Saltar navegación

3. Bioconstrución: materiais

Gustaríache ter a casa de Ironman?

Alcázar de Jerez de la Frontera
Ana Moreiras. Alcázar de Jerez de la Frontera, s.XII (CC BY-SA)

Ata hai apenas 100 anos as nosas vivendas estaban construídas con materiais tradicionais e locais como pedra, madeira, barro, cal. Eran materiais saudables e duradeiros: basta ver edificacións como o Alcázar de Jerez de la Frontera, do s. XII, que conserva intactas paredes, chans, portas e xanelas. No seu interior fai fresco no verán e boa temperatura en inverno.

O boom do ladrillo trouxo materiais máis baratos e fáciles de manipular, pero o cambio non foi de balde: algúns deses materiais teñen gran impacto na nosa a saúde.  

Organizacións como Greenpeace están a denunciar a cantidade de tóxicos que temos no fogar. Estes elementos nocivos atopámolos nos mesmos materiais de construción: o cemento, co que están realizadas a maioría das vivendas, adoita conter metais pesados (cromo, zinc…); as pinturas e os vernices derivados do petróleo emanan elementos volátiles tóxicos como  xileno,  cetonas,  tolueno, etc. As conducións de PVC son altamente tóxicas, sobre todo na súa fabricación e na súa combustión. Por esta razón, moita xente volveu ás técnicas e materiais artesanais de construción, aplicando gran creatividade ás solucións, como vedes nesta vivenda de Puerto Morelos, México:

Puerto Morelos, México
Ana Moreiras. Puerto Morelos, México (CC BY-SA)

Pero a bioconstrución non só se emprega para vivendas rústicas e brincadeiras en lugares de bo clima: moitos produtos que podemos empregar en bioconstrución utilizáronse e utilízanse en proxectos de alto nivel como restauración de palacios e vivendas de luxo. Aplícanse polo seu alto nivel de calidade, como por exemplo os morteiros de cal e os estucos, as pinturas ó silicato, os vernices naturais, etc. Non todos son excesivamente caros e sempre son máis duradeiros, polo que a longo prazo aforraremos cartos. 

Se non me cres, convídote a ver este vídeo que nos enseña a casa de Ironman...

Ciclo de vida dos materiais

2

Empregando materiais locais facémoslle un gran ben ó noso planeta, pois minimizamos custos enerxéticos de transporte e refugallo, e case sempre de extracción. O Ciclo de vida dun produto é unha análise que mide o impacto que ten a súa extracción, uso e desbotamento.

      • Un material cun bo ciclo de vida: a cal. Obténse de pedra caliza, da que temos moita en Galicia. Obtense machacándoa e logo someténdoa a un proceso químico  non contaminante (cal viva). A cal ten propiedades moi boas para a nosa saúde, pois transpira, o que permite que as vivendas non acumulen fungos. Se finalmente demoemos unha parede de cal, obtemos a mesma pedra inicial, a caliza.
      • Un material cun mal ciclo de vida: o cemento. Tal cal o empregamos, provén de minas de fóra de España. Debe pasar un proceso químico no que se emite CO2 en cantidades industriais. Aplícase moi fácil, pero contén elementos pouco saudables para nós. Fundamentalmente: non transpira. Se finalmente derrubamos un muro con cemento, non obtemos a pedra inicial, pois o proceso químico que o fixo fraguar é irreversible.

Os materiais nunha edificación deben ser eficientes: resolver co mínimo custo os problemas construtivos que aparezan. Ese custo debe ser baixo a nivel económico e ecolóxico. Outra ferramenta para medir o impacto ambiental é a análise da Pegada de carbono: cantidade de CO2 que se expulsa a atmosfera na xestión dun recurso.

Pulsa sobre as lupas para aprender máis.

