Sistema no que dous partidos diferentes gobernan por quendas, un tras outro.
Exemplo:
Durante a Restauración, había alternancia no poder entre conservadores e liberais.
Caciquismo
Definición:
Forma de controlar as eleccións usando influencias e trampas para que gañe un partido.
Exemplo:
No século XIX, en moitos pobos de España, os caciques obrigaban a votar polo seu partido ameazando a xente con quitarlles o traballo ou a casa.
Exilio
Definición:
Obrigar a unha persoa a marchar do seu país e vivir fóra por motivos políticos.
Exemplo:
Despois da Revolución Gloriosa, Isabel II marchou ao exilio.
Rexencia
Definición:
Período no que outra persoa goberna no nome dun rei ou raíña menor de idade.
Exemplo:
María Cristina exerceu a rexencia ata que a súa filla Isabel II puido reinar.
Segunda viaxe no tempo
O seguinte salto levouno ao ano 1833. Fernando VII morrera, e a súa filla Isabel II, unha nena de ollos grandes e curiosos, era a herdeira. Como era demasiado nova, a súa nai, María Cristina, unha muller de porte elegante e mirada preocupada, gobernaba no seu nome. Pero non todos aceptaban a Isabel II como raíña, e Breogán foi testemuña da feroz loita entre os carlistas, que apoiaban outro candidato ao trono, e os isabelinos, que defendían a raíña.
A medida que Isabel medraba, o seu reinado estivo marcado por intrigas e enfrontamentos políticos. "Parece que os gobernos cambian cada dous por tres", comentou Breogán ao ver como os políticos se disputaban o poder. Finalmente, en 1868, o pobo levantouse na Revolución Gloriosa, obrigando a Isabel II a marchar ao exilio. No seu lugar, España elixiu como novo rei a Amadeo de Savoia, un home de bigote fino e actitude nerviosa. "Non entendo nada, España é ingobernable!", exclamou o rei antes de renunciar en 1873. Entón, España proclamou a Primeira República Española, aínda que só durou un ano antes de que se restaurase a monarquía con Alfonso XII, un mozo rei carismático e valente, xunto co político Cánovas del Castillo, que deseñou un sistema no que os partidos políticos facían quendas no poder.
Lectura facilitada
Breogán chegou ao ano 1833. Fernando VII morrera. A súa filla Isabel II era a herdeira. Era unha nena pequena. A súa nai gobernaba no seu nome. Houbo unha guerra. Os carlistas contra os isabelinos.
Isabel II foi raíña. Houbo moitas loitas políticas. En 1868 comezou a Revolución Gloriosa. Isabel tivo que marchar ao exilio.
O novo rei foi Amadeo de Savoia. Durou pouco e renunciou en 1873. España proclamou a Primeira República. Durou só un ano e volveu a monarquía. O novo rei foi Afonso XII. Cánovas del Castillo organizou o goberno. Os partidos facían quendas no poder.
Audio
Raíñas e revolucións.
Dende Isabel II ata o reinado de Afonso XII
Isabel II (1833-1868)
Período de Rexencia (1833-1843)
Ao ser menor de idade tiveron que reinar en nome de Isabel. Foron dous rexentes: María Cristina de Borbón, nai de Isabel (1933-1939) e Espartero, un xeneral liberal (1840-1843).
Creáronse dous bandos: os liberais, partidarios de que o trono fose para Isabel, e os absolutistas, que defendían que o trono o ocupase o irmán de Fernando VII, Carlos.
Reinado de Isabel (1843-1868)
Consolidouse un período liberal en España, cun sistema político de ideas liberais: o moderado e o progresista.
Contou con varios períodos:
1844-1854: o poder estivo no partido moderado, facendo que o poder recaese entre o rei e o pobo. Elaborouse a Constitución de 1854 e tivo lugar a 2ª guerra carlista, porén, Carlos tampouco logrou a coroa.
1854-1856: o poder recaía no pobo e destacaron dous representantes do partido progresista (Espartero e O´Donnell).
1856-1868: liderou o partido moderado e un novo partido, a Unión Liberal.
O reinado de Isabel II rematou tras unha crise económica e a Revolución Gloriosa de 1868, que obrigou á raíña a exiliarse, abrindo en España unha nova etapa.
Sexenio Revolucionario (1869-1874)
Amadeo de Savoia (1870-1873)
Foi elixido polas Cortes en 1870.
Enfrontouse ao partido republicano, aos militares e ao partidarios dos Borbóns.
Producíronse conflitos sociais e folgas obreiras.
Etapa de grande inestabilidade política e social.
A terceira guerra carlista (1872), comezou durante o seu reinado.
Finalmente, Amadeo abdicou en 1873, dando paso á Primeira República Española.
