Título	Camiñamos, aprendemos e non nos perdemos
Descrición	Recurso Educativo aberto para que o alumnado de 1º de Ensinanza Secundaria Obrigatoria poda refrescar e afondar nos seus coñecementos de Xeografía Física: movemento e representación da Terra, coordenadas xeográficas, formación e evolución do relevo e formas do relevo terrestre, costeiro e submarino. Nesta situación de aprendizaxe o alumnado deberá confeccionar as súas propias guías de viaxe nas que deberá reflectir de maneira práctica todos os coñecementos teóricos previamente desenvolvidos.
Persoas elaboradoras	Cristina Brión Calo Heladio Anxo Fernández Manso Francisco Pérez Otero Pilar Tobar Quintanar.
Organización	Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa. Consellería de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional. Xunta de Galicia.
Licenza	Licenza Creative Commons Atribución Non comercial Compartir igual 4.0
Identificación	"Camiñamos, aprendemos e non nos perdemos"; ISSN (web): 3101-0040

Este contido foi creado con eXeLearning, o editor libre e de fonte aberta deseñado para crear recursos educativos.

Versión

Versión	Data de publicación	Notas sobre a versión
1.0	Outubro 2025	Primeira versión.

Créditos dos recursos multimedia

Páxina 1

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Portada do REA* (CC BY-NC-SA)

Páxina 2

Avión sobrevoando un mapamundi — Andrea Piacquadio. *Persona Con Avión De Juguete En El Mapa Del Mundo* (CC0)

Biblioteca Nacional de España. Los mapas, los ojos de la historia (Licenza estándar de YouTube)

Páxina 3

Debuxo que fai referencia á planificación dunha viaxe — Mohamed Hassan . *Plan, viaje, mapa* (CC0)

Mapa con compás — Ylanite Koppens. *Brújula, Este, Oeste, Sur, Norte* (CC0)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Diario* (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. O teu reto (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Que podes aprender (CC BY-NC-SA)

Páxina 4

Imaxe dunha rosa dos ventos — Dnu72. *Rosa de los vientos 70* (CC BY-SA)

Páxina 5

Globos terráqueos con meridianos e paralelos — Obra derivada de Djexplo De la traducción: Ortisa. *Latitud y Longitud en la Tierra* (CC BY-SA)

Imaxe que fai referencia a un GPS — Mohamed Hassan. *GPS, mapa, encontrar, ruta* (CC0)

Globo terráqueo con paralelos — Obra derivada de Latitud y longitud en la Tierra de Djexplo traducida por Ortisa. *Latitud y Longitud en la Tierra* (CC BY-SA)

Globo terráqueo con meridianos — Obra derivada de Latitud y longitud en la Tierra de Djexplo traducida por Ortisa. *Latitud y Longitud en la Tierra* (CC BY-SA)

Imaxe dun mapa de SIX con varias capas de información — Tobías 1984. *QGIS 2.0.1 Dufour - Screenshot showing relief* (CC BY-SA)

Globo terráqueo co meridiano de Greenwich resaltado — Obra derivada de Prime meridian (Greenwich) (HU) de Tobías 1984. *Prime meridian (Greenwich)* (CC BY-SA)

Globo terráqueo cos paralelos fundamentais — Maose. *Paralelos notables1* (CC BY-SA)

IGNSpain. Geolocalización por satélite, ¿qué es y cómo funciona? (Licenza estándar de YouTube)

Globo terráqueo con números para realizar unha actividade — Obra derivada de Latitud y longitud en la Tierra de Djexplo traducida por Ortisa. *Latitud y Longitud en la Tierra* (CC BY-SA)

Mapa das comunidades autónomas de España — por Habbit, editado por Nnemo, bajo los términos de la Licencia de Documentación Libre de GNU, versión 1.2 . *Autonomous communities of Spain no names.svg* (CC BY-SA)

Mapa de provincias con número para realizar un exercicio — Obra derivada "Provincias de España" de Emilio Gómez Fernández e Darz Mol (mapa original) Galego: Roi González Villa (Vivaelcelta. *Provincias de España galego* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Meridianos Paralelos (CC BY-NC-SA)

Páxina 6

Insolación na Terra durante o equinoccio de outono — Blueshade, traducido por Basquetteur. *Earth-lighting-equinox EN* (CC0)