{"typeGame":"Mapa","instructions":"","showMinimize":false,"showActiveAreas":false,"author":"","url":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_21_15_02.png","authorImage":"Chat GPT","altImage":"","itinerary":{"showClue":false,"clueGame":"","percentageClue":40,"showCodeAccess":false,"codeAccess":"","messageCodeAccess":""},"points":[{"id":"p1313888639781","title":"Produción","type":2,"url":"","video":"","x":0.05339805825242718,"y":0.43015776699029123,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":20,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1313888639781","pts":[{"id":"p275241146442","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a275241146442","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s275241146442","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s1313888639781","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p889770989314","title":"Transporte","type":2,"url":"","video":"","x":0.9388349514563107,"y":0.37773058252427183,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":20,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a889770989314","pts":[{"id":"p1599453744373","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1599453744373","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1599453744373","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s889770989314","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p1338974583234","title":"Uso","type":2,"url":"","video":"","x":0.8864077669902912,"y":0.8340412621359223,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":20,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1338974583234","pts":[{"id":"p1199408797470","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1199408797470","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1199408797470","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s1338974583234","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p1293993837027","title":"Eliminación","type":2,"url":"","video":"","x":0.05145631067961165,"y":0.9000606796116505,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":20,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1293993837027","pts":[{"id":"p1308086567347","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1308086567347","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1308086567347","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s1293993837027","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""}],"isScorm":0,"textButtonScorm":"Gardar a puntuación","repeatActivity":false,"textAfter":"","evaluation":0,"selectsGame":[{"typeSelect":0,"numberOptions":4,"quextion":"","options":["","","",""],"solution":"","solutionWord":"","percentageShow":35,"msgError":"","msgHit":""}],"isNavigable":true,"showSolution":true,"timeShowSolution":3,"version":2,"percentajeIdentify":100,"percentajeShowQ":100,"percentajeQuestions":100,"autoShow":false,"autoAudio":true,"optionsNumber":0,"evaluationF":false,"evaluationIDF":"","id":"202551219244-120","order":"","msgs":{"msgSubmit":"Enviar","msgIndicateWord":"Proporcione una palabra o expresión","msgClue":"¡Genial! La pista es:","msgErrors":"Errores","msgHits":"Aciertos","msgScore":"Puntuación","msgMinimize":"Minimizar","msgMaximize":"Maximizar","msgFullScreen":"Pantalla Completa","msgNoImage":"Pregunta sin imágenes","msgSuccesses":"¡Correcto! | ¡Excelente! | ¡Genial! | ¡Muy bien! | ¡Perfecto!","msgFailures":"¡No era eso! | ¡Incorrecto! | ¡No es correcto! | ¡Lo sentimos! | ¡Error!","msgTryAgain":"Necesita al menos un %s% de respuestas correctas para conseguir la información. Vuelva a intentarlo.","msgEndGameScore":"Antes de guardar la puntuación comience la partida.","msgScoreScorm":"La puntuación no se puede guardar porque esta página no forma parte de un paquete SCORM.","msgPoint":"Punto","msgAnswer":"Responder","msgOnlySaveScore":"¡Sólo puede guardar la puntuación una vez!","msgOnlySave":"Sólo puede guardar una vez","msgInformation":"Información","msgYouScore":"Su puntuación","msgOnlySaveAuto":"Su puntuación se guardará después de cada pregunta. Sólo puede jugar una vez.","msgSaveAuto":"Su puntuación se guardará automáticamente después de cada pregunta.","msgSeveralScore":"Puede guardar la puntuación tantas veces como quiera","msgYouLastScore":"La última puntuación guardada es","msgActityComply":"Ya ha realizado esta actividad.","msgPlaySeveralTimes":"Puede realizar esta actividad cuantas veces quiera","msgClose":"Cerrar","msgPoints":"puntos","msgPointsA":"Puntos","msgQuestions":"Preguntas","msgAudio":"Audio","msgAccept":"Aceptar","msgYes":"Sí","msgNo":"No","msgShowAreas":"Mostrar áreas activas","msgShowTest":"Mostrar cuestionario","msgGoActivity":"Pulsa aquí para realizar esta actividad","msgSelectAnswers":"Selecciona las opciones correctas y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgCheksOptions":"Marca todas las opciones en el orden adecuado y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgWriteAnswer":"Escribe la palabra o expresión correcta y pulsa en el botón 'Responder'.","msgIdentify":"Identifica","msgSearch":"Buscar","msgClickOn":"Pulsa sobre","msgReviewContents":"Debes repasar el %s% de los contenidos de la actividad antes de completar el cuestionario.","msgScore10":"¡Todo perfecto! ¡Enhorabuena! ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore4":"No has superado esta prueba. Repasa sus contenidos e inténtalo de nuevo. ¿Deseas repetir la actividad?","msgScore6":"¡Estupendo! Has superado la prueba, pero seguro que lo puedes mejorar. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore8":"¡Casi perfecto! Aún lo puedes hacer mejor. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgNotCorrect":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect1":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect2":"y la respuesta correcta es","msgNotCorrect3":"¡Prueba otra vez!","msgAllVisited":"¡Genial! Has visitado los puntos necesarios.","msgCompleteTest":"Puedes completar el cuestionario.","msgPlayStart":"Pulse aquí para empezar","msgSubtitles":"Subtítulos","msgSelectSubtitles":"Selecciona un archivo de subtítulos. Formatos válidos:","msgNumQuestions":"Número de preguntas","msgHome":"Inicio","msgReturn":"Volver","msgCheck":"Comprobar","msgUncompletedActivity":"Actividad no completada","msgSuccessfulActivity":"Actividad superada. Puntuación: %s","msgUnsuccessfulActivity":"Actividad no superada. Puntuación: %s","msgTypeGame":"Mapa"}}

É desexable que os materiais de construción que empreguemos procedan de recursos naturais que non teñan tóxicos: é dicir, biocompatibles ou saudables para o ser humano. Así mesmo, o proceso de extracción debe ser o máis eficiente posible e, en condicións óptimas, non empregar enerxía que proceda de combustibles fósiles. 

