Título	Sol, auga e plantas
Descrición	Recurso Educativo aberto para que o alumnado de 1º de Ensinanza Secundaria Obrigatoria poida refrescar e afondar nos seus coñecementos de Xeografía Física: a atmosfera, tempo e clima, elementos e factores do clima, climas do mundo, as augas e os seus problemas. Nesta situación de aprendizaxe o alumnado deberá confeccionar os seus propios pósteres, nos que deberá plasmar de maneira práctica os coñecementos teóricos previamente desenvolvidos.
Persoas elaboradoras	Cristina Brión Calo Heladio Anxo Fernández Manso Francisco Pérez Otero Pilar Tobar Quintanar
Organización	Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa. Consellería de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional. Xunta de Galicia.
Licenza	Licenza Creative Commons Atribución Non comercial Compartir igual 4.0
Identificación	"Sol, auga e plantas"; ISSN (web): 3101-0040

Este contido foi creado con eXeLearning, o editor libre e de fonte aberta deseñado para crear recursos educativos.

Versión

Versión	Data de publicación	Notas sobre a versión
1.0	Outubro 2025	Primeira versión.

Créditos de recursos multimedia

Páxina 1

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Portada do REA02* (CC BY-NC-SA)

Páxina 2

Fotografía do parque natural Yosemite — Urban. *Mirro Lake yosemite CA* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Comeza a viaxe (CC BY-NC-SA)

Páxina 3

Icona do diario — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Diario* (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. . Que aprendes co reto (CC BY-NC-SA)

Páxina 4

Sen recursos multimedia

Páxina 5

Imaxe dun termómetro — Andrevruas. *Termometro* (CC BY)

Imaxe dun pluviómetro — Bidgee. *250mm Rain Gauge* (CC BY)

Fotografía da atmosfera — Alexander Gerst. *Meteotek08 atmosfera10* (CC BY-SA)

Imaxe amosando as capas atmosféricas — Marcelo Reis. *Commonswiki. Atmo amadas* (CC BY-SA)

Mapa mundial de clima — LordToran. *Klimagürtel-der-erde* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. . Atmosfera (CC BY-NC-SA)

Fraile del tiempo — Obra derivada (proxecto cREAgal) da orixinal de Joseolgon. Fitxer:Higrometro.JPG (CC BY-SA)

Páxina 6

Glaciar — Luca Galuzzi (Lucag). *Perito Moreno Glacier Patagonia Argentina Luca Galuzzi 2005* (CC BY-SA)

Porlapaz. *Lago de Seabra y San Martín de Castañeda desde la subida a Laguna de los Peces Abril 2011* (CC BY-SA)

Ondas do mar — slawojar. *Waves mediterranean sea* (CC BY-SA)

Mapa dos océanos — Strebe. *Mapa Océanos* (CC BY-SA)

Río — Ingo2802 . *Werre in Weser* (CC BY-SA)

Selva — bere69. *Chiapas Rainforest crop* (CC0)

Distribución das augas — Elaboración propia (Proxecto cREAgal) derivada do autor Marcosbc051217 adh. *Distribucion de la Tierra (Agua y tierra)* (CC BY-SA)

Lámina auga — Willem van Aken, CSIRO. *CSIRO ScienceImage 4051 Water surface Burdekin River near Charters Towers QLD* (CC BY)

Mapa de ecorrexións — Centro Nacional de Información Geográfica . *Ecoregiones terrestres en el mundo* (CC BY)

Fotografía dunha selva con fervenza — Diliff. *Hopetoun falls* (CC BY-SA)

Páxina 7

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. A polo reto (CC BY-NC-SA)

Páxina 8

Foto da atmosfera — Tecnòlegs de l'IES Bisbal. *Meteotek08 atmosfera10* (CC BY-SA)

Páxina 9

Aurora Boreal — United States Air Force photo by Senior Airman Joshua Strang. *Aurora borealis over Eielson Air Force Base, Alaska (PD)* (CC0)

Gráfico no que se amosan as porcentaxes dos gases que compoñen a atmosfera — Dbc334,Liftarn. *Composition of Earth's atmosphere es* (CC BY-SA)

Gráfico das capas atmosféricas — Medium69 con crédito adicional a William Crochot . *Atmosphere structure-pt* (CC BY-SA)

Páxina 10

Anemómetro — Stefan Kühn. *Anemometer* (CC0)

