Textos para reconstruír

1. Texto 1: Noticia formal (incoherente e desordenada)

Contexto: Artigo xornalístico sobre unha festa local.

Fragmentos:

1. “A tradición remóntase ao século XIX, cando os veciños celebraban a colleita.”
2. “O alcalde destacou a importancia do turismo para a economía do concello.”
3. “Este ano, a festa comezou con unha queima de fogoos artificiais.”
4. “Os asistentes queixáronse da falta de estacionamento.”
5. “A banda municipal tocou pezas populares durante o desfile.”
6. “En 2024, esperáronse máis de 10.000 visitantes.”

Posible solución (coherente/adecuada):

“A Festa do Entroido de Xanreira, cunha tradición que remonta ao século XIX, celebrouse este ano con grande éxito. O alcalde destacou a importancia do turismo para a economía do concello, xa que en 2024 esperáronse máis de 10.000 visitantes. A festa comezou cunha queima de fogoos artificiais, seguida dun desfile onde a banda municipal tocou pezas populares. Porén, algúns asistentes queixáronse da falta de estacionamento.”

2. Texto 2: Mensaxe informal a un amigo (cohesión deficitaria e adecuación)

Contexto: WhatsApp cun plan para saír. Problemas: Frases rotas, ton inconsistente, falta de detalles.

Fragmentos:

1. “Ola! Que tal?”
2. “Quedamos ás 8?”
3. “Traio o xogo de mesa.”
4. “Non sei se vou poder, teño que estudar.”
5. “Xa merquei a tortilla e cousas para picar”
6. “Penso que vai chover.”

Posible solución (coherente/adecuada):

“Ola! Que tal? Quedamos ás 8 na miña casa? Traio o xogo de mesa. Xa merquei a tortilla e cousas para picar pero che aviso que, se chove, quizais non saímos a outra parte. A ver se podes vir, eu teño que estudar un pouco antes.”

Texto 3: Instrución técnica mal redactada

Contexto: Manual de montaxe dun moble. Problemas: Linguaxe ambigua, pasos desordenados, falta de precisión.

Fragmentos:

1. “Asegúrese de que todas as pezas están presentes antes de comezar.”
2. “Utilice un destornillador para apretar os parafusos, pero non demasiado.”
3. “A peza A debe unirse á peza B, mais non está claro en que sentido.”
4. “Se algo non encaixa, forcexeo ata que funcione.”
5. “A figura 2 mostra un esquema, pero non se corresponde co texto.”
6. “Repita o proceso para o lado oposto, se é necesario.”

Posible solución (coherente/adecuada):

1. Una a peza A á peza B seguindo a orientación da Figura 2.
2. Aprete os parafusos cun destornillador en cruz, sen forzar.
3. Se unha peza non encaixa, verifique a súa posición; non forcexeo.
4. Repita os pasos 1-3 para o lado oposto.

Nota: A Figura 2 mostra o esquema correcto de montaxe. Cada grupo dede reconstruír esa posible representación.

Texto 4: Diálogo confuso

Contexto: Conversa entre dúas persoas nunha parada de autobús. Problemas: Saltos temáticos, falta de conexión lóxica, frases sen sentido.

Fragmentos:

1. “Parece que vai chover… ou quizais non.”
2. “O meu avó coleccionaba selos de países que xa non existen.”
3. “Que hora é? Eu sempre levo o reloxo atrasado.”
4. “As nubes parecen ovellas, pero as ovellas non voan.”
5. “Comprei este paraguas nunha tenda que pechou hai anos.”
6. “O autobús debería pasar ás 3, mais ás veces é unha pomba.”

Posible solución (coherente/adecuada):

Persoa 1: “Parece que vai chover. Levas paraguas?” Persoa 2: “Si, este. Compreino nunha tenda que xa pechou… Espero que aínda funcione.” Persoa 1: “Que hora é? O meu reloxo vai atrasado.” Persoa 2: “Son as 3. O autobús debería pasar agora.” (Silencio. Mira as nubes.) Persoa 1: “Parecen ovellas… Que raro sería ver ovellas voando!”

Pauta de corrección

Esta pauta servirá como guía para avaliar tanto o proceso colaborativo como o texto final dos grupos. Cada criterio vale 1 punto (total: 6 puntos).

1. Coherencia textual (Lóxica interna)

• 1 punto: O texto reconstruído presenta unha progresión lóxica clara (cronolóxica, causal ou temática).
• 0.5 puntos: Algúns pasos ou ideas están desordenados, pero o sentido global é comprensible.
• 0 puntos: Non hai unión entre as ideas; o texto é confuso ou contraditorio.

2. Adecuación ao contexto (Rexistro e propósito)

• 1 punto: O rexistro (formal, informal, técnico) axústase ao contexto comunicativo.
• 0.5 puntos: Hai algunha inconsistencia (ex.: expresión coloquial nun manual técnico).
• 0 puntos: O rexistro é inapropiado para a situación.

3. Uso de conectores e marcas de cohesión.

• 1 punto: Empréganse conectores adecuados (ademais, porén, primeiro) e referencias claras.
• 0.5 puntos: Faltan conectores ou hai repeticións innecesarias.
• 0 puntos: Non hai conexión entre frases.

4. Corrección lingüística (Gramática e vocabulario)

• 1 punto: Non hai erros gramaticais ou léxicos significativos.
• 0.5 puntos: Erros menores (ex.: acentos, concordancia ocasional).
• 0 puntos: Erros graves que dificultan a comprensión.

5. Creatividade e resolución de problemas

• 1 punto: O grupo resolveu os problemas orixinais (ambigüidades, saltos temáticos) de forma orixinal e eficaz.
• 0.5 puntos: Solucións básicas, sen melloras significativas.
• 0 puntos: Repítese os mesmos erros do texto orixinal.

6. Participación equitativa (traballo en equipo)

• 1 punto: Todos os membros contribúen (anotacións, debate, redacción).
• 0.5 puntos: Participación desigual (1-2 membros dominan).
• 0 puntos: Traballo individual sen colaboración.

Incorporar a IA na actividad

A IA pode empregarse como ferramenta de apoio para potenciar a aprendizaxe colaborativa e a reflexión crítica sobre a coherencia e adecuación textual. O alumnado contrasta as súas reconstrucións coas suxestións dun modelo de IA (ex.: ChatGPT).

Desenvolvemento:

• Fase 1: Cada grupo reconstrúe o seu texto e rexistra as decisións tomadas (ex.: “Engadimos o conector ‘porén’ para unir ideas opostas”).

• Fase 2: Introducen o texto orixinal (fragmentado) e o reconstruído nunha IA, con preguntas como:

  • “Sinala os erros de coherencia neste texto e suxire melloras.”
  • “Este ton é adecuado para unha instrución técnica? Por que?”

• Fase 3: Os grupos comparan as suxestións da IA co seu traballo e debaten:

  • “A IA detectou problemas que non vimos?”
  • “Estamos de acordo coas súas propostas? Por que?”