6.1 Solucións das actividades en lingua galega

S1

• Tema principal: a comunicación xestual, porque falan diferentes linguas.

• Personaxes e idiomas: os dous bébedos (un fala inglés; outro, francés), o ladrón e o taberneiro (alemán).

• Como se decatan de que todos son galegos? Porque o ladrón di unha expresión galega e aí se decátanse os bébedos. En canto ao taberneiro, cando se marchan os tres clientes.

• O título é unha mestura de inglés e francés, que son os idiomas que máis se escoitan e que falan os dous bébedos.

 S2

• • Pronomes: “Ao principio baixaba os ollos diante dela (contracción) pero, máis tarde, esa timidez desapareceu e as cousas entre eles chegaron ata tal punto que lle mercou caramelos”.

  • Afastábase el, Kamil Moravék.

S3

• Resposta libre.

S4

• Resposta libre.

S5

• Lembre que o espazamento entre liñas depende do tamaño da letra e que a xustificación completa é a máis adecuada para a presentación.

S6

halo-: halóxeno, haloide, halófito... hecto-: hectolitro, hectogramo, hectárea... heli-: heliporto, helicóptero. hemat-: hematocrito, hematoloxía, hematoma... hemi-: hemisferio, hemiplexía, hemistiquio... hepat-: hepático, heparina, hepatite... hepta-: heptaedro, heptágono, heptámetro...

hetero-: heteroxéneo, heterosexual, heterónimo... hexa-: hexaedro, hexágono, hexápodos... hidro-: hidrosoluble, hídrico, hidroloxía... hipno-: hipnotizar, hipnótico, hipnose... hipo-: hipocondríaco, hipoacusia, hipoclorito... hipo:- hipódromo, hípica, hipopótamo... homo-: homeopatía, homosexual, homocigoto...

 S7

 

Adherir: adherencia, adhesivo. Hábil: habilidade, habelencia. Habitar: habitación, habitante. Hábito: habitual, habitualmente. Harmonía: harmónico, harmonioso. Herba: herbario, herbal.	Heroe: heroico, heroína. Historia: historial, histórico. Hora: horario, horaria. Humano: humanizar, humanista. Humidade: húmido, humidificar.

S8

• Inchei a balsa e agora estou exhausto.

• Atoparémonos aí, na porta da ermida.

• É inhumano non axudar aos orfos.

• Ola! Pedro, queres vir comigo ao hipódromo?

 

S9

Coitelo	Acoitelar, coitelada, acoitelado, coitela
Enfureceron	Furia, enfurecido, enfurecer
Cómodo	Comodidade, comodamente, acomodar, incómodo, acomodado
Asento	Asentamento, sentarse, asentado, sentada

 

Ultraortodoxo	Que vai máis aló, en exceso (ortodoxo en exceso)
Internacional	Entre (que concirne a varias nacións)
Sobrevoando	Por enriba de (voando sobre un lugar)
Aeroporto	Do ar (lugar de chegada e partida dos avións)

Experimentar: verbo	Experimento: substantivo	Experimentado: participio ou adx.
Motín: substantivo	Amotinado: participio ou adxectivo	Amotinar: verbo
Dor: substantivo	Doente: substantivo ou adxectivo	Doído: participio ou adxectivo
Viaxeiro: substantivo ou adxectivo	Viaxar: verbo	Viaxe: substantivo

S10

• Resposta libre

S11

• Vogal, vocálico, vocalizar, vocalista...

• Ollo, ollar, ollomol, olludo, oculista, ocular...

 S12

María       agardou.                 Sux            Predicado e núcleo O coche do policía      perdeuse na última volta da estrada. Suxeito                    Predicado (núcleo: perdeuse) O inspector       non sospeitara nada. Suxeito          Predicado (núcleo: sospeitara) As palabras    volvían agora á súa mente. Suxeito       Predicado (núcleo: volvían)

 

María recolleu a cafeteira e as cuncas. CD Lembrou o xogo de preguntas e respostas. CD Afastouse da ventá. CC

S13

 

 

Quérote moito. (Complemento directo). Non me trouxo o encargo. (Complemento indirecto). Cada bocado que traga sábelle aínda máis mal. (Complemento indirecto). Xan viuno en clase. (Complemento directo).

 

 

S14

Lavei a roupa coas mans. Mañá irei ao cine con Ana. Onte cheguei tarde ao traballo. Merquei o coche con tres mil euros.

S15

 

O neno estaba peiteado. O home estaba espido. Aquela muller era ferrolá. A cantante estaba afónica.

 

S16

Non hai ladrón que lles roube e son eles os que se decatan de seren galegos ao botar unha cantiga.

 

 S17

• Significados:

1. Arxilas. Tipo de rocha branda formada por sedimentación, de diversas cores e texturas segundo as variedades, que se desfai con facilidade e que, mesturada con auga, forma unha pasta que endurece ao cocela.

2. Xistos. Rocha de orixe metamórfica que se presenta en forma de láminas paralelas que se separan facilmente coma follas.

3. Escintilan. Que brillan, resplandecen ou despiden raios de luz .

4. Alfinetes. Peza de metal, de forma, tamaño e grosor similares aos da agulla, acabada en punta nun dos extremos e nunha cabeza no outro.

5. Repenicando. Tanxer unha campá, en especial rápida e repetidamente e en sinal de alegría e, por extensión, calquera instrumento de percusión.

6. Seixos. Pedra dura de pequeno tamaño, que a erosión tornou lisa e arredondada.

7. Brado. Voz dos animais coma o boi, a vaca, etc.

8. Amorodos. Froito da amorodeira.

9. Polícromos. De varias cores.

• Descríbese o río Tins.

• Predomina o presente de indicativo.

• Utilízanse máis os substantivos pertencentes ao mesmo campo semántico (sedimentos, árbores que rodean o río, etc.) e adxectivos, pois estamos diante dun texto descritivo.

S18

• Resposta libre.

• Compáraa cun boneco.

• Dío porque as ventás son como os ollos da casa. Cando se pecha unha, parece que chisca un ollo.

 

S19

 

• Describe o señor Grandet. Características físicas (grande, de cara redonda, etc.) e morais (cheo de malicia, astuto, egoísmo, etc.).

 S20

• Resposta libre

 

S21

 

Narrador	Personaxes	Acción: estrutura	Espazo	Tempo
Narrador protagonista	Varios: o narrador protagonista, a señora Marcelina, Manueliña de Carlos, Don Merlín, Dona Xenebra...	A acción está no seu inicio	A acción desenvólvese en diferentes espazos xeográficos	O desenvolvemento temporal é lineal