Saltar navegación

5. Sostibilidade ambiental

Recopilando...

Lanza o dado e contesta ás preguntas ata completar todos os queixiños. Están agrupadas en 4 categorías: tres vimos de estudalas e para a cuarta propoñémosche ver este vídeo de SOGAMA.

{"asignatura":"","author":"","authorVideo":"","typeGame":"Trivial","endVideo":0,"idVideo":"","startVideo":"","instructionsExe":"%3Cp%3ELanza%20o%20dado%20e%20contesta%20%E1s%20preguntas%20ata%20completar%20todos%20os%20queixi%F1os.%20Est%E1n%20agrupadas%20en%204%20categor%EDas%3A%20tres%20vimos%20de%20estudalas%20e%20para%20a%20cuarta%20propo%F1%E9mosche%20ver%20este%A0%3Ca%20href%3D%22https%3A//vimeo.com/152394636%22%20target%3D%22_blank%22%20rel%3D%22noopener%22%20style%3D%22font-size%3A%201.1em%3B%22%3Ev%EDdeo%20de%20SOGAMA%3C/a%3E%3Cspan%20style%3D%22font-size%3A%2019.36px%3B%22%3E.%3C/span%3E%3C/p%3E","instructions":"Lanza o dado e responde á pregunta ata completar tódolos queixos. ","showMinimize":false,"optionsRamdon":true,"answersRamdon":true,"showSolution":true,"timeShowSolution":3,"useLives":false,"numberLives":3,"itinerary":{"showClue":false,"clueGame":"","percentageClue":100,"showCodeAccess":false,"codeAccess":"","messageCodeAccess":""},"numeroTemas":4,"nombresTemas":["Sostibilidade habitacional","Infraestruturas","Sostibilidade sociocomunitaria","Sostibilidade ambiental","Tema 5","Tema 6"],"temas":[[{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["IoT","Arduino","Big Data","Processing"],"p":1,"q":"Que tecnoloxía emprega a aspiradora intelixente para estar conectada?","r":"","s":"NjlB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Consumir a mínima enerxía","Consumir a mínima enerxía proporcionando o máximo confort","Incorporar tecnoloxías intelixentes","Empregar só enerxías renovables"],"p":0,"q":"Cal é a clave esencial dunha casa pasiva?","r":"","s":"NDFC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["É unha tecnoloxía Big Data","É un accesorio IoT","É unha tecnoloxía para aforro de enerxía","É un dispositivo de aforro no tráfico"],"p":0,"q":"Un sistema de ventilación forzada","r":"","s":"MzM=","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["O cemento","A madeira","A pintura sintética","A cola"],"p":0,"q":"Un material biocompatible tipo é","r":"","s":"MzJC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Enerxía hidráulica","Enerxía eólica","Enerxía solar","Enerxía de biomasa"],"p":0,"q":"A enerxía renovable máis empregadas no autoabastecemento é","r":"","s":"NThD","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Unha certificación de casa pasiva","Unha certificación de materiais sostibles","Unha certificación de transporte ecolóxico","Unha tecnoloxía IoT para a domótica"],"p":0,"q":"As siglas LEDE corresponden a","r":"","s":"MjlC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Insostibilidade","Vandalismo","Choqueirismo","Feísmo"],"p":0,"q":"Cal é o termo que se emprega en arquitectura en Galicia para referirse ó \"maltrato da paisaxe\"?","r":"","s":"OTVE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Unha tecnoloxía pasiva, para aforrar enerxía","Un material biocompatible","Un control de acceso biométrico (tecnoloxía IoT)","Unha ferramenta TIC para comunicarse"],"p":1,"q":"O sistema da figura corresponde a","r":"","s":"MzND","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_36_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["IoT","Passive house","Domótica","Vivenda pasiva"],"p":0,"q":"O sistema de automatismos dun edificio que ten por finalidade de mellorar a calidade de vida das persoas que viven nese espazo, de xeito que se reduza o traballo doméstico, aumentando a seguranza, racionalizando os diferentes consumos e optimizando os recursos, chámase...","r":"","s":"MjcyQw==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_36_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Altavoz intelixente","Espello intelixente","Webcam","Termostato"],"p":1,"q":"Cales dos seguintes son sistemas IoT?","r":"","s":"MzdBQ0I=","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_12_19_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""}],[{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Rede telefónica","Vivenda pasiva","Rede de saneamento","Ponte"],"p":0,"q":"Cal das seguintes non é unha infraestrutura?","r":"","s":"NDRC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Impedimentos físicos de accesibilidade nas edificacións","Elementos IoT que dan alarma no acceso de persoas descoñecidas","Dispositivos para impedir acceso a persoas descoñecidas","Valados e cancelas no perímetro de vivendas"],"p":0,"q":"As chamadas \"barreiras arquitectónicas\" teñen que ver con...","r":"","s":"NjBB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_12_19_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["A seguridade das persoas","A mobilidade dos vehículos","A seguridade dos vehículos","A fluidez do tráfico"],"p":0,"q":"Unha infraestrutura de mobilidade debe priorizar sermpre:","r":"","s":"NTdB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_12_19_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["20'","1h","30'","2h"],"p":0,"q":"Nunha cidade, estímase que se pasa unha media diaria de tempo no transporte urbano de...","r":"","s":"ODhE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_12_19_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Compartir un vehículo para reducir custos","Integrar diferentes sensores de tráfico para coñecer a ruta máis rápida","Integrar diferentes formas de transporte público e privado nunha soa plataforma dixital","Crear un wearable tipo gafas intelixentes"],"p":0,"q":"MaaS é un sistema que permite","r":"","s":"MjlD","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_12_19_27.