Saltar navegación

2. Contextualización curricular

Eixe da proposta didáctica

Esta proposta didáctica está baseada nos eixes da materia "Lingua Castelá e Literatura" de 6º de Primaria:

- Prácticas discursivas.

- Producción e comprensión lingüística: fomentar a capacidade de expresarse por escrito de xeito claro e coherente, desenvolvendo a ortografía, a gramática e a redacción. Conleva o estudo e aplicación de regras gramaticais e ortográficas.

- Comprensión dos textos literarios: desenvolver habilidades para comprender textos de diversa índole, identificar ideas principais, inferir significados e recoñecer detalles.

- Funcionamento da lingua e os seus usos: aprender a analizar e comprender textos informativos, así como textos multimedia (vídeos, presentacións, etc.), desenvolvendo habilidades críticas.

Neste REA atenderemos a dous obxectivos de desenvolvemento sostible (ODS)

- ODS 5. Lograr a igualdade entre os xéneros e empoderar a as mulleres e as nenas.

- ODS 16. Promover sociedades xustas, pacíficas e inclusivas.

 A historia das mulleres foi tradicionalmente ignorada ou minimizada. A súa visibilización na historia axuda a educar á sociedade sobre o seu papel no mundo, deste xeito potenciaremos un futuro máis xusto e inclusivo para todos e todas. Cando as nenas e os nenos aprenden sobre mulleres que tiveron un impacto no mundo, comezan a ver que poden ser líderes, inventoras, artistas, científicas e todo o que queiran ser. Isto axuda a romper cos estereotipos de xénero que limitan as oportunidades das mesmas. Coñecer a mulleres que tiveron éxito nas súas vidas inspirará ao noso alumnado a perseguir as súas propias metas, promovendo a iguladade e creando un futuro máis equitativo.  Polo tanto, ao facelas máis visibles nos currículos escolares, conseguiremos reducir a brecha de xénero na educación e no mercado laboral.

Contidos, obxectivos específicos e competencias clave

Este REA, en relación coa programación didáctica de referencia publicada en PROENS para a materia de "Lingua Castelá e Literatura" de 6º de Educación Primaria, contextualízase na quinta unidade didáctica  "A linguaxe poética".

O recurso englóbase fundamentalmente nos  bloques de contido  2, 3, 4, 5 e 6.

Bloque 2: Comunicación oral. Recolle aspectos fundamentais da lingua oral. O uso oral da lingua ten o propósito de favorecer a adquisición de destrezas específicas de pronuncia e entoación idóneas; de estratexias de recoñecemento, selección e interpretación da información; da construción e comunicación do coñecemento mediante a planificación e produción de textos orais e multimodais; da identificación e modelización das propiedades e tipoloxías dos textos; da interacción oral en situacións de aula, e de escoita activa na resolución dialogada de conflitos, respectando as normas esenciais da cortesía lingüística. A lectura e a produción oral implican unha paulatina mellora na comprensión de textos e inciden na aprendizaxe da lingua.

Bloque 3: Comunicación escrita. Inclúe aspectos básicos e indispensables da lingua escrita, intensificando gradualmente o uso persoal, autónomo e creativo da lingua escrita. Implica o coñecemento das posibilidades que ofrece o código desde a perspectiva do léxico, da ortografía, da estrutura do discurso e das dimensións ética e estética. A produción de textos escritos e multimodais supoñerá a procura do xénero discursivo e do tipo de texto adecuado para cada situación comunicativa, utilizando, tanto de forma individual como colectiva, estratexias de planificación, redacción, revisión e edición. Nesta etapa teñen que consolidarse o dominio de técnicas gráficas, a relación entre son e grafía, as normas ortográficas convencionais e a disposición do texto desde as diferentes fases do proceso evolutivo da escritura. A lectura, tanto de forma individual como compartida e a comprensión lectora, permitirán ao alumnado adquirir as destrezas necesarias para a identificación das ideas máis relevantes e do sentido global dos textos, para a realización de inferencias e para a detección dos usos discriminatorios da linguaxe.

Bloque 4: Alfabetización mediática e informacional. Integra criterios de avaliación e contidos relacionados coa procura, selección e contraste da información procedente de fontes documentais variadas en distintos soportes e formatos con criterios de fiabilidade e pertinencia. Propóñense un proceso de investigación e pescuda para que o alumnado, individualmente ou de forma cooperativa, progrese na planificación e procura de información en diversos contextos, formatos e soportes, para transformala, xestionala, comunicala de maneira persoal e creativa, e utilizala con distintos fins, adoptando un punto de vista crítico e de respecto pola propiedade intelectual. A biblioteca de aula ou do centro serán os espazos ideais para desenvolver proxectos globais e interdisciplinares, coa utilización de todos os recursos dixitais que dispoñan.

