Eixes da proposta didáctica

Esta proposta didáctica fundaméntase nos eixes da materia "Matemáticas" de 5º de EP. Os contidos traballados están axustados aos que se indican na seguinte táboa.

Tendo en conta que, o alumnado apenas ten coñecementos previos sobre estatística e probabilidade, faise unha introdución básica, na que non están os gráficos de sectores nin de liñas, o rango e a mediana, nin os tipos de sucesos, todos eles contidos de 6º de primaria.

Por outra banda, non se trata nesta situación de aprendizaxe o histograma, dado que é un gráfico que se emprega para datos agrupados, contido que excede os cursos de primaria, pero si se fai unha introdución á frecuencia relativa, como cantidade de resultados dun total destes, xa que é necesaria para comprender a tendencia desta razón ao facer un estudo estatístico dos resultados obtidos nun experimento aleatorio cara a probabilidade.

É importante salientar que a estatística e a probabilidade van moito mais aló dos cálculos. O obxectivo de calquera actividade non debe ser a mera práctica rutineira, senón a comprensión do significado de variable, dato, reconto, organización de datos en táboas e o seu resumo, así como da diferenza entre observación e predición e, polo tanto, entre un dato e un suceso.

Por iso, neste REA, a maior parte das actividades están enfocadas a que o alumnado visualice na web de MeteoGalicia datos de variables atmosféricas na parte de observación, e os diferencie dos posibles sucesos que están na parte de predición.

Ademais, está vinculado ao ODS "Medidas climáticas: adoptar medidas de carácter urxente que sirvan para combater o cambio climático e as súas consecuencias"; dado que salienta os valores extremos de temperatura acadados nas últimas vagas de calor, poñendo como exemplo os da cidade de Ourense no mes de agosto de 2025.

Contidos, obxectivos específicos e competencias clave

Este REA, en relación coa programación didáctica de referencia publicada en PROENS para a materia de "Matemáticas" de 5º de EP, correspóndese á unidade didáctica 9.

Contidos	Bloque da materia
C1.3 - Sentido das operacións C1.3.4 - Resolución de problemas contextualizados con operacións aritméticas combinadas (con números naturais, decimais e fraccións) con atención á súa xerarquía, aplicando as súas propiedades, as estratexias con flexibilidade e sentido e os procedementos de cálculo mental, estimacións, algoritmos ou calculadora que se precisen segundo a natureza do cálculo e a súa complexidade.	Bloque 1
C4.1 - Patróns C4.1.1 - Estratexias para a identificación, descrición verbal, representación en táboas e gráficos, notacións inventadas, predición razoada e creación de termos a partir das regularidades nunha colección de números, figuras ou imaxes, con anticipación ou extensión da secuencia. C4.2 - Modelo matemático C4.2.1 - Resolución de problemas da vida cotiá seguindo un modelo matemático con representacións con debuxos, esquemas, diagramas, manipulables, dramatizacións, guión de preguntas para a interpretación do enunciado, recoñecemento de datos útiles, elaboración e contraste de hipótese, procura do plan de acción, perseveranza na solución, simbolización e realización dos cálculos, comprobación de solucións, expresión clara e correcta do resultado, revisión da súa idoneidade, rectificación se é necesaria e explicación do realizado.	Bloque 4
C5.1 - Organización e análise de datos C5.1.1 - Identificación de datos cuantitativos e cualitativos da contorna próxima que podemos rexistrar e cuantificar. C5.1.2 - Extracción, interpretación e explicación de información a través da lectura, descrición e análise crítico de gráficos estatísticos con pictogramas, diagramas de barras ou histogramas e de táboas de frecuencias absolutas; uso desa información na resolución de problemas. C5.1.3 - Formulación en equipo de problemas relacionados co contexto próximo nos que interveña a lectura, interpretación ou representación de gráficas e táboas de datos. C5.1.4 - Estratexias para a realización dun estudo estatístico sinxelo: formulación de preguntas, e recollida, rexistro e organización de datos cualitativos e cuantitativos procedentes de diferentes experimentos (enquisas, medicións, observacións) de maneira individual ou en equipo para aplicar en situacións contextualizadas. C5.1.5 - Representación de datos en gráficas sinxelas (diagrama de barras e histograma), con emprego de recursos tradicionais e tecnolóxicos e elección do máis adecuado á situación. C5.1.6 - Interpretación, cálculo e aplicación da media e da moda en resolución de problemas en contextos cotiáns. C5.1.7 - Organización de información estatística sinxela e elaboración de diferentes visualizacións dos datos con uso da calculadora e outros recursos dixitais, como a folla de cálculo. C5.1.8 - Relación e comparación de dous conxuntos de datos a partir da súa representación gráfica: formulación de conxecturas, análises da dispersión, obtención de conclusións e exposición destas. C5.2 - Incerteza C5.2.1 - Identificación da incerteza en situacións da vida cotiá a través da cuantificación e estimación subxectiva e mediante a comprobación da estabilización das frecuencias relativas en experimentos aleatorios repetitivos baseados en xogos de cartas, dados, moedas. C5.2.2 - Investigación sobre a contribución de homes e mulleres ao desenvolvemento da probabilidade e da estatística e destas ao desenvolvemento humano. C5.3 - Inferencia C5.3.1 - Coñecemento da necesidade de mostras cando a poboación é moi grande, procura de exemplos de estudos con mostras no contexto cotián.	Bloque 5
C6.1 - Crenzas, actitudes e emocións. C6.1.5 - Realización de investigacións matemáticas individuais ou en equipo para fomentar a curiosidade, o interese, o pensamento autónomo e crítico e a iniciativa na súa aprendizaxe. C6.1.8 - Estratexias persoais para a presentación limpa, clara e ordenada do traballo matemático que permita revisar, adaptar ou cambiar o sistema utilizado, rectificar o proceso ou algunha das súas fases e compartir comprensiblemente o realizado. C6.2 - Traballo en equipo, inclusión, respecto e diversidade C6.2.3 - Estratexias de planificación, control e organización do traballo en equipo para xestionar o tempo, a realización de tarefas, o establecemento de obxectivos de equipo, a repartición equitativa e rotatoria de roles en interacción simultánea, a avaliación do funcionamento do equipo e a xestión de conflitos.	Bloque 6