Mapa de fusos horarios — PlatonPskov. *Standard Time Zones of the World (2011)* (CC0)

Debuxo representando o plano da eclíptica — Cavalier. *Eclíptica-plano-lateral-ES* (CC0)

Debuxo que representa o movemento de rotación — Mariiana QM. *Mov rotacion* (CC BY-SA)

Insolación na Terra durante o solsticio de verán — Blueshade; Traducida por Juancharlie. *Earth-lighting-summer-solstice EN* (CC0 1.0)

Debuxo representando o movemento de translación — Fernando de Gorocica. *Solsticios y Equinoccios* (CC BY-SA)

Smile and Learn-Español. Rotación y Traslación de la Tierra - Los movimientos del planeta Tierra (Licenza estándar de YouTube)

Mapamundi con reloxo — *Mano, hora, reloj de bolsillo, mapa* (CC0)

Debuxo que representa o traballo en equipo — Mohamed Hassan. *Colaboración, cooperación, trabajo en equipo* (CC0)

Páxina 7

Globo terráqueo antigo — Alexander Franke (Ossiostborn). *Behaims Erdapfel* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Adiante co reto (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Mapas e relevo (CC BY-NC-SA)

Páxina 8

Debuxo das escalas gráfica e numérica — Angeoribeiro. *Escalas* (CC BY-SA)

Mapa coa súa lenda — HDDTZUZDSQ. *World Map Gini coefficient with legend* (CC0)

Map cunha proxección acimutal — Strebe. *Azimuthal equidistant projection SW* (CC BY-SA)

Mapamundi antigo — Guillaume Delisle . *Delisle Mappe-Monde 1700 UTA* (CC0)

Mapa cos seus elementos — Obra derivada de Crurru10. *Mapa-mundi-fc3adsico* (CC BY-SA)

Antigo mapa babilónico — Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg). *The Babylonian map of the world, from Sippar, Mesopotamia* (CC BY-SA)

Mapa físico de Europa: gran escala — Centro Nacional de Información Geográfica . *Mapa físico de Europa,2013* (CC BY)

Mapa topográfico: pequena escala — Centro Nacional de Información Geográfica . *MTN25-0189c2-2018-Quiroga* (CC BY)

Mapa con proxección cilíndrica — Strebe. *Miller projection SW* (CC BY-SA)

Mapa con proxección cónica — Strebe. *Lambert conformal conic projection SW* (CC BY-SA)

Mapa con proxección Mercator — Strebe. *Web maps Mercator projection SW* (CC BY-SA)

Mapa con proxección Gall Peters — Strebe. *Gall–Peters projection SW* (CC BY-SA)

Mapa físico — Виктор_В, derivada de la obra original "Spain localitation map" por NordNordWest. *Relief Map of Spain* (CC BY-SA)

Mapa político: concellos de España e Portugal — P.d V. *Mapa municipal de España y Portugal* (CC BY-SA)

Mapa climático de España — Ftorrespiqueras1985. *Climas de España* (CC BY-SA)

Mapa xeolóxico da península Ibérica — PePeEfe. *Iberian Peninsula geological map ES* (CC BY-SA)

Mapa histórico: rexións de España segundo a Constitución de 1876 — Jadelmo. *Mapa de España - Constitución de 1873* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Cartografia (CC BY-NC-SA)

Páxina 9

Debuxo dun anticlinal — Obra derivada de José Alberto Bermúdez.Banco de imágenes y sonidos (INTEF) . *Pliegues: Anticlinal y Siclinal* (CC BY-NC-SA 3.0)

Cono volcánico do Teide — Jens Steckert. *Teide and Caldera 2006* (CC BY-SA)

Fotografía dun cráter volcánico — Diego Delso, delso.photo. *Crater volcánico Kerið, Suðurland, Islandia, 2014-08-16, DD 149.* (CC BY-SA)

Debuxo dun terremoto onde se sinala o epicentro — José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF). *Terremoto* (CC BY-SA)

Fotografía dunha forma de erosión eólica — Miguel Navaza. *Árbol de piedra (Stone Tree)* (CC BY-NC-SA)

Debuxo dunha falla — Obra derivada deJosé Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF). *Tipos de fallas* (CC BY-NC-SA 3.0)

Fotografía dunha emisión de magma — USGS. *Aa large* (CC0)

