2.3.1 Unha nova xeoestratexia desde 1991

A hexemonía de Estados Unidos

Desde que se produce o derrubamento do sistema comunista en 1991, aparece unha nova orde internacional na que o capitalismo se impón a escala mundial, e os Estados Unidos desenvolven o papel de única superpotencia. Dispoñen dun inmenso poder militar e interveñen en calquera rexión do planeta, segundo lle conveña aos seus intereses económicos, que son en realidade os intereses das multinacionais: é unha nova xeoestratexia.

En 1990, cando Iraq invadiu Kuwait, os EEUU interviñeron para controlar esta zona de alto valor estratéxico polas súas reservas de petróleo. A URSS admitiu esta intervención sen emitir protesta ningunha: este feito marca o inicio da nova consideración internacional de EE UU.

A inseguridade internacional

Aínda que se puidera pensar que coa fin da Guerra Fría se entraba nunha etapa de seguridade internacional e de cooperación entre os Estados, os feitos demostraron que estes presupostos non eran realistas.

O 11 de setembro de 2001 produciuse o atentado contra as Torres Xemelgas de Nova York e contra o edificio do Pentágono en Washington; é dicir, contra as sedes dos poderes económico e militar de EE UU. Os autores eran membros da organización fundamentalista islámica Al-Qaeda, liderada por Osama Bin Laden, a quen EE UU apoiara anos antes para enfrontarse á URSS en Afganistán.

O balance do terrible atentado foi de case 3.000 mortos, e provocou na sociedade estadounidense unha sensación de grande inseguridade e vulnerabilidade, ao padecer por primeira vez na súa historia e no seu territorio un atentado perpetrado por organizacións terroristas estranxeiras. Tamén puxo en evidencia que o xeito que tiñan os EE UU de exercer o seu liderado mundial non era o correcto. Como resposta, os EEUU interviñeron en Afganistán e Iraq.

• Intervención en Afganistán. Ao mes seguinte dos atentados de Nova York e de Washington, os EEUU atacaron este país, gobernado polo réxime dos talibáns, e que acollía os campos de adestramento de Al-Qaeda e quizá a Bin Laden. O ataque a Afganistán contou coa aprobación do Consello de Seguridade da ONU para establecer un réxime democrático, e co apoio militar doutros países. O réxime talibán foi derrubado pero na actualidade estase a desenvolver unha guerra de guerrillas na que os talibáns aparecen como unha forza difícil de derrotar.

• Invasión de Iraq. Este país, gobernado por Saddam Hussein, foi considerado polo goberno dos EEUU como pertencente ao eixe do mal.

Iraq foi acusado de ter armas de destrución masiva e de formar grupos terroristas, polo que, sen aprobación de todos os membros do Consello de Seguridade da ONU, coa axuda militar do Reino Unido e doutros países, os EEUU invadírono en marzo de 2003, derrubaron o réxime de Sadam e intentaron establecer un réxime democrático acordado entre as etnias e confesións relixiosas do país.

Pero a poboación iraquí non confía nos plans das potencias estranxeiras, que son vistas como invasoras e non como liberadoras, que pretenden facilitarlles ás multinacionais o control da produción petroleira do país. Ademais, a falsidade sobre a existencia das armas de destrución masiva, a execución de Saddam Hussein nun xuízo dubidoso, as torturas aplicadas polas potencias democráticas no cárcere de Abu Ghraib, os atentados terroristas cotiáns, a guerra civil entre as etnias e faccións, mais a humillación que supón a ocupación do país por potencias estranxeiras, lonxe de solucionar os problemas están a levar o conflito a unha fase de enquistamento e de difícil saída.

O 20 de xaneiro de 2009 Barack H. Obama tomou posesión como novo presidente dos EEUU. Del espérase un cambio de rumbo na política exterior deste país que permita rebaixar a tensión creada nos últimos oito anos de mandato de George W. Bush, o presidente con menor índice de aceptación da historia dos EEUU, e a recuperación dunha imaxe que transmita seguridade e honestidade a esta potencia.