2.4.2 Relacións tróficas nos ecosistemas

Un nivel trófico está formado por todos os organismos dun ecosistema que teñen unha fonte semellante de alimento Os niveis tróficos son os seguintes:

• Produtores primarios: son os autótrofos (vexetais, algas, fitoplancto e bacterias), aqueles organismos que producen materia orgánica primariamente, partindo de inorgánica, por fotosíntese ou quimiosíntese.
• Consumidores: son os heterótrofos (animais, fungos, protozoos e bacterias), aqueles organismos que fabrican materia orgánica propia partindo da materia orgánica que obteñen doutros seres vivos. Os consumidores pódense clasificar en:

–      Consumidores primarios: aliméntanse directamente dos produtores. O concepto inclúe os herbívoros.

–      Consumidores secundarios: aliméntanse, dos consumidores primarios. Chámase especificamente carnívoros.

–      Consumidores terciarios: aliméntanse de consumidores secundarios.

–     Dependendo da enerxía e da materia dispoñible pode haber máis niveis de consumidores. Chámanse preeiros (como por exemplo o voitre) os que se alimentan de restos de animais ou vexetais mortos; os detritívoros (como por exemplo a miñoca) aliméntanse de pequenos restos descompostos de materia orgánica.

• Descompoñedores: son aqueles seres vivos (a maioría microscópicos como fungos, protozoos e bacterias) que transforman a materia orgánica en materia inorgánica. Este proceso permite a reciclaxe da materia que foi pasando duns organismos a outros para que poida ser utilizada de novo polos produtores.

Deste xeito péchase o ciclo de materia no ecosistema, o que permite que o mesmo átomo se poida reutilizar un número ilimitado de veces. Nada permite, non obstante, que a enerxía que xa circulou a través da cadea trófica poida volver a utilizarse, xa que en cada nivel trófico se libera o medio parte da súa enerxía, en forma de calor.

Cadeas e redes tróficas

• Cadea trófica: está formada por organismos de distintos niveis tróficos, entre os que se produce o fluxo de materia e enerxía desde os produtores ata os descompoñedores.
• Rede trófica: é o conxunto de cadeas tróficas interconectadas dunha biocenose.
• Pirámide trófica: é unha representación gráfica da biocenose onde cada nivel trófico se representa mediante barras horizontais superpostas. A superficie da barra é proporcional á magnitude considerada, xeralmente número de individuos, enerxía ou biomasa (cantidade de materia orgánica fabricada e acumulada polos organismos).

Pirámide trófica e niveis tróficos dun ecosistema