Detalles de O Turco| Dominio Público | Wikipedia
Realmente existe unha grande relación entre o mecanismo de reloxería que move aos metrónomos desta época e os resortes que se atopaban nalgúns autómatas e a vida de Johann N. Mäzel, quen formalizou este dispositivo, estivo moi ligada a estes últimos por ser o propietario dun dos dispositivos máis famosos e perturbadores da súa época, un xogador de xadrez alcumado O Turco polo seu aspecto e vestimenta.
Mäzel comprouno este autómata capaz de xogar ao xadrez cunha grande maestría logo da morte do seu construtor Von Kempelen e fixo algúns engadidos como a posibilidade que que pronunciara a palabra xaque. Nos primeiros anos do século XIX continuou coas xiras de exhibición por todo o mundo derrocando a aficionados, profesionais e mesmo persoas de renome, como o gran estratego Napoleón Bonaparte. A fama do Turco e as súas partidas de xadrez xeraban moita expectativa e ocupaban artigos nos xornais dos lugares por onde pasaba.
A maioría da xente daba por sentado que se trataba dun autómata que desafiaba calquera lóxica do momento xa que era inaudito imaxinar unha máquina capaz de pensar. O propio Mäzel disipaba calquera dúbida sobre o seu funcionamento cando, antes de iniciar a partida, abría os diferentes compartimentos inferiores e amosaba un complexo mecanismo de pancas e rodas dentadas. Non obstante sempre houbo voces que o viron con sospeita sendo unha das máis coñecidas a do escritor Edgar Allan Poe, quen lle adicou un texto tratando de desentrañar o secreto do turco.
Como o propio Poe apuntaba, xunto a outros autores da época, finalmente descubriuse que se trataba dunha xogo de ilusionismo a modo de complexa marioneta que era accionada dende o seu interior por un xadrecista experto. De feito foron moitos os que ocuparon este lugar e o mantiveron en secreto durante anos. Como explica o investigador Simon Schaffer, o Turco resultou ser un ser humano pretendendo ser un autómata que, á súa vez, pretendía ser un ser humano.
En realidade o seu creador nunca dixo que se tratara dun autómata se non que o denominaba como "un mecanismo moi sinxelo: unha bagatela duns resultados tan marabillosos debidos principalmente á audacia da súa concepción, e á afortunada elección nos métodos que se adoptaron para estimular a ilusión".
O Turco| Dominio Público | Wikipedia
Terían que pasar moitos anos para que se presentara o primeiro xogador de xadrez non humano sentando moitas das bases da intelixencia artificial, e sería da man dun matemático de orixe cántabra chamado Leonardo Torres Quevedo no ano 1912.
O xadrecista, tal e como foi bautizado polo seu creador, estaba lonxe de calquera imitación de faccións humanas pero agora si se compre a utopía de Von Kempelen e xogaba de seu.
