2.3 Dicionarios en galego

[...]Diante dun prato sen patacas, aínda que estea cheo de exquisiteces, o galego sente unha especie de baleiro metafísico. O galego ten efectivamente saudade, pero a expresión máis radical da saudade galega é a saudade das patacas. Cando ten patacas, o galego séntese recompensado pola vida, disfruta do banquete, pataquiña a pataquiña, e non envexa os menús de perifol. Efectivamente, non despreza nada e degusta con bo padal os froitos da terra, mar e aire, pero o galego fetén non come, digamos por caso, bertorella con patacas senón patacas con bertorella. Neste caso, a orde de factores si que altera o producto.

Hai unha distancia abismal entre comer bertorella con patacas e comer patacas con bertorella. O galego pode comer patacas e se ademais acompaña a bertorella, ¡bocato di cardinali! Se non hai bertorella, que lle imos facer, pois veña pataquiñas que entran que dá xenio. A desgracia preséntase cando hai bertorella pero non hai patacas. O galego mira para o prato, repenica cos dedos na mesa, mira e remira, dálle a volta ao peixe por ver se quedou algo agachado, e logo asolágase nun estado de paciente perplexidade. Pasan os minutos, e o galego molla un codecho de pan, pincha un pouquiño por aquí e outro pouquiño por alá, como interrogándose que fai aquel pobre peixe solitario no seu prato. O maitre, se é espelido, nota que está a pasar algo raro co cliente aquel da bertorella. Achégase afable e co mellor dos sorrisos.

Manuel Rivas, Toxos e flores, Edicións Xerais 1999