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Mango mirror","Domótica","Big Data","IoT"],"p":0,"q":"O conxunto de información masiva sobre bens, recursos e actividades dentro das ciudades e o seu manexo por medio de novas tecnoloxías coñécese como","r":"","s":"MTQ3Qw==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_14_54_02.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Caixa de contadores","Contador intelixente","Multímetro","Iluminación intelixente"],"p":1,"q":"O dispositivo da figura aporta datos detallada dos consumos das vivendas para poder reducir a factura eléctrica e ter información en tempo real sobre o estado da rede eléctrica. Chámase:","r":"","s":"MTg2Qg==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_14_54_02.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Vivendas pasivas","Vehículos eléctricos","Transporte público","Alumeado intelixente"],"p":0,"q":"Un mecanismo de aforro enerxético básico das cidades é:","r":"","s":"NTVE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_14_54_02.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Combustibles fósiles","Taxis","Buses de dous pisos","Carrís bici"],"p":0,"q":"No transporte público é esencial reducir a dependencia de","r":"","s":"NTdB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_14_54_02.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Vehículos a gasolina, que contamina menos que o diésel","Vehículos eléctricos con placas solares","Vehículos compartidos","Puntos de recarga para todo tipo de vehículos"],"p":1,"q":"No transporte urbano deberá priorizarse","r":"","s":"MzlE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""}],[{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["IoT: Inteligence of things","IA: Intelixencia artificial","TIC: Tecnoloxías da información e a comunicación","TIC: Tecnoloxías da intelixencia comunitaria"],"p":0,"q":"Hai unhas tecnoloxías que son especialmente útiles para mellorar a interacción entre cidadanía e servizos. Son as:","r":"","s":"MTE0Qw==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Big Data","TIC","Domótica","Ciencia cidadá"],"p":0,"q":"A aportación de datos dos cidadáns e cidadás para crear mapas interactivos a partir dos nosos móbiles e os seus medidores coñécese como","r":"","s":"MTM1RA==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Corte Inglés","Infoviñas","Zapatos Grandío","Carnicería Rufino"],"p":0,"q":"Cal dos seguintes non é comercio de proximidade?","r":"","s":"NDhB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Ter boa conexión a internet","Áreas comerciais grandes nas vilas","Teletraballo","Plataformas de formación online"],"p":0,"q":"Un aspecto laboral que pode axudar a fixar poboación no rural e desconxestionar as cidades é","r":"","s":"OTJD","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Comercial de combustibles fósiles","Informático/a","Fontaneiro/a","Instalador/a de paneis solares"],"p":0,"q":"Unha nova profesión derivada das cidades intelixentes é","r":"","s":"NTVE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":1,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":3,"o":["Secundario","Terciario","Primario",""],"p":0,"q":"Ordena os sectores de traballo de máis a menos volume nunha cidade intelixente","r":"","s":"NzhCQUM=","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Google Classroom","Xunta.gal","Moodle","Wordpress"],"p":0,"q":"A aula virtual que empregamos no centro, e que corresponde ás dinámicas de formación online, chámase","r":"","s":"MTAwQw==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Servizos sociocomunitarios","Área de sanidade","Área de desfavorecidos","Servizos sociais"],"p":0,"q":"A área dun concello que atende ás persoas máis desfavorecidas chámas","r":"","s":"NjhE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Ter sistemas de protección nos nosos dispositivos para o malware","Coñecer as dinámicas de ciberdelincuencia máis actuais","Asegurarnos de navegar dunha forma segura, protexendo a nosa privacidade","Todas as anteriores son certas"],"p":0,"q":"Nas cidades SMART empregamos moitas tecnoloxías online, polo que cómpre","r":"","s":"NzFE","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Os concellos","O goberno español","O goberno galego","Nosa individual"],"p":0,"q":"Protexer os servizos médicos públicos de Galicia é unha obriga de","r":"","s":"NjVD","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_17_28_29.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""}],[{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Un espazo natural","Un lugar histórico","Un espazo verde e histórico","Un espazo antigo"],"p":0,"q":"O parque da fábrica de armas da Coruña é","r":"","s":"NDBD","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":"resources/Coruna_zona_verde_e_historica.jpeg"},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Biosfera mundial","Rede de vilas con encanto","Rede Natura","Mancomunidade do Barbanza"],"p":0,"q":"Xunto á vila de Louro hai un espazo con humedal e dunas, a lagoa de Monte Louro. Trátase dun espazo natural que pertence á...","r":"","s":"MTI1Qw==","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Estacións dinámicas de alcance de radon","Estacións depuradoras de augas residuais","Estacións determinantes nas áreas radiactivas","Estacións depuradoras de aire e residuos"],"p":0,"q":"É esencial que os concellos garantan o bo funcionamento das EDAR,","r":"","s":"NjVC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_11_47_49.