Gran onda a punto de arrasar unha casa — *Tsunami* (CC0)

Fotografía dunha serra xerada por un proceso de oroxénese — Miguel303xm~commonswiki . *Vista de las Cabezas* (CC BY-SA)

Imaxe dun perfil topográfico — Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Perfil* (CC BY-NC-SA)

Debuxo das diferentes placas tectónicas da Terra — José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF) . *Esquema de las capas de la corteza terrestre* (CC BY-SA)

Debuxo dun pregamento — José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF) . *Pliegues: Anticlinal y Siclinal* (CC BY-NC-SA)

Fotografía dunha montaña forma de relevo terrestre — Bwag. *K2-big b* (CC BY-SA)

Fotografía satélite dun delta, que é unha forma de sedimentación — Michael Taylor and Joshua Stevens, using Landsat data from the U.S. Geological Survey. *Ebro Delta from Landsat* (CC0)

Debuxo dun sinclinal — Obra derivada de José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF). *Pliegues: Anticlinal y Siclinal* (CC BY-NC-SA 3.0)

Debuxo mostrando as distintas capas da Terra — Jeremy Kemp. *Earth-crust-cutaway-spanish* (CC0)

EcologíaVerde. ¿Qué son las PLACAS TECTÓNICAS? (Definición, Tipos y Consecuencias) (Licenza estándar de YouTube)

Foto dun pregamento — Banco de Imágenes Geológicas. *Pliegue monoclinal - Loop Head (Munster, Irlanda)-01* (CC BY-NC-SA)

Fotografía dunha falla — Banco de Imágenes Geológicas. *Falla normal - Mollina (Málaga, España)-04* (CC BY-NC-SA)

Mapa das placas tectónicas terrestres — Instituto Geográfico Nacional. *Distribución global de las placas listosféricas* (CC BY)

Mapa de volcáns e terremotos no planeta — USGS. *EQs 1900-2013 worldseis* (CC0)

Forma de erosión mariña — Olaf Tausch. *Cova Marina des Pont 34* (CC BY)

Forma de erosión debida á acción do xeo — National Park Service, Alaska Region. *A Lake in Arrigetch Valley (3)* (CC0)

Mina. Forma de erosión debida á acción dos seres vivos — Diego Delso, delso.phot . *Mina de Chuquicamata, Calama, Chile, 2016-02-01, DD 110-112 PAN* (CC BY-SA)

Esquema do proceso de erosión e sedimentación — José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF) . *Erosión del relieve* (CC BY-SA)

Debuxo do esquema dun volcán — Obra derivada de José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF).. *Volcán* (CC BY-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Formación relevo (CC BY-NC-SA)

Páxina 10

Debuxo das diferentes formas do relevo continental — José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF).. *Relevo continental* (CC BY-SA)

Imaxe dunha chaira — Victoriano Espada. *Llanura Sur Oeste de Villacañas-panoramio* (CC BY)

Imaxe dunha depresión — Nojos88. *Λίμνη Στυμφαλίας* (CC BY-SA)

Imaxe dunha meseta — Autor descoñecido. *Meseta, paisaje, terreno, llanura* (CC0)

Imaxe dunha montaña — Bwag . *K2-big b* (CC BY-SA)

Imaxe dunha serra — Miguel303xm~commonswiki . *Vista de las Cabezas* (CC BY-SA)

Imaxe dun val — Mik2001. *Valle Adamé2* (CC BY-SA)

Debuxo das diferentes formas do relevo costeiro — Obra derivada de José Alberto Bermúdez. Banco de imágenes y sonidos (INTEF).. *Relevo costeiro* (CC BY-SA)

Imaxe dunha praia — Mallorcagallery. *Playa de Muro* (CC BY-SA)

Imaxe dunha península — NASA. *Māhia Peninsula landsat* (CC0)

Imaxe dun cabo — Tjeerd Wiersma. *Cape good hope peninsula* (CC BY)

Imaxe dunha costa escarpada — Dariome. *Acantilados en la zona de la Vïxía Herbeira* (CC BY-SA)

Imaxe dun golfo — Serg!o. *Golfo de Cádiz - ic Landsat* (CC0)

Imaxe dunha ría — SempreVolando. *Ferrol City* (CC BY)

Imaxe dunha illa — Jimmy Baikovicius. *Isla de Lobos aérea* (CC BY-SA)

