2.2.1 Un suceso e moitas variedades da lingua

Texto A	Ai! Que abafo! … deixa que sente…, Ai, miña nai!... Que viña… e víao vir… E tíñao enriba… E non podía facer nada. Ai, Virxe do Socorro! Grazas, Virxenciña, que me salvaches. Que o vía enriba. Ai, pobre de min! Si, si, un vaso de auga. Que susto! E que non dou sacado este susto de dentro. Onde está o meu cesto? Ai! Xa non me lembro do que fixen con el. Co susto… Que non podo co susto. Que eu sei como son. Que me vou poñer mala, se o saberei eu…
Texto B	Como un fórmula un viña o fulano. A toda hostia. "Que se mata!, berrei eu. Foi un momento nada máis. Cataclac!, e xa está. Quedou esnafrado. Todo cheo de cristais, os coches freando, que xa esperaba eu que máis de un se petara unha porrada. E toda a xente para aló, mirando coma pasmóns. Un espectáculo, vamos.
Texto C	Viña do cole co Andrés e a Mónica e eles dicían que a mestra nos tiña manía e chegamos enfronte á libraría e a Mónica miraba uns tebeos, que sempre teñen tebeos e mirámolos e, ostras!, sentimos un, un, un… patapumba! E, e, e, e, … metérase na casa e os cristais rotos e non nos deixaron velo. Unha vella díxonos que nos fósemos á casa e por iso non vimos case nada, só xente vella que nos dicía: "Fóra de aquí, mocosos!"
Texto D	Logo de ser avisado por radio presenteime no lugar do accidente ás doce e sete minutos da mañá. Puiden observar un vehículo de cor branca, sen placas de matrícula, dentro do vestíbulo da vivenda número 8 da rúa Sarampelo. Observábanse cristais rotos en abundancia. Procedín á observación ocular do vehículo e non apreciei nada digno de mención, polo que me dirixín ao público que se congregara para dar orde de "Circulen, por favor".
Texto E	Que gozada, tío! Que case se mete escaleiras enriba o tío, non? Como viría o tío!, non? Polo menos a cento cincuenta. Que bárbaro!, non? Case nada, unha castaña de campionato. Non? Cando o vimos, todos, "ghe, ghe, ghe...!", e o Roque, coma sempre, dixo "Record"! E todos: " ghe, ghe, ghe...!". Unha vella desas que todo o atopa mal vai e sóltanos o de sempre: "Que non hai respecto!" "Que xuventude!".
Texto F	Eu vino , si, señor. Vino todo. En fin, o de sempre, un rapaz novo, sen nada na cabeza. Vino vir. E avisei: "Que se mata", dixen. Collín unha señora e quiteina do medio. Pódese dicir que lle salvei a vida. E logo veu a algarabía. Todo o mundo preguntando: "Quen é?", "Está morto?". Neses momentos é necesario que alguén conserve a calma e aparte os curiosos. "Circulen, veña, circulen, deixen traballar", díxenlles, pero non me facían caso. Hai moi pouca educación hoxe en día. E chegou a policía e xa se ocuparon eles de todo.
Texto G	CIDADE 6. Onte, arredor das doce da mañá produciuse un estraño accidente na rúa Sarampelo. Malia a densidade do tráfico desta hora, coa lentitude habitual, un vehículo sen matrícula, a toda velocidade, perdeu o control e, logo de esnaquizar a porta cristaleira do edificio número 8, precipitouse no seu interior. O curioso desta noticia está en que ninguén puido ver o ocupante deste vehículo. Non houbo un só ferido e o coche, branco, non presenta nin o menor dano. Esta mañá a policía tratou de poñer en marcha o vehículo e atopou unha sorpresa aínda maior: carece de motor. Solicitado pola policía acudiu un guindastre ao lugar dos feitos pero non conseguiu retirar o coche. A forza do guindastre, unhas vinte toneladas, non foi dabondo para movelo. Trátase dun feito cuxas consecuencias non se poden prever polo momento. O insólito do suceso chamou a atención do mundo enteiro. As axencias están enviando os seus correspondentes ao lugar dos feitos. Os organismos xudiciais consultados por este xornal limitáronse a afirmar de que ninguén presentou ningún tipo de denuncia, polo momento.
Extraído de Internet. Domenech, Lourdes e Romeo, Ana, Materiales de Lengua y Literatura. Adaptación

Actividades propostas

Actividades propostas

S2. Indique a que variedade da lingua pertence cada texto.