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":"resources/EDAR_Boiro.png"},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["0.25kg","1.25","0.5","3"],"p":0,"q":"A media de xeración de lixo por persoa e día no mundo é de","r":"","s":"NThC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["1 cm2 de chan que da inutilizado para sempre","1 m2 de chan que da inutilizado para sempre","1 dm2 de chan que da inutilizado para sempre","Non se inutiliza chan por culpa do lixo, pois este quéimase"],"p":0,"q":"Calcúlase que por cada 10 toneladas de lixo en vertedoiros...","r":"","s":"NjFC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":1,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Finlandia","España","Alemania","Italia"],"p":0,"q":"Ordena de maior a menor os seguintes países según o seu consumo de enerxía no fogar","r":"","s":"ODNBQ0RC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["O 20% dos recursos","O 80% dos recursos","O 50% dos recursos","O 95% dos recursos"],"p":0,"q":"Un factor que denuncia o desequilibrio que existe no mundo é que o 20% dos países consumimos:","r":"","s":"OTNC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Saber exactamente que e onde se está producindo máis lixo, e así prever sistemas de eliminación","A posibilidade de reciclar mellor, pois Big Data son tecnoloxías de reciclaxe","Acceder a información privada do que consome cada fogar","Un abaratamento do sistema de reciclaxe, pois Big Data é unha xestión económica máis eficiente"],"p":0,"q":"Aplicar tecnoloxías Big Data á xestión do lixo supón...","r":"","s":"NTVB","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"Chat GPT","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Para resto orgánico","Para envases e outros materiais reciclables","Tanto para resto orgánico como para envases","Para compost e envases"],"p":0,"q":"O contedor marelo serve, en xeral","r":"","s":"MzNC","t":"","u":"resources/ChatGPT_Image_12_may_2025,_16_33_55.png","x":0,"y":0,"z":0,"ad":""},{"a":"","b":0,"c":0,"d":0,"f":0,"g":35,"h":"","i":1,"j":1,"m":0,"n":4,"o":["Zonas verdes","Zonas históricas","Espazos protexidos","Parque xardín"],"p":0,"q":"As alamedas de Pontevedra ou Padrón, onde tradicionalmente se celebran feiras ou festas, son...","r":"","s":"OTU=","t":"","u":"","x":0,"y":0,"z":0,"ad":"/previews/_home_app_exe_config_www_edu_xunta_gal_centros_cafi_aulavirtual_3293_fs_PontevedraAlamaeda.jpeg"}]],"isScorm":0,"textButtonScorm":"Gardar a puntuación","repeatActivity":false,"title":"","customScore":false,"textAfter":"","msgs":{"msgStartGame":"Pulsa aquí para empezar","msgSubmit":"Enviar","msgEnterCode":"Introduzca el código de acceso","msgErrorCode":"El código de acceso no es correcto","msgGameOver":"Fin da partida!","msgClue":"¡Genial! La pista es:","msgNewGame":"Pulsa aquí para empezar outra partida","msgCodeAccess":"Código de acceso","msgPlayStart":"Pulsa aquí para xogar","msgMinimize":"Minimizar","msgMaximize":"Maximizar","msgTime":"Tempo por pregunta","msgFullScreen":"Pantalla Completa","msgExitFullScreen":"Saír do modo pantalla completa","msgNoImage":"Pregunta sen imaxes","msgSuccesses":"Correcto! | Excelente! | Xenial! | Moi bien! | Perfecto!","msgFailures":"Non era iso! | Incorrecto! | Non é correcto! | Sentímolo! | Erro!","msgNotNetwork":"A este juego sólo se puede jugar con conexión a internet.","msgQuestion":"Pregunta","msgAnswer":"Comprobar","msgInformation":"Información","msgAuthor":"Autoría","msgActityComply":"Xa fixeches esta actividades","msgPlaySeveralTimes":"Podes realizar esta actividade cantas veces queiras","msgYouLastScore":"A última puntuación gardada é","msgOption":"Opción","msgImage":"Imaxe","msgOrders":"Ordena todas as respostas","msgIndicateWord":"Proporciona unha palabra ou expresión","msgGameStarted":"O xogo xa comezou","msgPlayersName":"Debes indicar un nome para todos os/as xogadores/as","msgReboot":"Queres reiniciar o xogo","msgRoolDice":"lanza o dado.","msgsWinner":"O xogo rematou. O gañador é %1. Desexas volver xogar?","msgWinGame":"Xenial! Gañas a partida.","msgsYouPlay":"ti xogas. Lanza dado.","msgSaveDiceAuto":"A túa puntuación gardarase automaticamente tras cada tirada.","msgOnlyFirstGame":"Só podes xogar unha vez.","msgGamers":"Xogadores","msgReply":"Responder","msgErrorQuestion":"Fallaches","msgGetQueso":"Conseguiches o queixiño de","msgRightAnswre":"Un punto máis.","msgAudio":"Audio","msgCorrect":"Correcto","msgIncorrect":"Incorrecto","msgUncompletedActivity":"Actividade non completada","msgSuccessfulActivity":"Actividade superada. Puntuación: %s","msgUnsuccessfulActivity":"Actividade non superada. Puntuación: %s","msgNext":"Seguinte","msgTypeGame":"Curiosidade","msgRestart":"Reiniciar"},"trivialID":1747052517009,"version":2,"modeBoard":false,"evaluation":false,"evaluationID":"","id":"2025512122955-120"}
07969029
O navegador non é compatible con esta ferramenta.

