma especie.

Son exemplos de relacións intraespecíficas as seguintes:

  • Asociacións: familiares, coloniais, gregarias, estatais.
  • Relacións de competencia intraespecífica.

Relacións interespecíficas

Son as relacións que teñen lugar entre os seres vivos de diferente especie.

Son relacións establecidas entre diferentes poboacións.

Destacan sobre todo as que están relacionadas coa alimentación: as relacións tróficas.

Tamén son relacións interesespecíficas as seguintes: simbiose, parasitismo, depredación, comensalismo, mutualismo e competencia interespecífica.

As relacións tróficas establécense mediante cadeas e redes tróficas formadas por individuos de diferentes especies.

Clasifícanse en función do tipo de nutrición que teñen nos seguintes niveis tróficos:

  • Produtores ou autótrofos: producen materia grazas á fotosíntese.
  • Consumidores primarios: organismos herbívoros, que se alimentan a partir dos produtores.
  • Consumidores secundarios: organismos carnívoros, que se alimentan a partir dos herbívoros.
  • Descompoñedores: organismos capaces de reciclar os restos de todos os niveis tróficos.

Grazas a eles péchase o ciclo da materia nos ecosistemas. 

Apoio visual

Rede de interaccións múltiples. Imagen elaborada por J. Manuel Lobato-García.

Ecosistemas do meu arredor

Diario de aprendizaxeAgora que xa sabes os compoñentes dos ecosistemas, vai ao teu diario de aprendizaxe e tenta escribir cinco compoñentes en cada apartado:

  • Biótopo
  • Biocenose
  • Relacións

Cres que algún deles ten máis importancia que outro? Por que?

Lectura facilitada

Agora xa sabes os compoñentes dos ecosistemas.

Vai ao teu diario de aprendizaxe.

Escribe cinco compoñentes en cada apartado:

  • Biótopo
  • Biocenose
  • Relacións

Algún ten máis importancia que outro?

Por que?

Creado con eXeLearning (Ventana nueva)