3. Resumo de contidos

Polígonos

Un polígono é a porción de plano limitada por unha liña poligonal pechada. Un polígono de n lados pódese descompor por triángulos, en (n-2) triángulos.

• Polo número de lados: triángulos, cuadriláteros, etc.
• Polos ángulos: cóncavos e convexos.
• Polos lados e ángulos: regulares e irregulares.

Clasificación de triángulos

• Polos seus lados: equiláteros, isósceles e escalenos.
• Polos seus ángulos: acutángulos, rectángulos e obtusángulos.

Clasificación de cuadriláteros

• Paralelogramos: cadrados, rectángulos, rombos e romboides.
• Trapecios.
• Trapezoides.

Circunferencia, círculo e figuras circulares

É unha liña curva, pechada e plana con todos os seus puntos á mesma distancia doutro interior chamado centro. O conxunto de puntos do interior chámase círculo.

• Principais figuras circulares a partir do círculo: sector circular, segmento circular, coroa circular e trapecio circular

Perímetros e áreas de figuras planas

• O perímetro dunha figura é a suma das lonxitudes dos seus lados; exprésase en unidades de lonxitude. A área dunha figura é a medida da súa superficie e exprésase en unidades de superficie.
• As principais fórmulas para o cálculo da área das figuras xeométricas básicas son:

A rectángulo = b x a	A cadrado = l x l = l2
Atriángulo=	Arombo=

A romboide = b x a

Atrapecio=

Apóligonoregular=

Circunferencia, círculo e figuras circulares

• Fórmulas de cálculo da lonxitude dunha circunferencia e dun arco de circunferencia:

L circunferencia = π x d L circunferencia = 2 x π x r

• Fórmulas de cálculo da área dun círculo e das principais figuras circulares:

			A coroa circ. = π x (R2 – r2)

A auga na natureza

A auga é o recurso natural máis importante. É un recurso escaso, distribuído irregularmente no planeta, e pode presentarse en distintas formas:

• Mares e océanos de auga salgada, cun volume total do 97,46 % da auga da Terra.
• Augas superficiais en forma líquida en ríos, lagos e augas salvaxes, que representan o 0,01 % da auga do planeta, e en forma de neve e xeo nos glaciares e casquetes polares.
• Augas subterráneas baixo da superficie terrestre, formando o chamado manto acuífero.
• Vapor diluído na atmosfera e como líquido presente no organismo dos seres vivos.

Propiedades físicas da auga

• A auga pura é incolora, inodora e insípida.
• A densidade da auga é de 1 kg/l, é dicir, 1 g/cm³, e a súa calor específica 1 caloría/gramoºC, maior que a doutras substancias semellantes.
• A temperatura de fusión da auga é de 0 ºC e a temperatura de ebulición 100 ºC.
• Esquema dos cambios de estado:

Propiedades químicas da auga

• A salinidade media da auga do mar é de 35 g de sal por litro de auga, maior nos mares pechados e con poucos ríos, e menor nos mares fríos e con ríos caudalosos.
• As augas doces continentais conteñen cantidades moito menores de sales, principalmente carbonatos, sulfatos e cloruros de calcio, magnesio, sodio e potasio.
• A auga ten gases disolvidos en proporción moi inferior á do aire. A turbulencia da auga e as baixas temperaturas favorecen o proceso de difusión dos gases do aire na auga.

Ciclo natural da auga

• O movemento natural da auga en calquera dos seus estados físicos entre os océanos, os continentes e a atmosfera recibe o nome de ciclo natural da auga ou ciclo hidrolóxico.
• O ciclo mantense grazas á enerxía radiante do Sol e á forza da gravidade terrestre.
• O ciclo da auga pode sufrir alteracións debidas á natureza e á acción humana.

Distribución e usos da auga

• A distribución das precipitacións e dos fenómenos de evaporación na superficie terrestre non é uniforme: nas zonas subtropicais e polares hai máis evaporación que precipitacións e nas zonas tropicais e nas de latitudes medias é ao revés.
• Na actualidade o 20 % da poboación mundial carece de acceso a auga de calidade e o 50 % carece de saneamento. África e Asia occidental son as zonas de maior carencia.
• Os ríos españois presentan grandes diferenzas de caudal entre unhas estacións e outras. Máis das tres cuartas partes da auga que se consome en España dedícase á rega, o 14 % consúmese nas vilas e nas cidades, e o 6 % na industria.
• Para que toda a poboación dispoña de auga sen crear graves problemas de escaseza, é necesaria unha xestión eficaz da extracción e dos usos da auga.

Potabilización da auga de consumo

• As principais fontes de contaminación da auga son as seguintes: substancias químicas orgánicas e inorgánicas, substancias radioactivas, virus e bacterias patóxenos procedentes dos refugallos orgánicos, fertilizantes químicos, herbicidas, insecticidas e outros produtos fitosanitarios, augas negras e grises procedentes das vivendas, materias suspendidas insolubles procedentes do solo, fontes de calor, etc.
• Para que a auga sexa apta pata o consumo cómpre tratala en plantas potabilizadoras, nun proceso que consta destas etapas: filtraxe inicial, precloración, decantación, filtraxe e cloración. Se a auga é de moi mala calidade, o proceso pode pasar por outras dúas fases: filtraxe con carbón activado e ozonización ou purificación por raios ultravioleta.

Tratamento das augas residuais

• A auga ten un poder natural de autodepuración debido ás bacterias, os insectos e as plantas que viven nela.
• A maioría dos vertidos de augas residuais non sofre ningún tipo de tratamento, e descarga directamente nos ríos ou no mar para a súa degradación de xeito natural.
• O tratamento para reducir a súa carga contaminante ten estas etapas: pretratamento para eliminar os residuos de maior tamaño, repouso en tanques de sedimentación para separar os materiais en suspensión, tratamento biolóxico e químico para a eliminación das partículas de menor tamaño e tratamentos fisicoquímicos para a eliminación de contaminantes concretos: fósforo, nitróxeno, minerais, metais pesados, etc.