Vilas que contaminen menos

Cómpre reducir a pegada de carbono das urbes. Para isto son factores chave a xeración distribuída de enerxía (autoconsumo e aumento de renovables) e a mobilidade sostible. As cidades intelixentes reducen o consumo e melloran a distribución de recursos a través de ferramentas como edificios intelixentes, redes eléctricas intelixentes e programas mellorados de reciclaxe e xestión de residuos.

Lectura facilitada

Cidades intelixentes e verdes
Ana Moreiras con Chat GPT. Cidades intelixentes e verdes CC BY-SA

Para coidar o planeta, é importante que as cidades reduzcan a súa pegada de carbono, é dicir, a cantidade de contaminación que xeran.

Isto conséguese con:

  • Enerxía renovable e autoconsumo: cada edificio produce parte da súa propia electricidade.
  • Mobilidade sostible: transporte público, bici, camiñar...
  • Reciclaxe e boa xestión do lixo: menos residuos, máis aproveitamento.
  • Edificios e redes eléctricas intelixentes: que aforran enerxía.

Calidade do aire

Nas cidades intelixentes contrólase a calidade do aire con sensores.

Estes sensores miden a cantidade de partículas pequenas (PM) que hai no aire. Estas partículas poden entrar no corpo ao respirar e causar problemas de saúde.

  • PM10: po, pole… poden molestar ao respirar.
  • PM2.5: moi pequenas, chegan aos pulmóns.
  • PM1: as máis finas, poden chegar ao sangue.

Canto máis PM hai no aire, peor é a súa calidade e máis perigoso para a saúde.

Natureza nas cidades

As cidades verdes teñen máis zonas con árbores, xardíns e parques.

Isto mellora o ambiente e dá espazos para descansar e facer deporte.

Ademais, hai que coidar espazos naturais como:

  • Humedais
  • Dunas
  • Praias

Un bo exemplo é o plan de saneamento da ría de Arousa. En Boiro creouse un tanque de tormentas para gardar a auga da choiva e transformouse nunha zona verde para a xente. Mira o vídeo do proxecto.

A nosa pegada de carbono

DEBEMOS SER CONSCIENTES de canto contaminamos, para así poder tomar medidas individuais e colectivas.

Un tema no que podemos investigar é na nosa pegada de carbono, para o que Greenpeace proporciona este cuestionario online que che propoñemos cubrir.

