Saltar navegación

3.1. Recomendacións de uso

Orientacións e recomendacións de uso

Recomendacións para o uso deste recurso na aula, relativas aos seguintes aspectos:

1. Recursos materiais necesarios 5. Diario de aprendizaxe
2. Proposta de agrupamentos 6. Sesións motrices propostas
3. Produtos finais 7. Tratamento da diversidade
4. Enfoque multinivel do reto

Recursos materiais necesarios

O REA está deseñado para permitir ao profesorado adaptar as propostas de traballo para o alumnado aos recursos dispoñibles.

Para a presentación do REA e as tarefas individuais e de grupo das fases 2 e 3: un equipo informático.

Para a construción do xoguete: material diverso segundo as características do produto que escolla a alumna ou alumno. No REA ofrécese unha proposta accesible e doada de elaborar con material común.

Para os produtos dixitais da fase 4 non se determina o procedemento de elaboración. Recomendacións segundo a dispoñibilidade de recursos:

  • Sen medios dixitais: uso de cartolina, tesoiras, cola e outros materiais comúns da aula.
  • Con aplicacións informáticas sen conexión a Internet: uso de LibreOffice Draw para a elaboración dos carteis, pulseiras, rótulos e invitacións. Hai que ter en conta que este tipo de aplicacións informáticas non permite o traballo compartido sobre o mesmo produto.
  • Co uso de servizos en Internet: utilización da plataforma AbalarBox como soporte para o traballo colaborativo de creación dos produtos dixitais.

Proposta de agrupamentos para actividades grupais

A primeira proposta de tarefa de grupo do REA vai dirixida a todo o grupo-clase, co dobre obxectivo de motivar e activar os coñecementos previos do alumnado.

Na fase 3 o alumnado organiza grupos heteroxéneos para iniciar os pasos de preparación da festa do xogo. A cada grupo asígnase unha ou varias categorías de xogos (evitamos utilizar o termo grupo de xogos) para investigar, seleccionar e facer propostas de xogos para a festa. Durante as sesións de Educación Física os grupos serán os responsables de explicar os xogos e recoller valoracións para seleccionar cada xogo para a festa.

No REA non se fai mención ao número de alumnas e alumnos que integran cada grupo pois dependerá da totalidade do alumnado. De ser posible o número debería estar en torno a 6, aínda que iso supoña a redución de grupos.

Produtos finais

O REA consiste na planificación e realización dunha festa do xogo para todo o colexio, ese será o produto final, pero tamén existen dous pequenos retos que se propoñen ao alumnado:

  1. Reto do xoguete: construción individual, ou con axuda externa, dun enredo. Esta tarefa preséntase en formato multinivel, con varios exemplos con grao de dificultade crecente.
  2. Cole animado: proposta de reto para o grupo-clase. Non existen indicadores para valorar a resolución do reto.

Enfoque multinivel do reto

Tanto os retos como as tarefas individuais preséntanse multiniveladas, con varias opcións con diferente nivel de dificultade. O alumnado escollerá segundo o seu criterio, ou as instrucións da persoa docente, calquera das actividades individuais, no diario de aprendizaxe existen apartados específicos para que a alumna e o alumno expliquen, se así o considera, os motivos da elección.

O reto de construír o xoguete preséntase tamén con tres opcións de diferentes niveis de dificultade.

O profesorado pode orientar e recomendar actividades.

Diario de aprendizaxe

O diario de aprendizaxe ofrécese como unha proposta de guía de reflexión (non avaliable) para o propio alumnado. Este recurso pretende que as alumnas e os alumnos recapaciten sobre as súas aprendizaxes e a maneira na que aprenden (estreitamente ligado coa competencia aprender a aprender). Pero é tamén un instrumento útil para o profesorado xa que aínda que non sexa unha actividade avaliable, a revisión dos diarios de aprendizaxe pode servir para guiar e reorientar a práctica docente e adaptarse mellor ás características do alumado.

No diario de aprendizaxe reflíctense cuestións relativas ás aprendizaxes adquiridas e ao proceso e valoración das mesmas. O alumnado ao rematar cada unha das fases ten unha "chamada" ao diario. Debido ao carácter especial da área de EF, o diario está pensado para poder utilizalo de diversas maneiras, (tanto de forma dixital como en papel, e de maneira completa ou segmentada por fases) como a persoa docente decida:

  • O diario impreso en formato "libro" en A5, un tamaño razoable e funcional se decidimos que os nosos alumnos e as nosas alumnas o leven ao pavillón ou ximnasio (espazo de xogo) e poidan cubrir nun momento da sesión a fase que se considere.
  • O diario entregado por fases, segmentado como se fose unha ficha a realizar ao finalizar cada fase.
  • O diario para completar directamente no ordenador e posteriormente ser entregado ao rematar cada fase (se é segmentado) ou ao finalizar á situación de aprendizaxe (ficheiro enteiro).

Procúrase ter o maior tempo motriz polo que, aínda que a reflexión e análise sexan parte da aprendizaxe, débese artellar a maneira de utilizalo en base ás características do alumnado, a tipoloxía, infraestrutura e características do centro e material tecnolóxico dispoñible (no centro e fogares do alumnado).

Sesións de Educación Física de compromiso motor

As sesións de EF con compromiso motor estarán centradas na utilización do xogo tradicional popular como recurso e tamén como elemento de estudo.

A planificación das sesións que se describen no apartado "1.4. A planificación da festa" debe entenderse como unha proposta de organización que logo o docente deberá concretar segundo as características do alumnado, recursos e instalacións dispoñibles. Tendo en conta esa proposta as sesións de EF de compromiso motor estarán dedicadas a cada unha das categorías de xogos e á preparación das danzas escollidas. No caso dos xogos seleccionados para a festa, procurarase que sexa o alumnado quen presente, organice e dirixa a sesión.

Modelos de sesións para esta situación de aprendizaxe:

Exemplo de sesión sobre xogos de lanzamento e recepción en formato PDF (nova xanela). Formato de edición.

Exemplo de sesión sobre xogos de persecución (nova xanela). Formato de edición.

Documento modelo para o deseño das sesións de EF. (Formato de edición).

Tratamento da diversidade

Apartado Orientacións

2.2. Abride os ollos

O cadro de Brueghel

Solicitar ao alumnado que preste atención ás persoas que practican os xogos:

Iniciar un debate sobre a existencia de xogos para nenas e xogos para nenos.

Debater sobre a diferenciación dos xogos por clases sociais.

3.3. Escollemos os xogos

Revisar ideas preconcibidas sobre o xogo tradicional popular. 

Iniciar debate sobre a presenza dos xogos tradicionais populares nas actividades lúdicas actuais de todos e de todas.

3.5. Xogos de sempre, A billarda adaptada

Solicitar ao alumnado que reflexione sobre as causas que fan necesarias as adaptacións dos xogos. 

Introducir o concepto de acceso universal ao xogo como dereito da infancia.

Exemplos de sesións de EF

Os modelos que se ofrecen como exemplos de sesións de EF de compromiso motor inclúen un apartado para o tratamento da diversidade no alumnado, con propostas de adaptacións e variantes.

Feito con eXeLearning (Nova xanela)