Saltar navegación

A relixión e a mitoloxía gregas

 

Glosario

Antropomorfismo

Ánfora que amosa o nacemento Atenea

Definición:

De anthrōpos (“home”), e morfē ("forma”). Atribución de características humanas a obxectos, animais ou forzas da natureza. Representación dos deuses e deusas gregos con trazos humanos.

Exemplo:

As divindades da antiga Grecia adoptaban trazos humanos, é dicir, o antropomorfismo.

Mitoloxía

Tetis entrega ao seu fillo Aquiles as súas armas acabadas de forxar por Hefesto

Definición:

Conxunto de lendas e mitos que eran comúns as diferentes polis na Grecia Antiga. Estes relatos servían como explicación de fenómenos da natureza ou do pasado histórico, con fins pedagóxicos ou mesmo como crenzas relixiosas. Tamén como tema de representacións artísticas de todo tipo e vínculo cultural na cultura grega.

Exemplo:

Segundo a mitoloxía grega, Zeus era o deus máis poderoso entre os 12 deuses do Olimpo.

Olimpíadas

Copa Lambros. Museo de Historia dos Xogos Olímpicos Antigos

Definición:

Competición atlética e cultural que se celebraban cada catro anos no santuario de Olimpia, no Peloponeso, na honra de Zeus. Os primeiros xogos da Antigüidade celebráronse no 776 a. C. cunha única proba de velocidade. Nel participaban atletas de todas as polis.

Exemplo:

As primeiras Olimpíadas da era moderna celebráronse en Atenas en 1896.

Oráculos

Consulta do oráculo de Delfos en terracota

Definición:

Termo procedente do latín. De orare (“falar”) e o sufixo –culum (“instrumento ou medio”).  Lugar sagrado ao que os antigos gregos acudían para consultar aos deuses sobre temas relevantes. Facíano a través dun intérprete, coma a Pitia.

Exemplo:

O Oráculo máis famoso da Antiga Grecia era o de Delfos no monte Parnaso.

Politeísta

Deuses grecolatinos

Definición:

Crenza en varios deuses. Palabra procedente do antigo grego, formada polos termos poli (“moitos”) e  theos (“deus”).

Exemplo:

Os exipcios, gregos e romanos eran politeístas.

Os personaxes mitolóxicos

É o momento de explorar a relixión e a mitoloxía. Trátase dun mundo cheo de heroes, deusas e outros seres divinos que influían na vida cotiá dos gregos e as gregas da Antigüidade.

Preparádevos para descubrir personaxes carismáticos e fermosas historias que nos seguen fascinando hoxe en día.

Lectura facilitada

É o momento de explorarmos a relixión e a mitoloxía.

Un mundo cheo de heroes, deusas e outros seres divinos que influían na vida cotiá dos gregos e as gregas da Antigüidade.

Preparádevos para descubrir personaxes carismáticos e fermosas historias que nos seguen fascinando hoxe en día.

Os deuses e deusas

Os gregos crían en moitos deuses e deusas, polo que dicimos que a súa relixión era politeísta. As divindades gregas tiñan aparencia humana (antropomorfismo), e tamén se comportaban coma os mortais (tiñan numerosos defectos!). Considerábase que os deuses e deusas eran inmortais e tiñan poderes sobrenaturais.

Cada polis tiña os seus propios deuses e deusas, aínda que existían algúns comúns. Zeus, por exemplo, era considerado o pai da humanidade e o deus principal. 

Os gregos crían que os seus deuses e deusas vivían no monte sagrado do Olimpo. O relato das súas historias recibe o nome de mitoloxía. Os mitos transmítense de xeración en xeración e de forma oral, polo que é frecuente que existan diferentes versións. 

Críase que os deuses e deusas fixaban a súa morada nos templos, onde recibían ofrendas dos fieis.

Ademais dos deuses e deusas, existían os semideuses ou heroes.

Zeus

Estatua de Xúpiter

É o deus principal do panteón olímpico.

Tiña poder absoluto sobre o resto dos deuses e sobre os mortais.

Os seus atributos son a aguia, o cetro e o raio.

Os romanos chamárono Xúpiter.

Hera

Imaxe de Hera

Era a deusa do matrimonio e a familia. 

Estaba casada con Zeus.

Representaba a esposa ideal. Era coñecida polo seu carácter celoso e vingativo cara as amantes e os fillos ilexítimos do seu marido.

Os romanos chamáronlle Xuno.

Poseidón

Poseidón lanzando o tridente

É o deus grego dos mares e dos ríos. Creador de tormentas e inundacións, terremotos e destrución.

Non só era temido: tamén protexía os mariñeiros.

O seu símbolo era o tridente.

Os romanos chamáronlle Neptuno.

Ares

Estatua de Ares

Deus da guerra.

Era coñecido polo seu temperamento explosivo, a súa agresividade e as súas ganas insaciables de conflito.

