Imos estudar a arte romana e os seus propios trazos particulares, pero é innegable a influencia que sobre esta arte tiveron dúas grandes referencias culturais que xa vimos con anterioridade: por unha banda, a etrusca e, por outro, a grega ou helena.

Que trazos presenta a arquitectura romana? Como a podemos identificar e recoñecer? Para responder a estas preguntas, teremos que ter en conta o seguinte:

A pesar destas influencias recibidas, a arquitectura romana foi enormemente orixinal, e mesmo, nalgúns aspectos, revolucionaria. As persoas arquitectas romanas tomaron eses elementos  alleos e os transformaron e combinaron en función das súas necesidades. Como elementos estrela, empregaron o arco de medio punto e a cúpula, que permitiu elevar edificios a outra escala na antigüidade.
Este afán por crear grandes arquitecturas tiña como función exaltar o poder de Roma, especialmente na época imperial, de aí as dimensións colosais e monumentalidade da súa arquitectura. A diferenza, por exemplo, da arquitectura grega, moito máis proporcionada e realizada a unha escala máis humana, a romana buscaba impresionar.
Outro aspecto ten que ver coa funcionalidade da arquitectura, a poboación romana destacou polos seus coñecementos de enxeñería. Era tan alto que  moitas desas obras chegaron ata hoxe en día. Pontes, acuedutos, termas, edificios de espectáculos, eran funcionais, é dicir tiñan e realizaban a súa función á perfección, pero ó mesmo tempo eran símbolo do poder de Roma, alá onde eran edificados. Por exemplo, as calzadas eran auténticas arterias que percorrían todo o territorio e, grazas a elas, favorecéronse as comunicacións e intercambios comerciais, pero tamén servían para recordar o poder de Roma en todo o seu territorio. 

Para as cidades romanas era imprescindible a subministración de auga, por iso é polo que as persoas enxeñeiras romanas conseguisen a proeza de garantir esa subministración a través de acuedutos, que se construían para salvar obstáculos naturais cunha superposición de arcos de medio punto, para manter a pendente que garantía o fluxo de auga constante.

A poboación romana, como a grega, empregou uns elementos moi concretos para crear a súa arquitectura. Son elementos moi semellantes, como verás. Porén a poboación romana empregounos de xeitos diferentes, facendo moi doado distinguilos.

As columnas son o elemento distintivo da arte clásica. Recordas que a poboación grega xa as empregaran......?

A poboación romana tomou estes elementos, as columnas gregas para:

• Transformalas: collen a orde dórica e a fan máis grácil e elegante transformándoo nunha orde toscana.
• Combinalas: collen as ordes xónica e corintia gregas, para creara orde composta ou romana. 

Os templos romanos, eran edificios dedicados ó culto dos deuses e deusas do panteón romano e aos emperadores e ás emperatrices que tras a súa morte se converten en divindades, é dicir, para a ser tamén deuses e deusas.

Na súa forma teñen moito trazos comúns cos gregos; xa puideches ver que empregan e transforman as formas arquitectónicas gregas, as ordes de columnas, facéndoas menos ríxidas e máis elegantes. 

Os templos romanos parten da idea grega dun espazo para a divindade, pero son moito máis flexibles na súa concepción do edificio; van buscar o maior, o espectacular, o máis impresionante chegando a crear templos de superficies inmensas como o de Venus e Roma, a carón do Coliseo.

A diferencia dos gregos os templos romanos están elevados do solo por un podio sobre o que se levantan columnas de orde romana coma a toscana ou a composta. Estas columnas non rodean ó edificio ó xeito dos gregos senón que só se dispoñen exentas na porta principal, formando un pórtico con frontón e tímpano. Nos outros tres lados as columnas quedan acaroadas ao muro da cela ou sala da divindade ou mesmo non existir coma o exemplo seguinte.

A medida que o imperio se vai desenvolvendo xorden as figuras dos emperadores e das emperatrices que se converten en divindades, que dentro das súas políticas de construción, crean grandes espazos públicos, os foros para o goce da poboación das cidades. O primitivo foro, chamado republicano, onde se atopaban os edificios máis importantes da cidade, entre eles a Curia do Senado, aos pés do Monte Palatino quedaba pequeno nunha Roma cada vez máis grande e caótica. Por iso os dirixentes romanos tratan de ampliar este espazo público e relixioso con novos foros cerca do foro republicano. Estes novos foros, cada un co nome do emperador promotor ou emperatriz promotora, inclúen basílicas para administrar xustiza, pórticos, mercados e templos, algúns dos cales serán para a súa divinización trala súa morte.

O primeiro erixido para ese fin foi o de Xulio César. No seu foro plasmouse a tipoloxía para espazos similares posteriores; espazos amplos e regulares, porticados cun templo nun lugar dominante para o culto imperial. Os seus sucesores, Augusto, Vespasiano, Nerva e Traxano, seguiron o seu exemplo, edificando grandes complexos urbanos que combinaban estes espazos públicos e relixiosos para a gloria das súas propias divinizacións.

Reconstrución do templo de Xulio César