Bloque 5: Educación literaria. Pretende implicar os alumnos e alumnas nun proceso de formación lectora que continúe ao longo de toda a súa vida. Acadar este obxectivo supón iniciar un camiño de progreso deseñado cara á construción de personalidades lectoras. A lectura, a comprensión e interpretación de obras próximas aos seus gustos e á súa madurez cognitiva, o recoñecemento dos elementos básicos da obra literaria, a dramatización ou interpretación de fragmentos e a creación de textos propios con intención literaria facilitará o progreso na construción da identidade lectora, na comprensión das relacións con outras manifestacións artísticas ou culturais e no coñecemento básico sobre obras representativas tradicionais e actuais da literatura. As bibliotecas de aula, do centro e as virtuais conformarán os escenarios básicos para as actividades literarias compartidas.

Bloque 6: Reflexión sobre a lingua e os seus usos no marco de propostas de produción e comprensión de textos orais, escritos ou multimodais. Reflexións sobre as linguas e os seus usos no marco de propostas de produción e comprensión de textos orais, escritos ou multimodais, incorpora criterios de avaliación e contidos relacionados co coñecemento da lingua e a súa organización, facilitando a construción guiada de conclusións propias sobre o sistema lingüístico e a mellora dos textos propios. Supón para o alumnado o establecemento de xeneralizacións básicas respecto do funcionamento da lingua, prestando especial atención ás diferentes relacións de forma, función, concordancia e significado entre as palabras e grupos de palabras; á observación e comprensión das regras de acentuación; ás modalidades oracionais en relación coa intención comunicativa; á correlación temporal establecida polos tempos verbais e ao uso de dicionarios, en distintos soportes. Preténdese, así mesmo, facilitar e permitir ao alumnado o coñecemento e a reflexión sobre a situación das linguas da contorna e do seu ámbito escolar dentro dun contexto plurilingüe, e a identificación de similitudes e diferenzas entre estas para conseguir unha competencia comunicativa integrada.

Contidos específicos traballados dentro de cada bloque xeral de contido:

Contidos Bloque da materia

C2.2 - Xéneros discursivos

C2.2.1 - Estratexias para a adquisición de destrezas sobre xéneros discursivos propios do ámbito persoal, social e educativo. Contido e forma. Redes sociais e os seus riscos.

C2.2.3 - Utilización dun vocabulario adaptado ao nivel sobre diferentes temáticas para unha mellor comunicación oral en distintas situacións.

C2.2.4 - Estratexias para a coherencia, cohesión e adecuación na produción e reprodución oral de textos.

C2.4 - Procesos: comprensión oral.

C2.4.1 - Comprensión e expresión de mensaxes verbais e non verbais.

C2.4.2 - Audición, dramatización e reprodución de textos adecuados ao nivel que estimulen o seu interese e gustos.

C2.4.4 - Comprensión global e específica de textos orais de diversa tipoloxía atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e á súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos), desenvolvendo unha valoración crítica e detectando usos discriminatorios da linguaxe verbal e non verbal.

C2.5 - Procesos: produción oral.

C2.5.1 - Produción e reprodución de textos orais de diversa tipoloxía segundo o seu formato e intención comunicativa, adecuados ao nivel e que estimulen o seu interese.

C2.5.3 - Elaboración de textos orais axeitados ao nivel, con utilización correcta dos elementos da prosodia e non verbais, empregando unha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

Bloque B2. Comunicación oral.

C3.2 - Xéneros discursivos.

C3.2.3 - Elementos básicos de contido en textos escritos (tema, fórmulas fixas, léxico, inferencias de información) e forma (estrutura, formato, título, imaxes, tipografía).

C3.2.4 - Estratexias elementais para a coherencia, cohesión e adecuación dos textos escritos.

C3.4 - Procesos: produción escrita.

C3.4.1 - Elaboración de textos, con presentación coidada e con intención comunicativa e creatividade.

Bloque B3. Comunicación escrita.

C4.9 - Estratexias para compartir experiencias de lectura que perfilen a identidade lectora.

C4.10 - Participación activa en comunidades lectoras a través da biblioteca escolar.

Bloque B4. Alfabetización mediática e informacional.

C5.1 - Lectura progresivamente autónoma e comentada de obras ou fragmentos variados e diversos da literatura adecuados á súa idade e organizados en itinerarios lectores.

