Saltar navegación

Petiscamos palabras

Ampliando vocabulario

Se o obxectivo final do noso proxecto consiste en escribir un libro de cociña, ademáis de coñecer as características dos textos instrutivos, debemos manexar un vocabulario relacionado co mundo da gastronomía suficientemente amplo para redactar (e preparar) con soltura as nosas receitas.

letras

Neste apartado traballaremos o léxico da cociña tratando de situarnos en tres ambientes nos que resulta de gran utilidade: no mercado onde compramos os alimentos, nas propias cociñas onde elaboramos os nosos pratos e nos restaurantes onde podemos degustalos.

Por último, non esquezamos que nos interesa coñecer a correspondencia destas palabras en galego, castelán e inglés.

Teoría de aperitivo

Como non todo pode ser cociñar, achegamos uns conceptos previos acerca de como se poden agrupar as palabras segundo a súa formación ou o seu significado.

  • Familia léxica: conxunto de palabras que comparten o mesmo lexema ou raíz. Por exemplo horta, hortense, hortaliza, hortícola, horto, horticultor, horticultura, son palabras que pertencen á mesma familia léxica cuxa raíz é hort-.

  • Campo semántico: conxunto de palabras que comparten trazos de significado. Por exemplo: acelga, repolo, cenoria, tomate pertencen ao campo semántico das hortalizas.

  • Campo léxico o asociativo: conxunto de palabras que se relacionan cun mesmo tema ou pertencen ao mesmo ámbito da realidade. Por exemplo, o mundo da gastronomía, da alimentación ou da restauración.

As palabras que pertencen a un mesmo campo semántico son da mesma clase gramatical. As familias léxicas e as palabras que conforman un campo asociativo pertencen a distinta clase gramatical.

Distinguimos os conceptos

Sinala se as palabras que aparecen na táboa pertencen á familia léxica, ao campo semántico ou ao campo asociativo de “restaurante”:

 RESTAURANTE: ¿Familia léxica, campo semántico ou campo asociativo?

hamburguesería

carta

sumiller

crepería

restauración

cebichería

cociña

menú

pizzería

restaurador

chef

Habilitar JavaScript

Traballamos campos semánticos e asociativos

Completa el texto con las palabras que aparecen en la pestaña desplegable.

Destinos gastronómicos

A la hora de determinar cuáles con los mejores del mundo, uno de los primeros datos que se analizan es el de cuáles son las más apreciadas gustativamente por la mayoría de comensales.

Así, diversos estudios han demostrado que el que más suele gustarle a la sociedad en general son las fritas, debido a su alto porcentaje en de carbono y saturadas. Uno de estos estudios, llevado a cabo por la revista científica Scientific Reports, concluyó que las patatas pueden llegar a hacer que aumente el nivel de dopamina, es decir, la hormona del placer.

Posiblemente sea esta la razón por la que los platos más del mundo las incluyen como y es un ingrediente imprescindible en la de cualquier . Desde el famoso fish & chips de la cocina británica, hasta la milanesa con papas de la argentina, este tubérculo de tan versátil preparación ha conquistado los paladares en diversos países y culturas.

http://www.viajejet.com/platos-tipicos-del-mundo/ (Texto adaptado)

Habilitar JavaScript

 

Pregunta

Marca a qué campo asociativo pertenecen las palabras con las que completaste el texto anterior:

Respostas

Turismo

Gastronomía

Ocio

Retroalimentación

Clasificamos os alimentos

Clasificar os alimentos en campos semánticos resulta sinxelo sempre e cando coñezamos as súas características nutricionais. Deixando de lado as proteínas da carne e do peixe, propoñemos unha división de alimentos en especias, cereais, froitas, legumes e hortalizas nunha táboa que debes completar, tendo en conta que en cada columna están colocados en orde alfabética:

Alimentos que faltan

aguacate, alcachofa, anís, apio, arando, arroz, cebada, cravo, feixón, lombarda, solla

Especias

azafrán

canela

cardamomo

comiño

cúrcuma

mostaza

pemento

romero

sésamo

tomillo

vainilla

Cereais

avea

centeo

millo

trigo

Froitas

ameixa

ananás

amorodo

grosella

kiwi

Legumes

alfalfa

cacahuetes

chícharo

faba

garavanzo

lentella

Hortalizas

allo

berenxena

boniato

brócoli

cabaciña

cebola

cenoria

cogombro

coliflor

pataca

pemento

Habilitar JavaScript

Localizamos familias léxicas

Lee la receta con atención. Localiza en ella y escribe en los huecos las palabras que pertenecen a la misma familia léxica que la que se te indica en la tabla. Si es un verbo escríbelo en infinitivo. ¿Te atreves a preparar este pan?

