A sensación de viaxar co compás máxico xa non te resulta tan extraña como as primeiras veces, pero aínda é moi axitada.

Esta vez alborótaseche o pelo e notas unha calor abafante que case non che permite respirar.

A suor condénsase nas túas cellas e algunha pinga chégate ata as pestanas. polo que mantés os ollos pechados.

De súpeto notas unha presenza ao teu carón. Unha muller cantaruxa unha melodía que semella oriental mentres está agachada recollendo feixes de herba. Levanta a cabeza e decátaste de que non saberías calcular a súa idade. Ten a pel moi engurrada pero os ollos moi escuros e vivos.

— Ola, son Begum! a túa guía.

Esta vez guiareite por unha zona particularmente húmida e calorosa.

— Que é este lugar? - preguntas.

— Estamos en Bangladesh, na desembocadura do río Ganxes. Este río nace nun glaciar da cordilleira do Himalaia, xusto aí é onde está o afamado monte Everest (o máis alto do planeta). Despois de percorrer un curso de 2500 km. O río Ganxes, desemboca no golfo de Bengala no Océano índico e forma este delta marabilloso no que estamos.

O clima aquí tamén contribúe a acumular humidade, xa que entre os meses de xuño e setembro chega o monzón! Os ventos alisios que normalmente sopran das terras do nordés, cambian de sentido e comezan a soprar desde o sur, onde está o Océano Índico, traendo á terra toda a humidade do mar en forma de precipitacións abundantes. Isto asolaga as nosas cidades, pobos e aldeas e provoca grandes catástrofes.

Miras ao teu redor. Todo está cheo dunhas herbas verdes que te chegan ata o peito.

— E estas herbas? que son? — preguntas.

Begum, a túa guía, sácate de dúbidas:

— Estamos nun delta formado na desembocadura polos sedimentos que arrastra a auga do río e tamén polas sales da auga mariña. Este ecosistema chámase Zona húmida. É un lugar moi rico para o cultivo. Os habitantes desta zona, aproveitamos estes recursos naturais para o cultivo de arroz, e soia que nos serven de alimento. Tamén cultivamos algodón co que facemos tecidos.

Os cultivos que ves aquí son moi importante para o equilibrio ecolóxico. Son lugares nos que a vida medra en todas as súas formas! Agardo que teñas a man o repelente de insectos xa que aquí hai moitos! Tamén verás anfibios e réptiles que se alimentan dos insectos. Ademais, hai moitos peixes e aves que aniñan cerca para asegurarlle o alimento aos seus pitos. Por suposto, tamén hai grandes depredadores coma o Tigre de Bengala (que leva o mesmo nome que o noso golfo!) Neste lugar podes ver a fermosa cadea trófica en cada recuncho.

Ademais tamén nos dedicamos á gandería xa que esta terra tan fértil produce abundante pasto.

— Imaxino que os animais tamén vos serven de medio de transporte, non si? — comentas tras o aprendido nas túas paradas anteriores.

—  Por suposto! Aquí nos pobos e as aldeas utilizamos búfalos de auga, camelos e incluso elefantes para desprazarnos. As vacas son un animal sagrado e non poden realizar traballos do campo. Pero ademais, as persoas tamén somos o motor ecolóxico dos rickshaw, un medio de transporte moi típico de todos os países asiáticos. Por último, como non podía ser doutra forma, temos embarcacións chamadas “dingui” que utilizamos para a pesca.

Pero as grandes cidades están cheas de vehículos de motor circulando entre peóns e vehículos de tracción animal... Nalgúns lugares temos un verdadeiro problema de seguridade viaria. O número de accidentes de circulación é moi superior ao desexable!

Para a nosa economía e a nosa alimentación a agricultura, a gandería e a pesca sempre foron as fontes de recursos máis importantes. Pero nestes últimos anos, a xente nova traballa nas fábricas sen descanso e por moi pouco salario. Os que quedamos aquí no campo, enfermamos e a medicina “natural ayurveda” non nos funciona. Precisamos farmacias  e doutores, non podemos pagalos cos salarios que recibimos. Moi poucos cidadáns pagan impostos e o estado non pode asumir servizos públicos tan importantes como sanidade, educación ou mantemento das vías públicas.

— Por que enferman?

— As augas xa non están limpas. O río transporta nos sedimentos os nutrientes dos que che falei, pero tamén o lixo das fábricas téxtiles. Ata o delta chegan velenos que contaminan os nosos cultivos e a nosa comida. Os nosos netos e bisnetos cada vez traballan cada vez máis e máis horas e dende máis novos nesas fábricas tinguindo os tecidos e cosendo a roupa á mesma velocidade á que a moda vai cambiando! As teas xa non se fan con algodón, senón que se elaboran con derivados do petróleo coma o poliéster, a microfibra ou a poliamida. Todo iso tamén chega á auga e a todo o ciclo da vida.