A pegada de carbono é a suma, expresada en toneladas equivalentes de CO2, de todas as emisións dun individuo ou organización. Defínense tres alcances para a pegada de carbono:

  • Alcance 1: Emisións directas desde as instalacións. No caso dun centro educativo comprende as emisións de CO2 por combustión e a fuga de gases fluorados de equipos de aire acondicionado e frigoríficos.
  • Alcance 2: As emisións indirectas por uso de enerxía eléctrica, que segundo a fonte terá asociada unha pegada de carbono maior ou menor, chegando a cero en caso de xeración 100% renovable.
  • Alcance 3: Trátase do resto de emisións indirectas por uso de servizos e bens. Esta pegada pode chegar a ser moi complexa de calcular se os provedores deses bens e servizos non achegan información da pegada de carbono dos mesmos.

Que vos parece calcular a pegada de carbono do instituto nos Alcances 1 e 2?

  1. O primeiro é recompilar facturas de combustibles fósiles e reparacións de equipos de aire acondicionado, para as emisións de alcance 1, e de electricidade, para as emisións de alcance 2. Esta é unha tarefa relativamente sinxela para a que debes consultar á Secretaria/o do centro.
  2. Sumar as cantidades de gasóleo para calefacción/gas natural/electricidade…
  3. Empregando a ferramenta de cálculo que proporciona o MITECO facemos os cálculos. A ferramenta ten en conta os tipos de combustible e enerxía que consumimos.

E agora, que? cómpre facer unha proposta para reducir esa pegada. E xa o sabes, hai tres factores fundamentais:

  • Reducir o consumo de luz. Para iso cómpre apagar as luminarias que non son precisas e, sobre todo, substituír as luces fluorescentes por lámparas LED.
  • Reducir o consumo de calefacción. Para iso cómpre instalar termostatos.
  • Cambiar a unha operadora enerxética sostible.

Outros consumos: 

  • Auga. Para iso cómpre instalar mecanismos de redución de caudal.
  • Papel. É posible reutilizar o papel impreso por unha cara?
  • Envases plásticos. Para iso cómpre cambiar as dinámicas da cafetería.

No IES A Cachada de Boiro fixeron, no curso 2022/23, unha completa análise desta pegada de carbono e crearon un equipo de traballo que implicaba profesorado, alumnado e PAS. Este é o resumo do seu proxecto, chamado Brigada Verde. Deixámoscho tamén como anexo PDF por se queredes imprimilo.

Equipo Brigada Verde
IES A Cachada. Equipo Brigada Verde (CC BY-SA)

O lixo en Galicia

Como viches no vídeo inicial, o problema máis importante en canto a contaminación das cidades vén derivado do lixo que producimos. Nunca na historia da humanidade se mercou e consumiu tanto como nos últimos anos. Cada galego xera 1.05 kg de lixo ó día: en total, máis dun millón de toneladas só en Galicia. Por iso é tan importante REDUCIR, RECICLAR E REUTILIZAR.

O Goberno galego aprobou recentemente o plan de xestión dos residuos industriais que se marca como un dos seus grandes obxectivos para 2030 a redución nun 15%, con respecto ao ano 2010, dos refugallos, o que tamén contribuirá á contención de emisións á atmosfera. O Plan de Xestión de Residuos Urbanos de Galicia baséase en potenciar a recollida selectiva, reducir o volume destinado a entulleira, a compostaxe e a valorización enerxética. 

A información oficial sobre a información relacionada coa xestión de residuos en Galicia pode atoparse no portal SIRGa, de onde sacamos a información sobre os tres modelos de xestión que existen en Galicia:

Barbanza

Modelo BARBANZA
Sirga. Modelo BARBANZA (CC BY-SA)

O modelo Barbanza baséase no sistema húmido-seco de recuperación do compoñente orgánico do residuo, coa finalidade de conseguir as mellores taxas de reciclaxe e o máximo respecto ao medio ambiente e para iso dispón do Complexo Ambiental de tratamento de residuos da Mancomunidade de concellos dá Serra do Barbanza (abarca 9 concellos: Ames, Brión, Carnota, Lousame, Muros, Noia, Pontecesures, Porto do Son e Rois), 86.000 habitantes e 32.000 Tm/ano).

No modelo Barbanza hai as seguintes bolsas:

  • Bolsa amarela, é dicir, a fracción inorgánica (resto e envases) 
  • Bolsa negra, de materia orgánica, recollida selectivamente.

Sogama

Modelo SOGAMA
Sirga. Modelo SOGAMA (CC BY-SA)

A empresa pública autonómica Sociedade Galega do Medio Ambiente, S.A. (SOGAMA), creada por Decreto do 11 de abril de 1992, é o instrumento principal para a xestión da fracción resto e dos envases lixeiros da maioría dos concellos de Galicia, xa que foi a opción de xestión promovida polo propio Plan de Xestión de Residuos Urbanos de Galicia do ano 1998.

