2.3.1 Galicia: un territorio dependente, unha sociedade rural

Galicia converteuse nun reino máis da coroa de Castela. Malia que conservou unha institución propia, a Xunta do Reino, creada en 1528 e que estaba formada por representantes das sete provincias existentes na Galicia do século XVI (Tui, Santiago, A Coruña, Betanzos, Mondoñedo, Lugo e Ourense), Galicia careceu de toda autonomía no conxunto da monarquía hispánica.

A comezos da Idade Moderna Galicia estaba poboada por uns 630.000 habitantes, que vivían fundamentalmente nas parroquias rurais. Mantíñanse as grandes diferenzas entre os estamentos sociais, no que destacaba a fachendosa fidalguía, que vivía nos pazos galegos gozando das súa rendas, e os numerosos labregos. Apenas había cidades, só aquelas que constituían as capitais de provincia, pero de reducidas dimensións.

A economía e a sociedade galega dos séculos XVI e XVII eran rurais e dedicadas á agricultura, sector onde traballaba o 85 % da poboación. As familias vivían nunha economía de subsistencia e dos ingresos obtiñan da venda dos produtos sobrantes: viño, centeo, gando vacún, etc. Coa chegada a Galicia de produtos procedentes de América diversificouse a alimentación galega: pataca, millo, etc. Xunto á agricultura e á gandaría, os galegos dedicaron os seus esforzos ao comercio marítimo de ultramar, especialmente nos territorios comprendidos entre A Coruña e Baiona, o que favoreceu actividades como a construción de barcos e a pesca, que traería como consecuencia o desenvolvemento da industria da salgadura de peixe.

Neste período apenas houbo grandes cambios, aínda que aumentou a importancia da fidalguía. A principal fonte de riqueza dos privilexiados seguían a ser os contratos de Foro, é dicir, unha forma de arrendamento da terra, propia de Galicia, na que o señor cedía o uso da terra durante un longo período a cambio dunha renda fixa.