3-1- Queres aprender máis? Asturiano
Asturiano/ Mirandés.
Procede do antigo astur-leonés. Fálano máis de 300.000 persoas en Asturias, en Castela e León e en Miranda do Douro ( Portugal), onde recibe o nome de mirandés. O mirandés é recoñecido como lingua oficial en Portugal, mentres que o asturiano non ten este recoñecemento en Asturias. Conta cunha Academia da Lingua Asturiana e ten algunha presenza na escola.
É unha lingua románica e actualmente sofre unha situación de minorización.
As súas características xerais son:
- O diptongo “ie” (aviespa).
- A vogal final “o” péchase en “u” e o “e” en “i”.
- Forman os diminutivos en –in.
- Manteñen o “f” inicial (formiga).
Conta con diversas variedades dialectais, agrupadas en tres bloques principias: o occidental, o central e o oriental.
Ye la llingua viva del nuesu pueblu; mamámosla toos, por dicilo asina, cola primer lleche; va pasando tradicionalmente de padres a fíos y continúase de xeneración en xeneración...Con un cartón y un llápiz a mano, en casa, na cai, en paséu, en campu, podemos arriquecer tolos díes esta preciosa ayalga" .
Escoita e le
https://www.youtube.com/watch?v=i5N7J9-9dR8
Los bolechas n’asturianu
https://www.youtube.com/watch?v=hR0yb__nlSI
Adiviñas.
1 – Conheço ua sinhora
Mui assinhorada
Nunca sal a la rue
I sięmpre stá molhada.
2 - Que será, que será?
Lhargo cum’ un sobeio,
Ten dięntes cum’ un coneilho.
3 – Lhargo cum’un camino,
Funga cum’ un cochino.
4 - Que yę, que yę
Que passa na ribeira
I nun molha l pie?
Lingua Mirandesa.
Quien dirie qu’antre ls matos eiriçados
Las ourriêtas i ls rius d’esta tiêrra,
Bibie, cumo l chaugarço de la siêrra,
Ua lhéngua de sons tan bariados?
Mostre-se i fale-s’ essa lhéngua filha
D’un pobo que ten neilha l choro i l canto!
Nada por ciêrto mos cautiba tanto
Cumo la form' an que l’eideia brilha.
Zgraçiado d’aquel, qu’abandonando
La patri’ an que naciu, la casa i l huôrto.
Tamien se squeçe de la fala! Quando
L furdes ber, talbéç que stéia muôrto!
