Saltar navegación

3.3. A nosa Zarzuela

Para coñecela

Que é?

Dúas persoas representando unha zarzuela

A zarzuela é un xénero musical e teatral que combina partes faladas, instrumentais, cantadas e bailes. Pódese dicir que é como a suma da música, o teatro e a danza. Esta mestura de artes é algo que a diferencia da ópera, céntrase máis na música. Ten a súa orixe en España, aló polo século XVII.

Historia

Ilustración do Palacio da Zarzuela

As primeiras representacións tiveron lugar no Palacio da Zarzuela (Madrid) e dise que de aí provén o seu nome.

A zarzuela na súa orixe era máis parecida á ópera, pero pouco a pouco foi mudando ata resultar en obras máis curtas, lixeiras e cómicas. Estas novas formas deron lugar ao termo "Xénero chico" (nun só acto).

Na actualidade forma parte importante do patrimonio cultural español e axuda a coñecer como era a vida e a cultura en diferentes épocas da nosa historia. O 30 de xaneiro de 2024 foi declarada Manifestación Representativa do Patrimonio Cultural Inmaterial.

Características

Representación dunha zarzuela con catro persoas no escenario


Mestura música e teatro.

As historias están inspiradas en temas populares e na vida cotiá da xente.

A temática é variada e pode ter un carácter serio ou cómico.

A miúdo empréganse dialectos ou expresións propias de diferentes rexións, un feito que a acerca ao público.

Compositores

Representación dunha zarzuela, amosa un grupo de persoas noe scenario

Algúns dos compositores máis coñecidos deste xénero son:

Francisco Asenjo Barbieri ("El barberillo de Lavapiés")

Federico Chueca ("Agua, azucarillos y aguardiente")

Tomás Bretón ("La verbena de la Paloma")

Lectura facilitada

A zarzuela é un xénero musical que combina partes cantadas e partes faladas. Naceu no século XVII.

O nome da zarzuela vén do Palacio da Zarzuela.

As súas historias falan da vida cotiá.

A zarzuela forma parte do patrimonio cultural español.

Os compositores máis coñecidos son:

  • Francisco Asenjo
  • Federico Chueca
  • Tomás Bretón

Exemplos

Verdadeiro ou falso

Pregunta

O nome da zarzuela provén do Palacio da Zarzuela (Madrid)

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Pregunta

A zarzuela coñécese como "Xénero chico" porque estaba pensada só para rapaces e non para rapazas.

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Pregunta

A zarzuela naceu en España no século XIX.

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Pregunta

As historias están inspiradas en temas populares e na vida cotiá.

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Pregunta

Un dos compositores máis recoñecidos polas súas zarzuelas é Federico Chueca.

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Pregunta

A zarzuela mestura música, teatro e danza.

Respostas

Verdadeiro

Falso

Retroalimentación

Agora tócache a ti

Logo de coñecer un pouco a zarzuela é o momento de facela con toda a clase. A obra escollida é "La verbena de la Paloma" de Tomás Bretón.

Con esta representación prepararemos a actuación que formará parte do reto final, e para isto toda a clase interpretará unha versión dun fragmento desta obra que se chama "¿Dónde vas con mantón de Manila?", xusto o fragmento que escoitaches antes. Como puideches ver trátase dun dúo, imos separar a clase en dous grupos que farán a voz de Julián e Susana, os seus protagonistas.

Esta é a súa letra*:

Julián (Grupo 1)

¿Dónde vas con mantón de Manila?
¿Dónde vas con vestido chiné?

Susana (Grupo 2)

A lucirme y a ver la verbena,
y a meterme en la cama después.

Julián (Grupo 1)

¿Y por qué no has venido conmigo,
cuando tanto te lo supliqué?

Susana (Grupo 2)

Porque voy a gastarme en botica
lo que me has hecho tú padecer.

*De La Vega, R., & Bretón, T. (1894). La verbena de la Paloma [Zarzuela]. Estreada no Teatro Apolo, Madrid.

Practica co resto da clase a cantar empregando este fragmento como acompañamento:



Fíxate que hai 2 compases de introdución e logo a melodía comeza en anacruse.

Imaxe da partitura comezando con anacruse


Aquí tes a partitura completa para que poidas seguir a lectura coas notas. Preme para descargala.

Partitura para voz de Dónde vas con mantón de Manila

Lectura facilitada

Imos cantar a canción "¿Dónde vas con mantón de Manila?".

A clase estará dividida en dous grupos.

Un grupo canta a voz de Julián e o outro grupo canta a voz de Susana.

Súmalle instrumentos

Agora que dominas a melodía principal é hora de acompañala coa frauta e os instrumentos de láminas de madeira. Preme no carrusel para acceder ás diferentes partituras.

Para perfeccionalo

Esta zarzuela pode soar moito mellor se lle engadimos algún instrumento de percusión de altura indeterminada. Pensa nun instrumento que poida encaixar coa obra e inventa un ostinato rítmico dun compás.

Escríbeo empregando a ferramenta Musescore. A continuación tes o arquivo que debes descargar, abrir e modificar:

Descarga

Unha vez modificado lembra poñerlle o teu nome, expórtao a PDF e entrégao na tarefa da aula virtual.

Aquí tes un exemplo:

Exemplo de partitura para instrumentos de percusión de altura indeterminada de Dónde vas con mantón de Manila

Escolle un ostinato para cada personaxe e grava a interpretación co grupo cantando e tocando os ostinatos.

Lectura facilitada

Inventa un ostinato rítmico dun compás. Fíxate no exemplo.

Escríbeo no programa Musescore.

Garda o arquivo co teu nome. Expórtao a PDF e súbeo á aula virtual.

Reto

Esta peza formará parte do vídeo do reto final.

Grava a interpretación da voz xunto cos ostinatos seleccionados empregando unha das bases musicais no apartado "Ensaia".

Feito con eXeLearning (Nova xanela)