Na xestión dos fluxos de residuos domésticos deste modelo o Complexo Medioambiental de Cerceda (A Coruña), xestionado por SOGAMA, xoga un papel fundamental.

No modelo Sogama hai as seguintes bolsas:

  • Bolsa amarela, é dicir, os envases de plástico, latas e briks recolleitos a través do contedor amarelo, que separa por tipoloxías na súa planta de clasificación para remitir ós correspondentes centros recicladores.
  • Bolsa marrón, é dicir, a materia orgánica recollida de forma diferenciada a través do contedor marrón, transformándoa en compost.
  • Bolsa negra, conformada polo residuo convencional depositado pola cidadanía nos contedores xenéricos (fracción resto), do que recupera a parte susceptible de ser reciclada (vidro, papel/cartón, distintos tipos de plásticos, briks etc.), e somete a valorización enerxética o resto, recuperando a enerxía contida nos refugallos que, doutra forma, acabarían enterrados en entulleira.

Nostián

Modelo NOSTIÁN
Sirga. Modelo NOSTIÁN (CC BY-SA)



O modelo de xestión de residuos domésticos implantado polo concello da Coruña e o Consorcio das Mariñas, do que forman parte o concello da Coruña e 8 concellos da área metropolitana da Coruña (Abegondo, Arteixo, Betanzos, Cambre, Carral, Culleredo, Bergondo e Oleiros), ten como destino dos residuos domésticos xerados a Planta de tratamento de residuos da Coruña situada no concello de Nostián (A Coruña), de aquí en adiante denominada Nostián. O Consorcio As Mariñas encárgase da xestión sostible dos residuos de 8 concellos (Abegondo, Begondo, Betanzos, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada).

No modelo Nostián hai as seguintes bolsas:

  • Bolsa amarela, é dicir, a fracción inorgánica (resto e envases) 
  • Bolsa negra, de materia orgánica, recollida selectivamente.

Lectura facilitada

Cidades intelixentes e verdes
Ana Moreiras con Chat GPT. Cidades intelixentes e verdes CC BY-SA

Nas cidades, un dos principais problemas é o lixo. Nunca antes se comprou e tirou tanto como agora.

Cada persoa en Galicia xera máis de 1 kg de lixo cada día. En total, máis dun millón de toneladas ao ano.

Por iso é tan importante reducir, reutilizar e reciclar. Mira este vídeo de SOGAMA.

O goberno galego quere reducir os residuos nun 15% para o ano 2030. Para logralo, aposta por:

  • Separar mellor o lixo (recollida selectiva).
  • Compostar a materia orgánica.
  • Evitar que o lixo vaia a vertedoiros.
  • Obter enerxía a partir do lixo.

Hai tres modelos de xestión de lixo en Galicia. Podes atopar máis información no portal SIRGa.

Modelo Barbanza

Modelo BARBANZA
Sirga. Modelo BARBANZA CC BY-SA

Este modelo funciona en 9 concellos, entre eles Noia, Muros e Porto do Son.

Trátase de separar o lixo en dúas bolsas:

  • Bolsa amarela: restos e envases (plástico, latas, etc.).
  • Bolsa negra: lixo orgánico (comida, restos vexetais...).

O obxectivo é reciclar ao máximo e respectar o medio ambiente.

Modelo Sogama

Modelo SOGAMA
Sirga. Modelo SOGAMA CC BY-SA

Este modelo é o máis usado en Galicia. Funciona desde o ano 1998 e está baseado no Complexo Ambiental de Cerceda.

Hai tres tipos de bolsas:

  • Bolsa amarela: envases lixeiros (plásticos, latas, briks).
  • Bolsa marrón: lixo orgánico para facer compost.
  • Bolsa negra: restos que non se separan. Aquí recóllese o que se pode reciclar, e o resto queima para xerar enerxía.

Modelo Nostián

Modelo NOSTIÁN
Sirga. Modelo NOSTIÁN CC BY-SA

Este modelo funciona na Coruña e en 8 concellos arredor (Cambre, Betanzos, Culleredo, etc.).

Empregan dúas bolsas:

  • Bolsa amarela: envases e restos.
  • Bolsa negra: materia orgánica.

O lixo no mundo

En todo o mundo xéranse 1,4 billóns de toneladas de Residuos Sólidos Urbanos (RSU) por ano, unha media de 1.2 kg xerados por persoa ó día. Cada galego xera 383kg de lixo ó ano. Por se estas cifras foran pouco, o tempo de eliminación deses residuos pode chegar a ser de 500 anos (latas de refresco e bolsas de plástico).

