ALCANOS 

• ¿Que son?

• ¿Como se nomean?

• Se nos dan a fórmula

• Se nos dan o nome

• Exemplos

• Exercicios

¿Que son?

    Son compostos de C e H (de aí o nome de hidrocarburos) de cadea aberta que están unidos entre si por enlaces sinxelos (C-C e C-H).

    A súa fórmula molecular é C_nH_2n+2, sendo n o nº de carbonos.

Volver ó principio

¿Como se nomean?

    Os catro primeiros teñen un nome sistemático que consiste nos prefixos met-, et-, prop-,  e but-  seguidos do sufixo "-ano".  Os demais noméanse mediante os prefixos gregos que indican o número de átomos de carbono e a terminación "-ano". 

Fórmula	Nome	Radical	Nome
	Metano		Metil-(o)
	Etano		Etil-(o)
	Propano		Propil-(o)
	Butano		Butil-(o)
	Pentano		Pentil-(o)
	Hexano		Hexil-(o)
	Heptano		Heptil-(o)
	Octano		Octil-(o)

Outros nomes da serie dos alcanos son os seguintes:

    Chámase radical alquilo ás agrupacións de átomos procedentes da eliminación dun átomo de H nun alcano, polo que contén un electrón de valencia dispoñible para formar un enlace covalente. Noméanse cambiando a terminación -ano por -ilo, ou -il cando forme parte dun hidrocarburo. 

    Cando aparecen ramificacións (cadeas laterais) hai que seguir unha serie de normas para a súa correcta nomenclatura. 

·        Elíxese a cadea máis longa. Se hai dúas ou máis cadeas con igual número de carbonos escóllese a que teña maior número de ramificacións.

3-metil-hexano

·        Numéranse os átomos de carbono da cadea principal comezando polo extremo que teña máis preto algunha ramificación, buscando que a posible serie de números "localizadores" sexa sempre a menor posible. 

2,2,4-trimetil-pentano, e non 2,4,4-trimetil-pentano

·        As cadeas laterais noméanse antes que a cadea principal, precedidas do seu correspondente número localizador e coa terminación "-il" para indicar que son radicais. 

·        Se un mesmo átomo de carbono ten dous radicais ponse o número localizador diante de cada radical e se ordenan por orde alfabética.

4-etil-2-metil-5-propil-octano

·        Se un mesmo radical repítese en varios carbonos, sepáranse os números localizadores de cada radical por comas e anteponse ó radical o prefixo "di-", "tri-", "tetra-", etc.

2,3-dimetil-butano

·        Se hai dous ou máis radicais diferentes en distintos carbonos, noméanse por orde alfabética antepondo o seu número localizador a cada radical. Na orde alfabética non se teñen en conta os prefixos: di-, tri-, tetra- etc. así como sec-, terc-, e outros como cis-, trans-, o-, m-, e p-; pero coidado si se ten en conta iso-.

5-isopropil-3-metil-octano

·        Por último, se as cadeas laterais son complexas, noméanse de xeito independente e se colocan, encerradas dentro dun paréntese como os demais radicais por orde alfabética. Nestes casos ordénanse pola primeira letra do radical. Por exemplo, no (2,3-dimetilbutil) si teremos en conta o "d" para a orde alfabética, por ser un radical complexo.

5-(2,3-dimetilpropil)-4-etil-2-metil-nonano

Volver ó principio

Se nos dan a fórmula

    Busca a cadea máis longa, neste caso é de 6 carbonos. Numera os carbonos comezando polo extremo que teña máis preto unha ramificación. Marca os radicais e fíxate a que carbonos están unidos. Nomea os localizadores seguidos dos nomes dos radicais por orde alfabética. Por último nomea a cadea principal co prefixo correspondente e terminada en -ano.

Volver ó principio

Se nos dan o nome

    Escribe a cadea máis longa de carbonos, neste caso 5 carbonos. Sitúa os radicais sobre a cadea coa axuda dos localizadores. Completa o esqueleto de carbonos con hidróxenos ata completar os catro enlaces de cada carbono.

Volver ó principio

Exemplos

	3-metil-pentano
	4-etil-2,4-dimetil-hexano
	3-isopropil-2,5-dimetil-heptano

    A nomenclatura da IUPAC admite os nomes tradicionais dalgúns radicais substituídos, o que facilita a nomenclatura nestes casos:

	isopropilo (isómero do propilo) (1-metiletilo)
	isobutilo (2-metilpropilo)
	secbutilo (butilo secundario) (1-metilpropilo)
	tercbutilo (butilo terciario) (1,1-dimetiletilo)
	isopentilo (3-metilbutilo)
	neopentilo (2,2-dimetilpropilo)

Volver ó principio

Exercicios

Volver ó principio