C5.2 - Progreso na construción da identidade lectora. Estratexias para a expresión de gustos e intereses e para a valoración crítica elemental das obras de forma acompañada.

C5.3 - Interpretación, progresivamente autónoma e compartida dos textos literarios a través de conversacións literarias, participando en comunidades lectoras de ámbito escolar e social.

C5.4 - Valoración dos textos literarios e da literatura en calquera lingua como vehículo de comunicación, como fonte de coñecemento da contorna, doutros mundos, tempos e culturas e como recurso de gozo persoal.

C5.5 - Funcionamento da biblioteca da aula ou do centro como escenario de actividades literarias compartidas.

C5.6 - Lectura expresiva, dramatización ou interpretación de fragmentos atendendo aos procesos de comprensión e ao nivel de desenvolvemento.

C5.8 - Relación entre as obras lidas e outras manifestacións artísticas e culturais.

C5.9 - Comprensión, memorización e recitado de poemas co ritmo, entoación e dicción adecuados.

C5.10 - Creación de textos literarios de maneira libre e a partir da apropiación e explotación dos modelos dados.

C5.11 - Identificación de recursos literarios básicos.

Bloque B5. Educación literaria.

C6.6 - Mecanismos de coherencia e cohesión elementais, con especial atención ás substitucións pronominais como mecanismo gramatical de referencia interna e á correlación temporal establecida mediante os distintos tempos verbais.

C6.11 - Os signos de puntuación como mecanismos para organizar o texto escrito e para expresar a intención comunicativa.

C6.12 - Recoñecemento das distintas clases de palabras e características do seu uso en situacións concretas de comunicación (substantivo, verbo, adxectivo, preposición, adverbio, pronomes e artigos) e utilización das regras ortográficas e de puntuación.

Bloque B6. Reflexión sobre a lingua e os seus usos no marco de propostas de produción e comprensión de textos orais, escritos ou multimodais.

Obxectivos da materia traballados específicamente:

Obxectivos Descrición
OBX3 Producir textos orais e multimodais con coherencia, claridade e rexistro adecuados para expresar ideas, sentimentos e conceptos; construír coñecemento; establecer vínculos persoais; e participar con autonomía e unha actitude cooperativa e empática en interaccións orais variadas.
OBX4 Comprender e interpretar textos escritos e multimodais, recoñecendo o sentido global, as ideas principais e a información explícita e implícita, e realizando con axuda reflexións elementais sobre aspectos formais e de contido, para adquirir e construír coñecemento e para responder a necesidades e intereses comunicativos diversos.
OBX5 Producir textos escritos e multimodais, con corrección gramatical e ortográfica básicas, seriando correctamente os contidos e aplicando estratexias elementais de planificación, textualización, redacción, revisión e edición para construír coñecemento e para dar resposta a demandas comunicativas concretas.
OBX7 Ler de maneira autónoma obras diversas seleccionadas atendendo aos seus gustos e intereses, compartindo as experiencias de lectura, para iniciar a construción da identidade lectora, para fomentar o gusto pola lectura como fonte de pracer e para gozar da súa dimensión social.
OBX8 Ler, interpretar e analizar, de maneira acompañada, obras ou fragmentos literarios adecuados ao seu desenvolvemento, establecendo relacións entre eles e identificando o xénero literario e as súas convencións fundamentais, para iniciarse no recoñecemento da literatura como manifestación artística e fonte de pracer, coñecemento e inspiración para crear textos de intención literaria. 
OBX9 Reflexionar de forma guiada sobre a linguaxe a partir de procesos de produción e comprensión de textos en contextos significativos, utilizando a terminoloxía elemental adecuada para iniciarse no desenvolvemento da conciencia lingüística e para mellorar as destrezas de produción e comprensión oral e escrita. 

Competencias clave e os descritores operativos traballados:

Competencias clave Clave dos descritores operativos
CCL Competencia en comunicación lingüística CCL1, CCL2, CCL3, CCL4, CCL5
CP - Competencia plurilingüe CP2
STEM - Competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñaría STEAM1, STEAM2
CD - Competencia dixital CD1, CD2, CD3
CPSAA - Competencia persoal, social e de aprender a aprender  CPSAA1, CPSAA4, CPSAA5
CC - Competencia cidadá CC2
CE - Competencia emprendedora CE1
CCF - Competencia en conciencia e expresión culturais CCEC1, CCEC2, CCEC3, CCEC4

Feito con eXeLearning (Nova xanela)