Debuxo cun anticiclón — Tó campos1, obra derivada de House. *Ciclone* (CC BY-SA)

Barómetro — Frederic.marbach, obra derivada de Jean-Jcques Milán. *Barometre aneroide* (CC BY-SA)

Debuxo dunha baixa presión — Tó campos1, obra derivada de House . *Ciclone* (CC BY-NC-SA)

Cataventos — HombreDHojalata. *Fornelos de Montes, San Lourenzo de, catavento* (CC BY-SA)

Mapa do tempo con frontes — Instituto Geográfico Nacional. *Atlantico-Norte Situacion-atmosferica.-Temporal-de-frio-y-nieve 2004 mapa 14726 spa* (CC BY)

Mapa do tempo con isóbaras — Instituto Geográfico Nacional. *Atlantico-Norte Situacion-atmosferica.-Tiempo-del-sudoeste 2002 mapa 14725 spa* (CC BY)

Mapa de isohietas — C.H.B. (U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration). *Isohyet* (PD)

Mapa de isotermas — Vi..Cult.... *Isothermes en Europe au matin du 19 décembre 1879, extrême de froid* (CC BY-SA)

Pluviómetro — Bidgee. *250mm Rain Gauge* (CC BY)

Debuxo dunha árbore movida polo vento — AlanFord . *ClevedonTree* (PD)

Termómetro — Andrevruas. *Termometro* (CC BY)

Debuxo da Terra coas zonas climáticas — Maose. *Zonas geoastronómicas1* (CC BY-SA)

Debuxos amosando os tres tipos de precipitacións — Ingwik. *Rainfall three types* (CC BY-SA)

Debuxo do campo de presión global — Burschick, obra derivada de Furado. *Atmospheric circulation* (CC BY-SA)

Debuxo dun anticiclón e dunha borrasca — Tó campos1, obra derivada de House. *Ciclone* (CC BY-SA)

Frechas indicadoras de dirección e forza do vento — National Oceanic ans Atmospheric Administration, obra derivada de Thegreatdr. *Wind barbs* (PD)

Debuxo que representan os ventos alisios — Mariiana QM .Vientos alisios (CC BY-SA)

Debuxo representando as brisas mariñas — Tó campos1 . *Brisa* (PD)

Mapa representando a circulación dos ventos monzóns — Rowanwindwhistler (talk). *India southwest summer monsoon onset map* (CC BY-SA)

Mapa con algúns dos ventos locais na península — Elaboración propia (Proxecto cREAgal) derivada do autor Tertref~commonswiki da obra Provincias de España mudo con licenza (CCBY-SA). *Ventos locais* (CC BY-NC-SA)

Páxina 11

Mapa coas zonas climáticas ecuatoriais — *Pekachu derivada do autor みれでぃー da obra Köppen classification worldmap con licenza (PD). Koppen classification worldmap* (PD)

Mapa coas zonas climáticas tropicais — *Pekachu derivada do autor みれでぃー da obra Köppen classification worldmap con licenza (PD). Koppen classification worldmap* (PD)

Mapa das zonas climáticas desérticas — Maulucioni, obra derivada de Beck,H.E. *BW climate* (CC BY-SA)

Mapa das zonas climáticas oceánicas — *Pekachu derivada do autor みれでぃー da obra Köppen classification worldmap con licenza (PD). Koppen classification worldmap* (CC0)

Mapa das zonas climáticas mediterráneas — Tetrarca85. *Climas mediterráneos según Koppen-Geiger* (CC BY-SA)

Mapa das zonas climáticas continentais — *Pekachu derivada do autor みれでぃー da obra Köppen classification worldmap con licenza (PD). Koppen classification worldmap.* (PD)

Mapa das zonas climáticas polares — *Pekachu derivada do autor みれでぃー da obra Köppen classification worldmap con licenza (PD). Koppen classification worldmap* (PD)

Mapa das zonas climáticas de montaña — Maulucioni, obra derivada de Beck, H.E. ET Et climate (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Tipos de clima (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Ten en conta (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Deseño climograma (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Climas cálidos (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Climas temperados (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Climas frios (CC BY-NC-SA)

Páxina 12

Debuxo que fai referencia ao traballo colectivo — Mohamed Hassan. *Colaboración* (CC0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal. *Esquema comentario dun climograma* (CC BY-NC-SA)