Imaxe dunha península na que se subliña o istmo — Obra derivada de "Māhia Peninsula landsat" de NASA. *Māhia Peninsula landsat* (CC0)

Imaxe satélite dun delta — Por Michael Taylor and Joshua Stevens, utilizando datos Landsat del Servicio Geológico de Estados Unidos Landsat data from the U.S. Geological Survey. *Ebro Delta from Landsat* (CC0)

Imaxe dunha albufeira — Joanbanjo. *Albufera - Gaianes* (CC BY-SA)

Debuxo das diferentes formas do relevo submarino — Elaboración propia (proxecto cREAgal) derivada da obra de Chris_huh "Oceanic basin.svg". *Oceanic basin-es* (CC BY)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Formas de relevo (CC BY-NC-SA)

Páxina 11

Instituto Geográfico Nacional. *Mapa físico de España, 2015* (CC BY)

Profesor Xosé Fdez. Maneiro . *Mapa físico de Galicia* (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Relevo Galicia España (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Diario* (CC BY-NC-SA)

Páxina 12

Imaxe dunha aula — Mio Advincula. *Hombre, gente, escritorio, colegio* (CC0)

Mapa sinalando o punto de saída e chegada da nosa viaxe — Obra derivada de Edoarado. *Galicia Topo* (CC BY-SA)

Mapa cunha liña recta entre saída e destino — Información Xeográfica de Galicia. *Mapa da ruta* ( Licencia propiedade intelectual da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia.)

Ruta por estrada da viaxe — OpenStreetMap. *Mapa estradas* (ODbL)

Fotografía de Monforte — Iagocasabiell. *Casco histórico de Monforte desde a Torre da Homenaxe 24VII2008 retouched* (CC BY-SA)

Fotografía de Chantada — Anual. *Chantada 006An2020* (CC BY-SA)

Imaxe do val de Chantada — Graña. *Belesar 3* (CC BY-SA)

Imaxe da praia das Furnas — Lansbricae. *As Furnas, Xuño, Porto do Son* (CC BY-SA)

Imaxe da duna de Corrubedo — Miguel Branco. *Ribeira PN Dunas de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixán11* (CC BY-SA)

Mapa topográfico do Porto do Son — Centro Geográfico Nacional . *MTN25-0119c4-1999-Porto Do Son* (CC BY)

Fotografía dun viaduto — Ministerio de Transportes y de Movilidad Sostenible. *Viaducto sobre el Río Ulla* (CC BY-NC-ND)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Guia (CC BY-NC-SA)

Páxina 13

Elaboración propia (proxecto cREAgal). Representación relevo terrestre (CC BY-NC-SA)

Elaboración propia (proxecto cREAgal) con apoio de IA, voz sintética xerada co modelo Celtia. Que aprendiches (CC BY-NC-SA)

Páxina 14

Páxina 15

Elaboración propia (proxecto cREAgal). *Descarga* (CC BY-NC-SA)

"Xeración de voz sintética co uso do modelo "Celtia" do Proxecto Nós, licenza Apache License, Version 2.0
Magariños, Carmen. 2023. Nos_TTS-celtia-vits-graphemes. URL: https://huggingface.co/proxectonos/Nos_TTS-celtia-vits-graphemes."

Aquí tes o ficheiro fonte para editar este REA

Este REA publicouse baixo Licenza Creative Commons Atribución Non comercial Compartir igual 4.0, o que significa que tes a posibilidade de usalo, descargalo, redistribuílo e modificalo para adaptalo ás túas necesidades.

Segue estes pasos para usar/redistribuír/modificar este REA:

1. Descarga o ficheiro fonte. Con isto tes o recurso orixinal en formato de edición.

2. Modifícao usando eXeLearning.

3. Se aínda non o tes, descarga e instala o estilo cREAgal con fases.

4. En caso de modificalo, tes que recoñecer a autoría e publicalo coa mesma licenza (CC BY-NC-SA).

Podes usar esta cita para facer referencia a cREAgal:

Este REA é unha adaptación do recurso orixinal "Camiñamos, aprendemos e non nos perdemos" do proxecto cREAgal da Consellería de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional da Xunta de Galicia baixo a licenza de CC BY-NC-SA.

Descargar o ficheiro .elp