Estrutura de enxeñería construída para transportar auga desde fontes ou mananciais ata as cidades e vilas.
Exemplo:
A auga que traia o acueduto era ben fresca.
Domus
Definición:
Vivenda privada de clase alta na antiga Roma, situada en áreas urbanas.
Exemplo:
Había moitas domus en Roma.
Ínsula
Definición:
Edificio de apartamentos de varios andares destinado a aloxar a poboación urbana de clase baixa na Roma antiga.
Exemplo:
Nesa ínsula viven moitas familias.
Foco
As cidades romanas como as actuais, eran un continuo ir e vir de xente, funcionaban lugar de residencia da poboación, como centro de comercio, e mostra do poder político e militar. Eran un centro que espallaba a cultura e organización latina e da romanización, nos novos territorios conquistados.
Como nas cidades de hoxe, as cidades romanas tamén sufrían os efectos da presión demográfica. A migración de novos e novas habitantes cara ás cidades fixo que creceran moitas veces de xeito descontrolado, sen seguir os plans iniciais, creando grandes cidades caóticas e moi afastadas dos enfoques de rúas perpendiculares, coma por exemplo Roma, na que convivían zonas ordenadas con barrios como o da Subura, onde se apiñaban as clases máis populares en edificios de varias plantas.
Ese continuo aumento de poboación fixo que as cidades sufriran a especulación do chan. Roma converteuse nunha metrópole multicultural, pioneira na súa época, onde convivían persoas de moi diversas orixes. A cidade estaba chea de barrios marxinais, edificios con numerosos inquilinos e áreas de grande densidade humana, unha imaxe moi afastada de cando imaxinas Roma, non si?
Coa posición dentro da cidade márcase tamén as diferentes clases sociais segundo a zona ou o seu tipo de vivenda. Igual que hoxe, as zonas luxosas, máis prestixiosas ou cerca do centro estaba reservadas para a aristocracia, a poboación patricia, as clases medias e baixas estarían situadas en zonas máis modestas da cidade, cerca do porto, se traballaban nel, en barrios de artesáns e artesás, ...
Facendo unha síntese, había tres grandes tipos de vivendas romanas:
A domus.
A insula.
A villa, que xa vimos no apartado anterior.
Lectura facilitada
As cidades romanas eran lugares cheos de vida, onde se facía comercio, se gobernaba e se espallaba a cultura romana.
Moitas creceron sen orde, porque chegaba moita xente do campo. Así xurdiron barrios pobres e cheos de xente, como a Subura en Roma.
As zonas ricas estaban no centro, e as zonas humildes nas aforas ou preto dos portos.
Había tres tipos de vivenda:
Domus: casa das familias ricas. Ínsula: pisos para a xente humilde. Villa: casa do campo.
As cidades eran o centro do poder e da cultura romana.
Audio
Adiviña a pregunta
2
Observe as letras, identifique e encha as palabras que faltan.
Se fas clic na imaxe vaite levar á páxina da fototeca dixital do IGN. Nela verás un ortomapa (un mapa de capas) con diferentes fotografías aéreas tomadas na Península entre os anos 1956 e 2014.
O obxectivo desta actividade é que busques nas fotografías aéreas dalgunha destas cidades romanas:
León
Lugo
Segovia
Mérida
Ou algunha que te interese a ti, e observes:
En cal/es se aprecian restos romanos (monumentos, traza urbana)?
En cal/es non se aprecian?
Anótaas no teu caderno, e pensa por que en algunhas cidades a pegada romana está máis presente e noutras.
A casa das persoas ricas
O tipo de vivenda da poboación rica e patricia era a domus, grandes casas independentes, de planta baixa onde vivían as familias máis ricas. Contaban con xardín interior, auga corrente, calefacción e tódolos luxos que nese tempo eran posibles (incluso termas propias). Son casas particulares onde vive unha soa familia. Exteriormente non presentan decoración, máis ben están pechadas cara ás rúas. É cara ós patios interiores onde se abren as dependencias, como unha forma de preservar a intimidade e tamén como protección. Xeralmente, nos laterais da fachada principal, e sen comunicación coa vivenda principal, constrúense tabernae, que o dono ou a dona alugaba a poboación artesá e comerciantes.