Páxina 13

Esquema dun acuífero — *Elaboración propia (Proxecto cREAgal) derivada da obra de Hans Hilewaert, obra derivada de Bramfab, H.E.Aquifer es con licenza CC BY-SA* (CC BY-NC-SA)

Imaxe dun río afluente — Ingo2802. *Werre in Weser* (CC BY-SA)

Caudal dun río — Paul Hermans. *Horseshoe Bend TC* (CC BY-SA)

Imaxe dunha conca fluvial — Mmbb. *유역 명명백백 (Conca fluvial)* (CC BY-SA)

Mapa das correntes mariñas — Dr. Michael Pidwirny. *Corrientes-oceanicas* (PD)

Fotografía cun río case seco — Rouilly Nicolas. *Esconavette* (CC BY-SA)

Fotografía dunha fervenza — Egshig06. *Ulaan tsutgalan, Mongolia* (CC0)

Debuxo do ciclo da auga — *Elaboración propia (proxectocREAgal) derivada de Benutzer: Joooo, obra derivada de Moyogo Water Cycle - blank CC BY-SA* (CC BY-NC-SA)

Imaxe dun iceberg — Brocken Inaglory. *Iceberg with hole around Cape York, Greenland* (CC BY-SA)

Imaxe dun castelo con marea alta — Lynx1211. *Mont-Saint-Michel at sunrise* (CC BY-SA)

Meandros — Marturius. *Meander-Cuckmere River* (CC BY-SA)

Morena glaciar — Ansel Adams . *Ansel Adams - National Archives 79* (PD)

Onda mariña — Malene Thyssen. *Boelge stor* (CC BY-SA)

Imaxe dun torrente con neve — Alfredobi . *Torrente en la Val Pellice* (PD)

Mapa de España coas vertentes fluviais — José Alberto Bermúdez/https://intef.es/recursos-educativos/banco-de-imagenes-y-sonidos/. . *Mapa de vertentes hidrográficas* (CC BY-SA)

Gráfico de distribución das augas — Elaboración propia (Proxecto cREAgal). *Distribución das augas* (CC BY-NC-SA)

Castelo con marea baixa — Fabos~commonswiki. *MtStMichel avion* (PD)

Gráfico do curso dun río — *Elaboración propia (Proxecto cREAgal) da obra River scheme con licenza (CC BY-SA) O ciclo da augaRiver scheme* (CC BY-NC-SA)

Fotografía dunha garganta, val moi estreito — Acebal. *Ruta del Cares 17* (CC BY)

Imaxe aérea do delta do Nilo — NASA. *NileDelta-EO* (PD)

Fotografía do Lago de Seabra — Porlapaz. *Lago de Seabra y San Martín de Castañeda desde la subida a Laguna de los Peces Abril 2011* (CC BY-SA)

Imaxe satélite do mar Caspio — Jeff Schmaltz, MODIS Rapid Response Team, NASA/GSFC. *Caspian Sea from orbit* (PD)

Debuxo do esquema dun glaciar — *Elaboración propia (Proxecto cREAgal), derivada do autor Rémi da obraSchémaLégendéGlacier con licenza (PD) ESquema dun glaciar.* (CC BY-NC-SA)

Fronte do glaciar Perito Moreno — Luca Galuzzi (Lucag). *Perito Moreno Glacier Patagonia Argentina Luca Galuzzi 2005* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. O ciclo da auga (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Augas continentais (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Augas mariñas (CC BY-NC-SA)

Páxina 14

Mapa mundial de biomas — Centro Nacional de Información Geográfica . *Ecoregiones terrestres en el mundo* (CC BY)

Fotografía dunha estepa — Martin Oesterheld. *Estepa del Distrito Occidental. Patagonia* (CC BY-SA)

Imaxe dunha garriga — Hugo.soria. *Garrigue herault* (CC BY-SA)

Imaxe dunha landa — Roberto Lumbreras. *Brezo Sel del Haya.* (CC BY)

Imaxe dun maquis — Hans Peter Schaefer. *Sardinien pass genna silana richtung dorgali* (CC BY-SA)

Imaxe dun oasis — Luca Galuzzi (Lucag). *Libya 5391 Ubari Lakes Luca Galuzzi 2007* (CC BY-SA)

Imaxe dunha sabana — vandi1993. *Sabana* ((CC0) )

Imaxe da Taiga — Peupleloup. *Taiga Lake And Forest* (CC BY-SA)

Imaxe da tundra — Dr. Andreas Hugentobler. *Tundra in Siberia* (CC BY)