Existen preto de 198 países nos 5 continentes: o 20% dos países xeramos a metade dos residuos e consumimos o 80% dos recursos. A ONU non prevé un futuro mellor: para o ano 2050 agárdase un aumento do 350% dos residuos sólidos urbanos. A expectativa poboacional é de 9 billóns de habitantes, que van xerar 4 billóns de toneladas de residuos que, en xeral, van estar depositados en vertedeiros.

O Consello de Investigación en Tecnoloxía de Xeración de Enerxía dos Estados Unidos calcula que, por cada 10 toneladas de lixo en vertedeiros, 1 metro cadrado de chan queda permanentemente inutilizable. As consecuencias ambientais desto son a contaminación da auga, a polución do aire, a redución da calidade de vida e a destrución de ecosistemas. Ademais, a descomposición destes residuos produce dióxido de carbono (CO2), gas que acelera o efecto invernadoiro. Se os residuos se queiman, xérase metano (CH4) e micro partículas que contaminan o aire e afectan directamente á saúde dos seres vivos do planeta. Adicionalmente, a auga superficial dos mares, ríos e lagos tamén se contamina co descarte irregular dos residuos, así como as augas subterráneas por onde se filtran os lixiviados dos botaderos sen contención.

Alén deste terrible impacto ecolóxico, a xestión dos residuos ten un impacto económico que alcanza entre o 20 e o 30% dos orzamentos das cidades de todo o mundo, chegando a cifras maiores en África, Sueste de Asia e América Latina.

Nas cidades intelixentes, é esencial cambiar o modelo de xestión de residuos, e un bo exemplo constitúeo Alemaña. Se en Europa a media de reciclaxe de residuos é de apenas o 25%, en Alemana a cifra chega ó 63%. A través de políticas de limitación de refugallo doméstico e industrial, logrouse que só o 1% dos residuos vaian a vertedeiros. O resto, recíclase, reutilízase ou, en último caso, emprégase para obter enerxía tipo RSU. (Datos son de Eurostat, órgano de estatística da Unión Europea.)

Aplicar tecnoloxías Big Data á xestión do lixo supón calcular en tempo real canto e onde se está producindo máis refugallo. Se engadimos tecnoloxías específicas de reciclaxe, logramos facer eficiente a cadea produtiva de residuos. Ademais, nela emprégase a preto de 250 mil persoas. Estímase que o 13% da produción industrial alemá realízase a partir de materias primas recicladas.

Lectura facilitada

En todo o mundo xérase moitísimo lixo. Cada persoa produce unha media de 1,2 kg ao día.

En Galicia, cada persoa xera uns 383 kg de lixo ao ano. E algúns residuos, como latas ou bolsas de plástico, poden tardar ata 500 anos en desaparecer.

No planeta hai uns 198 países. Pero o 20% dos países máis ricos:

  • Xeran a metade do lixo do mundo.
  • Consumen o 80% dos recursos.

A ONU avisa que no ano 2050 haberá uns 9.000 millóns de persoas no mundo.

Iso pode xerar 4.000 millóns de toneladas de lixo ao ano, que irán parar, na maior parte dos casos, a vertedoiros.

Consecuencias para o planeta

Segundo estudos dos Estados Unidos, por cada 10 toneladas de lixo enterradas nun vertedoiro, pérdese 1 metro cadrado de chan para sempre.

Ademais, o lixo produce grandes problemas:

  • Contamina a auga (mares, ríos e augas subterráneas).
  • Contamina o aire e empeora a saúde.
  • Destrúe ecosistemas e reduce a calidade de vida.

Ao descompoñerse, o lixo produce gases contaminantes:

  • CO₂ (dióxido de carbono): agrava o cambio climático.
  • CH₄ (metano): moi contaminante se o lixo se queima.

Impacto económico

Xestionar o lixo tamén custa moito diñeiro: ata o 30% do orzamento das cidades.

Isto afecta máis a países de África, Asia e América Latina.

Un exemplo positivo: Alemaña

Alemaña é un exemplo de boa xestión do lixo:

  • Recicla o 63% do lixo (a media europea é só do 25%).
  • Tan só o 1% do lixo vai a vertedoiros.
  • O resto recíclase, reutilízase ou se usa para crear enerxía.

Ademais:

  • Usan tecnoloxía Big Data para saber onde e canto lixo se xera en tempo real.
  • Crean emprego verde: máis de 250.000 persoas traballan neste sector.
  • O 13% da industria alemá funciona con materiais reciclados.

As cidades intelixentes deben seguir este modelo, cambiando o xeito de tratar os residuos para coidar o medio ambiente e mellorar a vida das persoas.