Sempre que se poida, deben priorizarse os materiais de km 0. Hai que atender a ser eficientes no proceso de embalaxe, transporte e venta.

Deben desbotarse todos os materiais que emitan partículas tóxicas no seu uso, como as pinturas sintéticas e aqueles compostos que inclúan elementos volátiles.

É preciso minimizar residuos e seguir a regla dos 3R: REDUCIR, REUTILIZAR, RECICLAR.

O navegador non é compatible con esta ferramenta.

Relaciona cada foto de biomaterial co seu nome

Antes de xogar, vai á sección "Materiais típicos na bioconstrución".

{"typeGame":"Relaciona","author":"","randomCards":true,"instructions":"

Antes de xogar, vai á sección \"Materiais típicos na bioconstrución\".

","showMinimize":false,"itinerary":{"showClue":false,"clueGame":"","percentageClue":40,"showCodeAccess":false,"codeAccess":"","messageCodeAccess":""},"cardsGame":[{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_bloques_adobe.png","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Bloques%20adobe"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_barrotillo_e_palla_barro.png","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Barrotillo%20e%20palla-barro"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_barrotillo1.png","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Barrotillo"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_Cachoteria_Miraz.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"P%C3%A9treos%20bloque%3A%20cachoter%C3%ADa"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_Entramado_pesado1.png","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Entramado%20pesado"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_Fibra_algodon.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Fibra%20algod%C3%B3n"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_fibra_canamo.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Fibra%20c%C3%A1%C3%B1amo"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_fibra_celulosa.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Fibra%20celulosa"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_OSB.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"OSB"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_Laminas_impermeables_e_illantes.jpeg","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"L%C3%A1minas%20impermeables%20e%20de%20vapor"},{"url":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_Ladrillos_arxila_termorresistente.png","x":0,"y":0,"author":"Ana Moreiras","alt":"","audio":"","color":"#000000","backcolor":"#ffffff","eText":"","urlBk":"","xBk":0,"yBk":0,"authorBk":"","altBk":"","audioBk":"","colorBk":"#000000","backcolorBk":"#ffffff","eTextBk":"Ladrillos%20termoarxila"}],"isScorm":0,"textButtonScorm":"Gardar a puntuación","repeatActivity":false,"textAfter":"","version":1.3,"percentajeCards":100,"type":0,"showSolution":true,"timeShowSolution":3,"time":3,"evaluation":false,"evaluationID":"","id":"2025520104721-120","msgs":{"msgSubmit":"Enviar","msgClue":"Xenial! A pista é:","msgCodeAccess":"Código de acceso","msgPlayStart":"Prema aquí para xogar","msgScore":"Puntuación","msgErrors":"Erros","msgHits":"Acertos","msgMinimize":"Minimizar","msgMaximize":"Maximizar","msgFullScreen":"Pantalla Completa","msgExitFullScreen":"Saír de pantalla completa","msgNoImage":"Pregunta sen imaxes","msgEndGameScore":"Antes de gardar a puntuación comece a partida.","msgScoreScorm":"A puntuación non se pode gardar porque esta páxina non forma parte dun paquete SCORM.","msgOnlySaveScore":"Só se pode gardar a puntuación unha vez!","msgOnlySave":"Só se pode gardar unha vez","msgInformation":"Información","msgYouScore":"A puntuación","msgAuthor":"Autoría","msgOnlySaveAuto":"A puntuación gardarase despois de cada pregunta. Só se pode xogar unha vez.","msgSaveAuto":"A puntuación gardarase automaticamente despois de cada pregunta.","msgSeveralScore":"Pódese gardar a puntuación tantas veces como se queira","msgYouLastScore":"A última puntuación gardada é","msgActityComply":"Xa realizaches esta actividade.","msgPlaySeveralTimes":"Pódese realizar esta actividade tantas veces como se queira","msgClose":"Pechar","msgAudio":"Audio","msgNumQuestions":"Número de cartas","msgTryAgain":"Necesitas polo menos un %s% de respostas correctas para conseguir a información. Volve tentalo.","msgEndGameM":"Remataches o xogo. A túa puntuación é %s.","msgUncompletedActivity":"Actividade non completada","msgSuccessfulActivity":"Actividade superada. Puntuación: %s","msgUnsuccessfulActivity":"Actividade non superada. Puntuación: %s","msgTypeGame":"Relaciona","msgCheck":"Comprobar","msgRestart":"Reiniciar"}}
012345678910
O navegador non é compatible con esta ferramenta.

Creado con eXeLearning (Ventana nueva)