Linguaxe Musical

Unha vez que xa a sabemos, imos traballar un pouco coa partitura. Se te fixas, aparecen as figuras que coñecemos e tamén indicacións de tempo e matices. Ademais aparecen elementos novos, que son explicados nos apartados que seguen.

Pon moita atención!

Para poder comprender os elementos rítmicos da música, necesitas coñecer un concepto:

• O pulso: é a unidade básica que se emprega para medir o tempo. Un bo exemplo é o punteiro do teu reloxo: el marca pulsos cada segundo. Se tes reloxo, podes comprobalo. 

Imos facer un exercicio que nos permita xogar co pulso: en parellas, cada un de vós palmeará á vez un tempo lento. Despois de varias repeticións, un de vós dará unha palmada cada dúas do compañeiro (é dicir, marcará só o primeiro pulso de cada dous); despois o faremos cada tres, e cada 4. Podedes ver o vídeo para axudarvos. 

A agrupación de varios pulsos é o que se chama compás. O exercicio anterior permítenos observar que podemos agrupalos cada 2, 3 ou 4 pulsos, dando lugar aos compases que traballaremos: 2/4, 3/4 e 4/4. Nesta partitura, como ves, será o 3/4.

O compás represéntase coma unha fracción, e como xa estudastes en matemáticas, está formado por dous elementos:

• O numerador: indica o número de pulsos: 2, 3 ou 4. Nesta partitura é o 3.

• O denominador: indica a figura que ocupará ese pulso. Nesta partitura é o 4. Para poder saber o que significa este número, faremos un xogo de lóxica onde a redonda será a base, facéndonos a seguinte pregunta (lembra as figuras que coñecemos: redonda (4 pulsos), branca (2 pulsos), negra (1 pulso) e corchea (medio pulso):

cantas...........(a figura que queiramos saber) hai nunha redonda?

Na partitura o pulso ven marcado pola negra. Así que a pregunta sería: cantas negras hai nunha redonda? Hai 4 negras. Por iso o número que aparece no denominador é un 4. 

Así que o compás de 3/4 significa que en cada compás entran 3 negras.

Compróbao na partitura!

Como o seu nome indica, é un signo musical que serve para unir dous ou máis sons. Hai dous tipos:

• A ligadura de unión: une dous ou máis sons iguais. 

• A ligadura de expresión: une dous ou máis sons diferentes, e serve para que as frases musicais non se corten. 

A que aparece na partitura, é a ligadura de unión, e permite que un son se una con outro do mesmo nome e altura. Polo tanto, unha branca ligada a unha negra dura 3 tempos, e unha negra ligada a unha corchea dura 1 tempo e medio.

Xa sabedes facelo?

As alteracións son signos que modifican a altura das notas.

Existen 3 diferentes (escoita os audios para entendelo mellor):

• Sostido (#): sube medio ton o son.

      

• Bemol (b): baixa medio ton o son.

    

• Becuadro () : anula o sostido e o bemol.

Existen diferentes tipos de alteracións:

• Alteracións propias: son as que aparecen ao principio da obra, entre a clave e a indicación de compás, e afectan a toda a partitura.

• Alteracións accidentais: son as que aparecen no medio da partitura e só afectan a nota á que preceden e ás iguais que estean no mesmo compás.

Aquí vai un exemplo cos distintos tipos de alteracións:

Na partitura as alteracións que aparecen, despois do que acabamos de falar, como cres que se chaman?

Na música aparecen moitas veces fragmentos que se repiten. Para facilitar a escritura, temos uns signos que nos indican estas repeticións.

Como podedes ver na partitura, neste caso, emprégase unha dobre barra con dous puntos: 

Indícanos que hai que repetir o fragmento dende o comezo ata a dobre barra. 

Existen outros signos que iremos coñecendo a medida que vaian aparecendo.

A forma dunha partitura é a súa estructura. As formas máis empregadas son as formas binarias ou ternarias, que como o seu nome indica, teñen dúas ou tres partes, respectivamente.

Para indicar as distintas partes dunha partitura, empréganse as consoantes en maiúsculas: A, B, C, D, etc. Se dúas partes son iguais, pero teñen pequeñas diferencias (diferente letra e igual música, o final diferentes, etc), chamarían A e A´(a prima).

A forma máis habitual na música de hoxe en día, é a forma rondó: ABACAD, é dicir, estrofa e estribillo.

Outra das formas, que imos coñecer é o canon.

Nesta partitura, que forma cres que pode ter? Imos fixarnos na música.

A forma desta canción sería: AA B A, A´A´ B´ A. 

Compróbao coa partitura e co audio da canción!