Conseguiu seducir a Afrodita (Venus), loitou sen éxito contra Herakles (Hércules) e desatou a furia de Poseidón (Neptuno) despois de matar o seu fillo.

Os romanos chamáronlle Marte.

Hermes

Estatua de Hermes

Era o deus grego do comercio e a riqueza. Protexía os camiños e era o heraldo dos deuses.

Destacaba polo seu carácter astuto e pícaro.

Os seus símbolos son as sandalias e o sombreiro con ás e o caduceo.

Segundo a mitoloxía, inventou a lira, o alfabeto e os dados.

Os romanos chamáronlle Mercurio.

Afrodita

Estatua de Afrodita

É a deusa da beleza e do amor. Tamén protexía os mariñeiros e o comercio marítimo. 

Segundo a mitoloxía, naceu da escuma do mar.

Foi obrigada por Zeus a casar con Hefesto, un deus pouco agraciado e coxo.

Os romanos chamáronlle Venus.

Dionisos

Imaxe de Baco

Deus do viño, do irracional e do teatro. Dedicábanselle os famosos festivais dionisíacos. 

Os seus símbolos son a coroa de folla de vide, o tirso e a nébride.

Os romanos chamáronlle Baco.

Artemisa

Estatua de Artemisa

Era a irmá xemelga de Apolo.

Deusa protectora das mozas, dos partos e da caza.

Os romanos chamáronlle Diana.

Apolo

Estatua de Apolo

Deus da música, do sol e da beleza masculina.

Rendíaselle culto no famoso Oráculo de Delfos.

Era o irmán xemelgo da deusa Artemisa (Diana).

Os romanos chamáronlle Febo.

Atenea

Estatua de Atenea

Filla de Zeus, nacida da súa cabeza. Era a deusa da guerra intelixente.

Atenea destacaba pola súa sabedoría e capacidade para pensar estratexias, fronte á forza masculina e bruta e Ares (Marte).

Foi o principal apoio dos gregos durante a Guerra de Troia.

Os romanos chamáronlle Minerva.

Lectura facilitada

Os gregos crían en moitos deuses, polo que dicimos que a súa relixión era politeísta.

Os deuses gregos tiñan aparencia humana (antropomorfismo), e tamén se comportaban coma os mortais. 

Os gregos crían que os seus deuses vivían no monte sagrado do Olimpo.

O relato das súas historias recibe o nome de mitoloxía.

Quen eran os heroes?

Imaxe de Hércules e a Hydra

Os heroes eran seres nacidos da unión de deuses e mortais.

Algunhas das figuras máis coñecidas da mitoloxía grega son heroes. Seguro que escoitaches falar de...

1) Hércules, que demostrou a súa forza e valentía nos Doce Traballos.

2) Aquiles, o grande heroe da Guerra de Troia. Coñecido tamén por ter un só punto débil...

3) Odiseo, o protagonista da Odisea, chamado tamén Ulises na versión latina.

Lectura facilitada

Os heroes eran seres nacidos da unión de deuses e mortais.

Algunhas das figuras máis coñecidas da mitoloxía grega son heroes.

Os máis coñecidos son Hércules, Aquiles e Odiseo.

Outras criaturas... imaxinación ao poder!

Centauro loitando contra un lapida

Alén dos deuses e os heroes, os gregos crían noutras criaturas fantásticas e en monstros, coma os xigantes, os ciclopes (xigantes cun só ollo), os titáns, os centauros (metade cabalos, metade persoas), as sereas (mulleres-ave) ou os faunos...

Lectura facilitada

Alén dos deuses e os heroes.

Os gregos crían noutras criaturas fantásticas e en monstros.

Coma os xigantes, os ciclopes (xigantes cun só ollo), os titáns, os centauros (metade cabalos, metade persoas), as sereas (mulleres-ave) ou os faunos, etc.

Os ritos: ofrendas e festas

Imaxe de sacrificio dun porco

Nos templos realizábanse ofrendas. Estas eran sacrificios de animais (por exemplo, bois, cabras, porcos, cordeiros ou galos). As vísceras, os ósos e a graxa ofrecíanselles aos deuses, e o resto era consumido polos mortais nun banquete. Había algúns sacrificios especiais coma a hecatombe (sacrificio de cen bois) e o holocausto (queima do animal completo).

Ademais das ofrendas, os gregos celebraban festas na honra dos seus deuses. A máis coñecida de todas tiña lugar cada catro anos na cidade de Olimpia, en homenaxe a Zeus. Durante o festival de Zeus en Olimpia había competicións deportivas (os Xogos Olímpicos). Nas olimpíadas participaban os homes de todas as polis do mundo grego. Durante estas festas declarábase unha tregua sagrada que interrompía todas as guerras que houbese entre as polis.  