Primeira República (1873-1874)
É un tipo de goberno que en lugar dun rei, o xefe do Estado é un presidente, elixido polo pobo ou polo Parlamento.
A Primeira República só durou 11 meses, e durante ese tempo cambiaron varias veces de presidente. Por iso, caracterizouse por unha grande inestabilidade política.
Os republicanos estaban divididos: os que estaban a favor dun Estado central contra os que querían un Estado descentralizado.
A terceira guerra carlista tivo lugar durante toda a República (1872-1876).
Iniciouse a guerra pola independencia de Cuba.
A falta de apoio político e os conflitos sociais fixeron que a República durase pouco.
Restauración
Afonso XII (1875-1885)
Restaurouse a monarquía borbónica.
Foi posible grazas á mediación de Cánovas do Castillo: logrou que Isabel II renunciase e conseguiu que as diferentes forzas políticas apoiasen unha monarquía constitucional.
O sistema estivo baseado na alternancia pacífica no poder entre dous partidos principais: o Partido Conservador (dirixido por Cánovas) e o Partido Liberal (de Sagasta). Este sistema asegurábase mediante o caciquismo e a manipulación electoral.
Fin da terceira guerra carlista (1876), coa vitoria do goberno sobre os carlistas.
Constitución de 1876, que estableceu un marco legal duradeiro e permitiu certa estabilidade política.
Durante este período ergueuse unha oposición a Restauración, formada por diversos partidos políticos, pola creación do movemento obreiro e polos movementos nacionalistas.
O reinado de Afonso XII rematou coa súa morte prematura en 1885. A súa morte deu paso á rexencia da súa muller, María Cristina, en nome do seu fillo, Afonso XIII, que aínda non nacera cando morreu o rei.
Lectura facilitada
Isabel II (1833-1868)
Rexencia (1833-1843)
Isabel era menor, así que gobernaron en nome dela:
María Cristina, a súa nai.
Espartero, xeneral liberal.
Houbo loita polo trono:
Liberais: a favor de Isabel.
Absolutistas: querían a Carlos, irmán de Fernando VII.
Reinado de Isabel II (1843-1868)
España viviu un tempo liberal, con partidos:
Moderados: máis poder para o rei.
Progresistas: máis poder para o pobo.
Houbo guerras carlistas e moitos cambios de goberno.
En 1868, unha crise e a Revolución Gloriosa fixeron que Isabel II marchase de España.
Sexenio Revolucionario (1869-1874)
Amadeo de Savoia (1870-1873)
Foi elixido rei, pero tivo moitos problemas:
Enfrontouse a militares, republicanos e carlistas.
Houbo folgas e conflitos sociais.
Comezou a terceira guerra carlista.
En 1873, abdicou e marchou.
Primeira República (1873-1874)
Non había rei, senón un presidente elixido.
Durou só 11 meses por:
Cambios continuos de presidentes.
Divisións internas.
A guerra carlista e a guerra en Cuba.
Restauración: Afonso XII (1875-1885)
Volveu a monarquía borbónica grazas a Cánovas del Castillo.
Sistema con dous partidos que se turnaban no poder (liberais e conservadores).
Este sistema baseábase no caciquismo (manipulación de eleccións).
Fin da terceira guerra carlista (1876).
Aprobouse a Constitución de 1876, que deu estabilidade.
Morreu en 1885 e a súa muller, María Cristina, foi rexente ata que naceu o seu fillo, Afonso XIII.
Audio
Apoio visual
Curiosidades
Cánovas del Castillo
Chamábase Antonio Cánovas del Castillo.
Foi un político moi importante que organizou a volta dos Borbóns ao trono.
Defendeu unha monarquía constitucional, con leis e Parlamento, mais mantendo o rei como figura clave.
Cánovas creou un sistema político moi curioso, onde dous partidos se ían alternando no poder…
O seu partido era o Partido Conservador.
Sagasta
Chamábase Práxedes Mateo Sagasta.
Foi o líder do Partido Liberal durante a Restauración.
Gobernaba cando lle tocaba ao seu partido na “quenda pacífica”, creado por Cánovas.
Defendía máis dereitos e liberdades, como a liberdade de prensa e o sufraxio máis amplo.
Aínda que tiña ideas máis abertas, participou tamén no sistema de trampas electorais.
Alternouse no poder varias veces con Cánovas.
Fraude e caciquismo
Fraude electoral: As eleccións estaban manipuladas.
Cambiábanse votos, ameazábase á xente ou directamente escribían resultados falsos.
Caciquismo: Os caciques eran persoas moi poderosas nunha vila ou comarca.
Ordenaban a quen había que votar, e moitas veces facíano a cambio de favores ou ameazas.