Receta de pan de soda

Ingredientes

245 g. de harina integral de trigo

105 g. de harina panificable

3 cucharaditas de levadura química

300 g. de agua

35 g. de miel

7 g. de sal

Preparación

En primer lugar, precalentamos el horno a 220 grados. Untamos un molde rectangular y alto con mantequilla y lo enharinamos. A continuación, mezclamos todos los ingredientes en un recipiente y amasamos hasta conseguir una masa homogénea. Lo vertemos en el molde llenándolo hasta la mitad aproximadamente y esparcimos harina por encima.Seguidamente, lo horneamos durante 40 minutos. Una vez transcurrido este tiempo, lo desmoldamos para dejar que se asiente y se enfríe un poco. Por último lo servimos acompañado de mantequilla o queso.

pan

calentar

masa

molde

horno

harina

frío

Habilitar JavaScript

Palabras en adobo: refráns e frases feitas

En relación coa gastronomía e a alimentación son innumerables os refráns, ditos e expresións feitas de uso común. O pan, a carne, o peixe, o viño e a auga son os alimentos que máis frecuentemente protagonizan estas frases, orixinadas moitas veces a partir de crenzas populares sobre a súa inxestión.

A continuación, podedes facer individualmente ou por parellas as actividades propostas para lembrar algunha destas expresións que xa coñecedes e, tamén, aprender algunha outra menos coñecida.

Pan comido

El pan es uno de los alimentos preferidos del refranero. Escribe en el hueco el número que corresponde con la continuación de cada refrán.

1

Pan con pan

y al vino vino

2

Las penas con pan

hambre de tres semanas

3

Con pan y vino

no hay pan duro

4

Al pan pan

son menos

5

A buena hambre

se hace el camino

6

A pan de quince días

comida de bobos

Habilitar JavaScript

Correspondencias galego-castelán

Relaciona o refrán galego co seu correspondente refrán en castelán.

GALEGO

CASTELÁN

Cal é o “herbado”, tal é o gando.

O que ben come, ben vive.

A comida do fidalgo: pouco compango, caldo moito e mantel longo.

A ben comer hai que beber.

Ama de moitos lares, poucos almorzos e menos xantares.

Con aceitonas e pan quente morre a xente.

Despois que eu bebo, ¿quen quere auga?

Habilitar JavaScript

Algúns consellos...

Algúns refráns constitúen auténticas recomendacións dietéticas sobre como combinar os alimentos para que non senten mal ou para potenciar o seu sabor. Interpreta os seguintes consellos culinarios en forma de refrán.

REFRÁN

CONSELLO

Aconsella comer a carne destes animais, por ser máis apetitosa ca dos demais.

Recomendación dietética para evitar que o leite sente mal.

Consello sobre como aderezar unha ensalada para que resulte saborosa.

Recomenda comer xuntos estes alimentos.

Aconsella saborear los alimentos con varios sentidos.

Recomenda beber vino con este alimento por la antiga crenza de que no era saudable acompañalo con auga.

Alude á crenza popular de que despois de comer froita a agua senta mal.

Habilitar JavaScript

Test

Pregunta

Marca la opción correcta según el significado de cada expresión.

No se puede hacer tortilla sin romper los huevos.

Respostas

Es imposible llevar a cabo una tarea sin dedicarle tiempo.

Para alcanzar lo que se desea hay que esforzarse.

Es fácil pringarse los dedos cuando se hace una tortilla.

Retroalimentación

Pregunta

El que se pica ajos come.

Respostas

Es bueno comer ajos cuando te pica el cuerpo.

Debes conformarte con lo que tienes y no desear lo que no puedes coseguir.

Si te sientes criticado por algo es que estás involucrado en ello.

Retroalimentación

Pregunta

A falta de pan, buenas son tortas.

Respostas

Siempre podemos encontrar personas buenas y malas.

Debes quedarte con lo que tienes seguro en lugar de intentar alcanzar lo incierto.

Al carecer de aquello que es idóneo para un fin, nos debemos conformar con un sucedáneo.

Retroalimentación

Pregunta

Cuando una prueba nos parece fácil, decimos que:

Respostas

Es harina de otro costal.

Es pan comido.

Tenemos la sartén por el mango.

Retroalimentación

Pregunta

Quien coma la carne, que roa el hueso.

Respostas

Si te beneficias de algo, debes soportar sus incomodidades.

Si te quedas con hambre, puedes aprovechar los deperdicios.

Cuando estamos realizando una tarea debemos hacerla hasta el final.

Retroalimentación