S3. Analice as características de cada texto. Diga se a mensaxe e espontánea ou preparada, como é o vocabulario (sinxelo, culto, coloquial, vulgar), se hai incorreccións, retrousos, frases feitas, diminutivos, repeticións, frases incompletas… Indique tamén se é moi expresivo, pouco ou nada.

S4. Trate de identificar quen fala, con que e onde en cada un dos textos.

Variedade oral: textos A, B, C, E e F.
Variedade escrita: textos D e G.

Texto A. Mensaxe espontánea e vocabulario moi sinxelo cheo de repeticións: Que susto, co susto, este susto…; presenza de diminutivos: Virxenciña; frases inacabadas: deixa que me sente…, Que viña…, E tíñao enriba… Linguaxe moi expresiva, chea de exclamacións e interxeccións: Ai!,Que susto!, propia da improvisación e do momento emotivo que está a vivir a emisora.
Texto B. Mensaxe espontánea e linguaxe sinxela con presenza de termos vulgares como a palabra hostia. Frases feitas: A toda hostia, …que se pegara unha porrada. Onomatopeas: Cataclac!. Tamén atopamos dúas comparacións: Como un fórmula un, mirando coma pasmóns. Frases breves en xeral. Retrouso final: Un espectáculo, vamos.
Texto C. Mensaxe espontánea e linguaxe sinxela e repetitiva: miraban tebeos, que sempre teñen tebeos e mirámolos. Esta oración tamén presenta incorreccións na estrutura sintáctica (falan cativos). Expresividade, que se manifesta no ton exclamativo da onomatopea Patapumba!, da expresión Ostras!, e da frase Fóra de aquí, mocosos! Oracións inacabadas: Sentimos un, un, un…, E, e, e, e… Abuso da conxunción copulativa e, que indica un léxico limitado.
Texto D. Mensaxe planificada propia da linguaxe escrita e dun rexistro formal da lingua. Precisión nos datos (hora, finca, rúa, cor do coche…). Corrección sintáctica e variedade léxica con presenza de termos cultos: observación ocular. Linguaxe neutra, sen expresividade como o demostra o uso case absoluto das oracións enunciativas.
Texto E. Mensaxe espontánea, nada planificada. Léxico moi pobre e repetitivo. Frases feitas e termos propios da xerga da xente nova: Que gozada, tío!, Que bárbaro!, …unha castaña de campionato. Frases incompletas que reproducen a fala: E todos: ghe, ghe, ghe! Abuso do restrouso non? Uso despectivo da palabra vella. Linguaxe moi expresiva; abundan as exclamacións e as interrogacións.
Texto F. Mensaxe espontánea pero coherente na súa exposición. As repeticións do principio (Eu vino, si señor, vino todo… Vino vir) cumpren o obxectivo de reforzar o testemuño. Léxico sinxelo pero sen incorreccións. Pouca expresividade se exceptuamos as reproducións textuais: Quen é?, Está morto?, Circulen, veña, circulen…
Texto G. Mensaxe planificada propia da linguaxe escrita, que neste caso corresponde a unha noticia xornalística. Linguaxe clara e precisa, cun léxico coidado pero sen cultismos que dificulten o seu entendemento. Corrección ortográfica, morfosintáctica e semántica. O texto carece de expresividade.

Resposta orientativa:

Texto A. A emisora é unha muller que estivo a piques de ser atropelada. Parece que fala poucos minutos despois do suceso porque está fortemente impresionada. Tal vez estea nun bar porque alguén lle ofrece un vaso de auga.
Texto B. O emisor ou emisora, non está claro, é alguén que intuíu o accidente, quizá porque o adiantou o vehículo sinistrado, pero dá a impresión de que sentiu o golpe aínda que non o viu de preto. Cóntallo a alguén pero non se atopa entre a chea de curiosos.
Texto C. O emisor/a é un cativo/a que viña do colexio. Podería estar contándollo á súa nai, porque os adultos non lles deixaron estar no lugar do accidente.
Texto D. O emisor/a é o/a axente de policía que acudiu ao lugar dos feitos. O texto corresponde á súa declaración do acontecido.
Texto E. O texto corresponde a un mozo que presenciou cos amigos o accidente e parece que llo está contando a outro, pouco despois, que non estaba presente. Pola reacción que tiveron no momento, podería ser que estivesen bébedos.
Texto F. O emisor podería ser un home adulto, o que salva a muller do texto A. Parece un cidadán responsable con afán solidario. Podería estar declarando o que viu ao axente de policía.
Texto G. Trátase dunha noticia de axencia, non vén asinada, difundida por un xornal ao día seguinte do suceso.

« Anterior | Siguiente »

Obra colocada bajo licencia Creative Commons Attribution Non-commercial Share Alike 3.0 License