2.3 A pegada romana na península: romanización

Coñécese como Hispania romana aos territorios da Península Ibérica durante o período histórico de dominación romana . Este período situase entre o ano 218 a.C. (data do desembarco romano en Ampurias) e o inicio do século V (cando os visigodos entran na Península, substituíndo a autoridade de Roma). Ao longo deste extenso período de algo máis de seis séculos, tanto a poboación como a organización política do territorio hispano sufriron profundos e irreversibles cambios, e quedaría marcado para sempre pola inconfundible pegada da cultura e os costumes romanos.

O que comezou a finais do século III a.C. como unha invasión estratéxica para cortar as liñas de abastecemento cartaxinesas, que apoiaban a invasión da península itálica por Aníbal durante a Segunda Guerra Púnica, pronto se converteu nunha invasión de conquista que nuns doce anos expulsara completamente ás forzas cartaxinesas da Península.

Con todo, Roma aínda tardaría case dous séculos en dominar toda a Península Ibérica, debido principalmente á forte resistencia que os pobos do interior (celtiberos, lusitanos, ástures, cántabros, etc.) ofreceron aos invasores. Dous séculos de guerras intermitentes pero extremadamente violentas e crueis, tras as cales as culturas prerromanas de Hispania foron exterminadas case por completo. A dominación romana duraría ata a entrada en Hispania das primeiras tribos bárbaras, xa no século V, formando unha poboación homoxénea en Hispania coñecida como " hispanorromana" durante os sete séculos de influencia romana.

Na época en que Roma estableceu o seu dominio sobre a Península Ibérica, tamén foi importante a súa particular forma de entender a vida: a súa economía, a súa lexislación, as infraestruturas que lle permitiron crear e conservar un imperio e as manifestacións artísticas de todo tipo. Un importante legado non só arqueolóxico, senón tamén cultural, que aínda perdura.

Un dos aspectos máis importantes da romanización na Península Ibérica foi a súa latinización. É dicir, o proceso que trouxo consigo a perda das linguas indíxenas, a excepción do éuscaro, e a substitución destas polo latín, do que derivarían posteriormente as linguas romances. A latinización de Hispania comezou a partir da chegada de Roma no ano 218 a.C., e continuou ata a conversión oficial de Hispania en parte do Imperio Romano no ano 19 a.C., durante o goberno de Augusto.

A Romanización de Galicia

A romanización de Galicia coñécese como o proceso polo cal os territorios conquistados da actual Galicia polo Imperio Romano foron adoptando os seus costumes, técnicas, relixión e finalmente a súa lingua.

O inicio da romanización de Galicia adóitase datar coa expedición de Décimo, o Galaico, e o fito de cruzar o río Lethes (Limia), ou río do esquecemento. Con todo, o noroeste peninsular non se integrou inmediatamente no mundo romano. Ao longo do século I estableceuse un comercio, principalmente na costa, acompañado de varias expedicións militares, de modo que cando Augusto emprendeu as guerras cántabras, o noroeste era xa simplemente unha base de operacións. No ano 74 d. C. concedeuse o dereito de cidadanía para toda a península .

O territorio que se corresponde aproximadamente coa actual Galicia pertenceu primeiro á provincia de Lusitania, logo á Tarraconensis e finalmente á Gallaecia, xa no século III. Estaba dividido en tres conventos legais (demarcacións): Bracarense, Lugo e Asturiano. O latín foi substituíndo ás linguas anteriores nun proceso que probablemente terminará no século III. C.

Os medios de subsistencia seguiron sendo os mesmos. Na organización económica, dous elementos foron relevantes: por unha banda, a introdución da vila romana, unha luxosa residencia rural e explotación agrícola ao mesmo tempo, que se expandirá a partir do século III (baixo o Imperio Romano); doutra banda, o aproveitamento das minas, especialmente do ouro, que decaerá no século II. Nas minas empregábanse escravos, aínda que os poboados eran atendidos por colonos. A estrutura social castrexa sobreviviu durante moito tempo en forma de aristocracia indíxena romanizada e poboación rural.

División de Gallaecia con Diocleciano — *Gallaecia con Diocleciano*

En Gallaecia o cristianismo foi introducido, seguramente, a mediados do século III, polos soldados da Legio VII Gemina. Un episodio notorio foi a difusión do priscilianismo a finais do século IV.

Licenciado baixo a Licenza Creative Commons Recoñecemento Compartir igual 4.0