Este tipo de vivendas, presenta influencias helenísticas, moi do gusto da aristocracia romana, están construídas derredor do atrium (atrio), ao redor do que se dispoñen distintas habitacións de grandes dimensións; tras esta zona, destinada as visitas e as actividades profesionais, abríase o xardín interior denominado peristylum (peristilo), decorado con esculturas e fontes, en torno ó cal se abren as estancias máis privadas e reservadas á vida familiar. A domus incluía múltiples habitacións, patios interiores, xardíns, que se multiplicaban con cada ampliación, e paredes belamente pintadas.
Dun xeito esquemático unha domus normalmente tiña os seguintes elementos:
Atrium: o atrio era o salón central, mais ou menos equivalente ao moderno vestíbulo, e era a habitación máis rechamante nunha domus romana. Tiña o teito aberto, o cal permitía a entrada de luz e aire, e tamén permitía colectar á auga de choiva, para beber e lavar, no impluvium, un pequeno estanque de drenaxe no centro do atrio.
Vista do atrium dunha vivenda romana
Lararium (santuario doméstico): a honra aos deuses e as deusas domésticas era unha parte importante da vida diaria da poboación romana. Cada domus contiña un lararium, ou santuario, no atrio, no que estaban os deuses e deusas lares e os antepasados e antepasadas (maiorum imaxines).
Tablinum (oficina): os homes romanos a miúdo levaban a cabo os seus negocios desde a domus, nunha oficina doméstica coñecida como o tablinum.
Triclinium (comedor): as ceas de festa eran moi populares na antiga Roma. Levaban a cabo no triclinium, o cal se traduce como “salón dos tres sofás” porque tiña tres sofás ordenados en forma dunha “U”, onde os alimentos se dispuñan no centro e os invitados e invitadas comían recostados.
Hortus (xardín): A diferenza de moitos xardíns modernos, o hortus romano estaba situado na parte traseira da domus. Tamén eran moi comúns os xardíns peristilo ao que se abrían outras habitacións da casa, luxosamente adornados coma mostra de riqueza e poder. Cando o tempo era agradable, é posible que o xardín se usase para cear e socializarse, reunións, ou como un lugar de xogo para os nenos e nenas romanos/as.
Esquema dunha domus romana
Lectura facilitada
A domus era a casa das familias ricas e patricias de Roma. Eran grandes vivendas dunha soa planta, con xardín interior, auga corrente e calefacción. Algunhas tiñan incluso termas privadas.
As domus estaban pechadas cara á rúa e abríanse aos patios interiores, para ter intimidade e protección. Moitas veces, nos laterais da casa, había tabernas pequenas que o dono alugaba a artesáns ou comerciantes.
A casa organizábase arredor de dous espazos principais:
Atrium: era o salón central. Tiña o teito aberto para deixar pasar a luz e recoller a auga da chuvia nun pequeno estanque (impluvium). Peristylum: era o xardín interior, con esculturas e fontes, onde se abrían as habitacións privadas.
Lararium: pequeno santuario para os deuses da casa. Tablinum: oficina onde o dono facía os seus negocios. Triclinium: comedor con tres sofás onde se celebraban as ceas. Hortus: xardín traseiro usado para pasear, cear ou xogar.
A domus era un símbolo de riqueza, poder e cultura. Mostraba o gusto pola arte e o estilo de vida da aristocracia romana.
Audio
As "insulae", as vivendas do pobo
As insulae eran edificios de vivendas que se asemellan aos actuais edificios de pisos. Eran as casas das clases populares, os plebeos. Estes edificios podían ter catro ou cinco andares nos que había varios pisos. Como ocorre na actualidade, os pisos máis grandes foron divididos en pisos máis pequenos debido á alta demanda da vivenda durante o apoxeo do Imperio. Ao contrario do que sucede coas domus, nas insulae non había un subministro de auga público, polo que os seus habitantes tiñan que acudir ás fontes públicas. Ademais, os desperdicios eran tirados polas fiestras á rúa, algo que se faría ata non fai tanto tempo: os primeiros servizos de recollida de lixo aparecen no século XIX!
A calor en verán e o frío no inverno, así como a presenza de desperdicios e de animais como ratas e insectos, facían das insulae un entorno pouco desexable, polo que a xente de Roma pasaba a grande parte do día na rúa
Lectura facilitada
As insulae eran as vivendas das clases baixas.
As insulae eran edificios de varias plantas divididos en pequenos departamentos.
As insulae eran vivendas de baixa calidade e insalubres.
Audio
Actividade
Imos ver canto sabes das vivendas romanas da cidade. Despois de revisar este apartado para refrescar a información e coller notas no teu caderno, le e completa este texto e recibirás premio! Coidado elixe ben....non todas son correctas!