Lectura facilitada

Nos templos realizábanse ofrendas.

Consistían en sacrificios de animais.

As vísceras, os ósos e a graxa ofrecíanselles aos deuses. O resto era consumido polos mortais nun banquete.

Os gregos celebraban festas na honra dos seus deuses. A máis coñecida de todas era a de Olimpia, en homenaxe a Zeus (os Xogos Olímpicos). 

Os oráculos

Oráculo de Delfos

Os deuses dirixíanse aos homes e mulleres por medio de oráculos ou respostas expresadas a través de sacerdotes e sacerdotisas. O oráculo máis antigo era o de Dodona. Porén, o deus máis consultado era Apolo, a quen se erixiu un importante templo na cidade de Delfos.

Os oráculos eran mensaxes dos deuses e deusas en resposta a unha consulta dos humanos sobre o seu futuro. En Delfos a Pitia era a sacerdotisa que respondía en estado de transo ás preguntas dos peregrinos. A sacerdotisa axudaba a dar sentido ás respostas de Apolo, que eran confusas.

Os gregos recorrían con frecuencia ás artes adiviñatorias, sobre todo cando tiñan que tomar unha decisión importante para as súas vidas.

Lectura facilitada

Os deuses dirixíanse aos homes por medio de oráculos.

O oráculo máis antigo era o de Dodona.

Porén o máis consultado era o oráculo de Delfos no que a Pitia respondía ás preguntas dos peregrinos.

Os gregos e gregas recorrían á adiviñación onde  buscaban consellos para momentos importantes das súas vidas.

Opción A: Canto sabes de mitoloxía grega?

Pregunta

1. Deus das artes e da beleza. Tamén representa a sabedoría e a razón:

Respostas

Apolo

Dionisos

Retroalimentación

Pregunta

2. Denomínanse así aos nacidos dos amores entre un deus e unha mortal. Teñen un talento excepcional pero non gozan da inmortalidade:

Respostas

Titáns

Heroes.

Retroalimentación

Pregunta

3. Seres de grande tamaño e forza que tiñan un só ollo. Fabricaban os raios e os tronos que eran as armas de Zeus:

Respostas

Ciclopes.

Heroes.

Retroalimentación

Pregunta

4. Fermoso mozo polo que se enfrontaron as deusas Afrodita (deusa do amor) e Perséfone (deusa do mundo dos mortos):

Respostas

Adonis.

Narciso.

Retroalimentación

Pregunta

5. Deus do viño e do irracional:

Respostas

Apolo.

Dionisos.

Retroalimentación

Pregunta

6. Ave mitolóxica e inmortal que renace das súas propias cinzas:

Respostas

Harpía.

Fénix.

Retroalimentación

Pregunta

7. Bebida deliciosa servida aos deuses no Olimpo:

Respostas

Néctar.

Albariño.

Retroalimentación

Opción B: Algo máis sobre a mitoloxía

Fíxate nos ocos do texto. Pensa no que sabes sobre a mitoloxía e enche o oco. Seguro que sabes máis do que pensas!

A relixión grega era . Os e vivían nun monte sagrado, chamado o . Os antigos gregos facían festas na honra dos seus e . As máis coñecidas, que aínda celebramos hoxe en día, son as .

Da unión entre os deuses ou deusas e os/as mortais nace un heroe coma . Por medio dos os deuses e as deusas comunicábanse cos mortais.

Ademais, os antigos gregos crían noutras criaturas, coma os xigantes dun só ollo, chamados .

Activar JavaScript

Opción C: Afonda na mitoloxía grega

Pregunta

As relixións que cren en moitos deuses denomínanse:

Respostas

Politeístas.

Monoteístas.

Retroalimentación

Pregunta

Como se denomina a representación dos deuses e deusas cando ten aparencia humana?

Respostas

Zoomorfismo.

Antropomorfismo.

Retroalimentación

Pregunta

Cal era o deus principal dos gregos?

Respostas

Zeus.

Homero.

Retroalimentación

Pregunta

A que deus se adicaban os Xogos Olímpicos?

Respostas

Dionisos.

Zeus.

Retroalimentación

Pregunta

Como se chamaba a deusa da sabedoría e protectora de Atenas?

Respostas

Afrodita.

Atenea.

Retroalimentación

Pregunta

Onde se rendía culto aos deuses e deusas?

Respostas

Nos templos.

Nos xineceos.

Retroalimentación

Pregunta

Cal foi o grande heroe da guerra de Troia?

Respostas

Odiseo.

Aquiles.

Retroalimentación

Pregunta

Como se denominan as historias dos deuses e deusas?

Respostas

Mitoloxía.

Épica.

Retroalimentación

Pregunta

Como se denominan as criaturas metade cabalo metade humano?

Respostas

Ciclopes.

Centauros.

Retroalimentación

Feito con eXeLearning (Nova xanela)