A colonización grega tamén chegou ás costas de España. As fontes conservan nomes de establecementos gregos ó longo das costas mediterráneas de España, dende o norte de Cataluña (Ampurias) ata mesmo o extremo occidental de Andalucía (Kalathoussa). A metrópole destas colonias é, á súa vez, outra colonia: Masalia, a actual Marsella, que foi fundada polos foceos (un pobo grego que habitaba a costa xonia, na actual Turquía).
O interese dos masaliotas polo comercio de metais como o estaño foi o motor desta colonización do mediterráneo español.
Só de Rodas e Ampurias temos restos arqueolóxicos seguros. O propio nome de Ampurias, que ven do grego ἐμποριον (emporio, lugar para o comercio) denota o uso mercantil da colonia.
Pese ao reducido número de colonias, a influencia grega na península foi considerable. A mitoloxía popular grega mostrou unha temperá fascinación polo Mediterráneo máis occidental, cuxa distancia conferíalle un carácter lendario e mítico.
O heroe grego Hércules levantou sobre o estreito de Xibraltar as famosas columnas que levan o seu nome; outro heroe, Ulises, fundaría unha cidade en Serra Morena, mentres que os heroes troianos desembarcarían na zona tras a caída de Troia.
O historiador grego Heródoto (s.V a.C.) proporcionou as primeiras pistas sobre os visitantes gregos en España. Segundo Heródoto, o primeiro grego que desembarcou en Iberia (así era como os gregos chamaban á península) foi un capitán de barco, chamado Coleo, cara ao ano 640 a.C. Coleo, procedente da illa exea de Samos, dirixíase aparentemente a Exipto cando unha tormenta desviou o rumbo do seu barco e acabou desembarcando en Tartesos. Aquí, el e os seus mariñeiros foron ben recibidos polo rei, cuxo nome -Argantonio, home da montaña de prata- dá unha pista sobre a riqueza mineral da zona.
Intercambiaron mercadorías e Coleo regresou a Samos cun gran cargamento de prata, que ningún barco grego tivera traído antes. O que non se sabe é si Kolaios se dirixía realmente a Exipto ou si foron os rumores de grandes riquezas no Mediterráneo occidental os que lle incitaron a realizar a viaxe. Ben podería ser isto último.
Estes primeiros contactos co suroeste de España suxiren un activo contacto comercial cos tartesios. As cerámicas gregas desenterradas nos arredores de Huelva, Málaga e preto de Sevilla parecen confirmar eses intereses. Con todo, non hai probas de asentamentos gregos, e é posible que as mercadorías gregas atopadas na zona fosen levadas alí por outros comerciantes que trataban cos antigos gregos.
Tamén é moi posible que o interese grego por Tartesos vísese freado pola agresiva chegada dos cartaxineses, que ocuparon gran parte da zona abandonada polos fenicios durante o século VI a.C.
A expansión comercial grega, con todo, atopou un oco ao longo da costa nororiental da península.
Aínda que Emporion nunca chegou a adquirir o status de Masalia, converteuse no principal asentamento comercial de todo o nordés e na principal cidade grega da península. Un pequeno asentamento chamado Rodas (Rosas), alén da baía de Emporion, desempeñou un papel comercial similar a menor escala.
Do mesmo xeito que os fenicios, os gregos non penetraron moito no interior da península, pero tampouco navegaron máis aló do estreito de Xibraltar, posiblemente desanimados polas historias que os fenicios traían sobre un mundo cheo de monstros mariños.
Ademais, do mesmo xeito que os fenicios, os gregos non se mesturaron moito cos iberos que habitaban a costa mediterránea. Pola contra, os antigos planos da cidade de Emporion revelan unha muralla que dividía o distrito grego (que se estendía cara ao interior uns 1000 pés) da sección nativa. Só se abría unha porta desde a muralla e esta estaba vixiada as 24 horas do día.
É difícil calcular a influencia que tiveron os gregos na cultura ibérica. Polo que sabemos dos iberos a través de vasos e pezas de cerámica, parece que gozaban dunha sofisticada apreciación da beleza e existe certa similitude cos obxectos gregos conservados.
As dúas pezas máis famosas que temos da arte ibérico son dúas esculturas funerarias: a Dama de Elxe e a Dama de Baza, pero dise que ambas teñen marcados trazos helenísticos, e polo tanto, poderían ser de tempos posteriores.
É inevitable, dados os anos de comercio entre gregos e ibéricos, que os gregos deixasen algunha evidencia da súa presenza. Trátase principalmente de xoias (pendentes, colares, peites, aneis), efectos persoais (obxectos de vidro, vasos, figuriñas de barro) e domésticos (cerámica, xerras, vasos). Moitos deles atópanse nos cemiterios adornando aos mortos ou presumiblemente como acompañantes do defunto no seu paso á outra vida.
Non sabemos como se chamaban a si mesmos os iberos e á terra na que vivían. Aos gregos debemoslles o nome de Iberia, que ao principio parecía referirse á costa oriental e máis tarde a toda a península; de aí o de península ibérica.
Algúns sosteñen que o nome Iberia deriva dunha posible palabra ibérica iber que significa río; outros din que está relacionado coa palabra vasca ibar que significa val. Para complicar as cousas, os gregos tamén deron o nome de Iberia a unha zona ao leste do Mar Negro, aproximadamente a actual Xeorxia. A orixe do nome é, por tanto, aínda discutida.