Imaxe da selva — bere69 . *Chiapas Rainforest crop* (CC0)

Imaxe dun bosque caduciflio — Siurle. *Bosque de Pardomino* (CC BY-SA)

Imaxe bosque mediterráneo — Manuel Francisco Parrilla Cabezas.. *ROCA Y ENCINA* (CC BY-SA)

Imaxe dunha pradaría — Kgwo1972. *Konza1* (PD)

Gráfico do escalonamento vertical da vexetación — Instituto Geográfico Nacional. *Espana Perfil de vegetacion de Sierra Nevada 2017* (CC BY)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. . Os biomas (CC BY-NC-SA)

Páxina 15

Fotografía dun furacán — Glicthe. *Huracán Franklin* (CC BY-SA)

Imaxe dun tornado — Justin Hobson (Justin1569. *tornado Elie Manitoba 2007* (CC BY-SA)

Imaxe dunha cidade inundada — Ricardo D Primo. *Inundación del 2017 en La Emilia* (CC BY-SA)

Fotografía dun terreo seco — Basotxerri. *Yesa - Embalse - Sequía* (CC BY-SA)

Imaxe que alude ao traballo colectivo — Mohamed Hassan. *Colaboración* (PD)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. . Catástrofes climáticas (CC BY-NC-SA)

Páxina 16

Mapa climático de España — Miryam Hernando Leal. Derivada de Banco de imágenes y sonidos (INTEF) da obra Zonas climáticas de España con Licenza CC BY-NC-SA) . *Zonas climáticas de España* (CC BY-NC-SA)

Mapa dos climas de Galicia — Profesor Xosé F Maneiro . *Os climas de Galicia* (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Clima España (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Clima Galicia (CC BY-NC-SA)

Páxina 17

Imaxe dun carballo — Stefanst. *Crooked branches of Quercus robur* (CC BY-SA)

Follas e froito dun carballo — MPF. *Quercus robur* (CC BY-SA)

Imaxe dunha carballeira — M. Dolores Paderne Sánchez. *Carballeira de Chaián* (CC BY-SA)

Imaxe dun toxo — J.F. Gaffard Jeffdelonge . *Ulex europaeus* (CC BY-SA)

Modelo póster en horizontal — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Modelo póster horizontal* (CC BY-NC-SA)

Modelo póster e vertical — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Modelo póster en vertical* (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Poster (CC BY-NC-SA)

Río Tambre en Ponte Maceira (Portor), Galicia, España. — Xosema via Wikimedia Commons. *Portor - Negreira - Ponte Maceira - Ponte - 04 - Panoramica* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Exemplo póster* (CC BY-NC-SA)

Páxina 18

Creación propia (proxecto cREAgal). *Climas, augas e vexetación* (CC BY-NC-SA)

Fotografía coa lenda Finish — *Pxhere.com. Fin* (CC0)

Páxina 19

Páxina 20

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Descarga* (CC BY-NC-SA)

Todos os climogramas utilizados no REA son de elaboración propia (proxecto cREAgal) baixo licenza (CC BY-NC-SA).

"Xeración de voz sintética co uso do modelo "Celtia" do Proxecto Nós, licenza Apache License, Version 2.0
Magariños, Carmen. 2023. Nos_TTS-celtia-vits-graphemes. URL: https://huggingface.co/proxectonos/Nos_TTS-celtia-vits-graphemes."

Aquí tes o ficheiro fonte para editar este REA

Este REA publicouse baixo Licenza Creative Commons Atribución Non comercial Compartir igual 4.0, o que significa que tes a posibilidade de usalo, descargalo, redistribuílo e modificalo para adaptalo ás túas necesidades.

Sigue estes pasos para usar/redistribuír/modificar este REA:

1. Descarga o ficheiro fonte. Con isto tes o recurso orixinal en formato de edición.

2. Modifícao usando eXeLearning.

3. Se aínda non o tes, descarga e instala o estilo cREAgal con fases.

4. En caso de modificalo, tes que recoñecer a autoría e publicalo coa mesma licenza (CC BY-NC-SA).

Podes usar esta cita para facer referencia a cREAgal:

Este REA é unha adaptación do recurso orixinal "Sol,auga e plantas" do proxecto cREAgal da Consellería de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional da Xunta de Galicia baixo a licenza de CC BY-NC-SA.

Descargar o ficheiro .elp