Tendo en conta o anterior, este recurso céntrase principalmente nos seguintes obxectivos da materia:


Obxectivos	Descrición
OBX1	Interpretar situacións da vida cotiá proporcionando unha representación matemática destas mediante conceptos, ferramentas e estratexias, para analizar a información máis relevante.
OBX2	Resolver situacións problematizadas, aplicando diferentes técnicas, estratexias e formas de razoamento, para explorar distintas maneiras de proceder, obter solucións e asegurar a súa validez desde un punto de vista formal e en relación co contexto exposto.
OBX3	Explorar, formular e comprobar conxecturas sinxelas ou formular problemas de tipo matemático en situacións baseadas na vida cotiá, de forma guiada, recoñecendo o valor do razoamento e a argumentación, para contrastar a súa validez, adquirir e integrar novo coñecemento.
OBX4	Utilizar o pensamento computacional, organizando datos, descompoñendo en partes, recoñecendo patróns, xeneralizando e interpretando, modificando e creando algoritmos de forma guiada, para modelizar e automatizar situacións da vida cotiá.
OBX5	Recoñecer e utilizar conexións entre as diferentes ideas matemáticas, así como identificar as matemáticas noutras áreas ou na vida cotiá, interrelacionando conceptos e procedementos, para interpretar situacións e contextos diversos.
OBX6	Comunicar e representar, de forma individual e colectiva, conceptos, procedementos e resultados matemáticos, utilizando a linguaxe oral, escrita, gráfica, multimodal e a terminoloxía matemática apropiadas, para dar significado e permanencia ás ideas matemáticas.
OBX8	Desenvolver destrezas sociais, recoñecendo e respectando as emocións, as experiencias das e dos demais e o valor da diversidade, participando activamente en equipos de traballo heteroxéneos, mixtos e diversos con roles asignados, para construír unha identidade positiva como estudante de matemáticas, fomentar o benestar persoal e crear relacións saudables.

A continuación inclúense os descritores das competencias clave estipuladas pola normativa traballadas neste recurso.


Competencias clave	Clave dos descritores operativos
STEM - Competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñaría	STEM1, STEM2, STEM3, STEM4
CPSAA - Competencia persoal, social e de aprender a aprender	CPSAA1, CPSAA3, CPSAA4, CPSAA5
CE - Competencia emprendedora	CE1, CE3
CD - Competencia dixital	CD1, CD2, CD3, CD5
CC - Competencia cidadá	CC2, CC3, CC4
CCEC - Competencia en conciencia e expresión culturais	CCEC1, CCEC4
CCL - Competencia en comunicación lingüística	CCL1, CCL3, CCL5
CP - Competencia plurilingüe	CP3