Tarefa: ecoauditoría ambiental

Duración:
20'
Agrupamento:
Individual

1. En parellas, reflexionade sobre o estado actual dos seguintes espazos verdes e en como poderían mellorarse:

  • Infraestruturas públicas (parques, rutas pedestres, etc.): investivemento en eficiencia e sostibilidade nas instalacións.
  • Zonas verdes urbanas: distribución, coidado, accesibilidade...
  • Áreas naturais: xestión, sinalización e coidado.
  • Tratamento do lixo: puntos de recollida, reciclaxe, punto limpo...

2. Escollede, de entre o que falastes, tres puntos concretos e explícaos:  

  • Punto verde: aspecto que funciona ben e debe poñerse en valor.
  • Punto marel: aspecto que deben mellorar.
  • Punto vermella: aspecto que hai que corrixir de inmediato.

3. Board-muro colaborativo: 

Na aula virtual habilitarase un Board "Ecoauditoría infraestruturas" con tres bloques. Para cada un, subide o correspondente post coa explicación anterior.

Board exemplo "Ecoauditoría"
Ana Moreiras. Board exemplo "Ecoauditoría" (CC BY-SA)

Engadide cadansúa imaxe. Deben estar tomadas por vós e hai que etiquetalas como Creative Commons 4.0:

Carga de imaxes con licenza CC 4.0
Ana Moreiras. Carga de imaxes con licenza CC 4.0 (CC BY-SA)

Rúbrica da ecoauditoría ambiental

Rúbrica para avaliar a ecoauditoría
 ExcelenteSatisfactorioMellorableInsuficienteNon entregado
Consulta de fontesAs fontes (persoas, apuntes da aula, outras webs) usadas son numerosas e aportan información relevante. (2)As fontes usadas son numerosas pero non todas aportan información relevante. (1.5)As fontes consultadas son escasas e non demasiado relevantes. (1)Non consultas máis fontes que o teu propio coñecemento do tema. (0.5)Non entregado. (0)
Análise e reflexiónsA análise que fas da información permíteche facer reflexións sólidas e argumentadas sobre os tres aspectos que analizaches, polo que aportas propostas concretos SMART. (2)A análise que fas da información permíteche facer reflexións suficientemente argumentadas dos tres aspectos que escolliches, dando, en consecuencia, propostas concretos SMART. (1.5)A análise que fas da información non é moi profunda, polo que os tres aspectos que escolliches non teñen unha argumentación moi sólida ou carecen de propostas SMART. (1)Non chegas a facer unha análise boa, polo tanto non chegas a conclusións. (0.5)Non entregado. (0)
RedacciónA redacción do informe é moi boa desde o punto de vista da expresión escrita e a ortografía. Ademais, empregas vocabulario técnico, e apréciase que usas moitas palabras novas aprendidas na unidade. (2)A redacción do informe é boa desde o punto de vista da expresión escrita e hai poucas faltas de ortografía. Ademais, empregas vocabulario técnico, e apréciase que usas palabras novas aprendidas na unidade. (1.5)A redacción do informe é mellorable, tendo erros na expresión escrita e a ortografía. Ademais, empregas pouco vocabulario técnico, e case ningún termo novo da unidade. (1)A redacción é confusa, hai moitas faltas de ortografía e apenas ningún vocabulario técnico.es errónea y hay fallos graves de ortografía. (0.5)Non entregado. (0)
Recursos complementariosO informe complétase con recursos (links, e imaxes, estatísticas, etc.) que aportan información e matices. (2)O informe complétase con imaxes ou links que aportan información e matices. (1.5)O informe complétase con algún recurso (links, imaxes, estatísticas) que aportan un pouco máis de información. (1)Non aportas apenas recursos complementarios. (0.5)Non entregado. (0)
PublicaciónPublicas o informe dixitalmente nunha entrada da cor adecuada no board correspondente. (2)Publicas o informe dixitalmente nunha entrada no board correspondente. (1.5)Envías o informe á profe. (1)Fas o informe a man pero non o entregas. (0.5)Non entregado. (0)

Ana Moreiras. Rúbrica para avaliar a ecoauditoría (CC BY-SA)

  • Actividade
  • Nome
  • Data
  • Puntuación
  • Notas
  • Reiniciar
  • Imprimir
  • Aplicar
  • Nova xanela

Ampliación: Programando en Scratch e App Inventor para reforzar contidos

Aquí vos deixamos dúas propostas de programación para reforzar os contidos sobre sostibilidade ambiental. Ambos son programas que poderedes desenvolver no bloque de Control de Programación, máis adiante no curso:

Son xogos feitos nas aulas de Tecnoloxía do IES A Cachada, coa profe Ana Moreiras.

Feito con eXeLearning (Nova xanela)