Eixes da proposta didáctica

Esta proposta está baseada nos eixes da materia "Lingua Galega e Literatura" de 1º de ESO:

Fomento do espírito crítico e científico.
A creatividade.
A comprensión lectora.
A expresión oral e escrita.

Contribúen a desenvolver os seguintes ODS:

3. Saúde e benestar.
4. Educación de calidade.
10. Redución das desigualdades.

Contidos, obxectivos específicos e competencias clave

Na programación didáctica de referencia publicada en PROENS para a materia de Lingua Galega e Literatura de 1º ESO, este REA contextualízase na 1ª unidade didáctica "A grúa", impartida na primeira avaliación. É a primeira unidade do curso e marca o inicio do desenvolvemento do currículo para que o alumnado adquira as habilidades, destrezas e coñecementos necesarios para poder aplicalas nas seguintes unidades didácticas.

Contidos	Bloque da materia
Observación da propia biografía lingüística e da diversidade lingüística da aula. As familias lingüísticas e as linguas do mundo. Sistemas de escritura. Nocións básicas: fórmulas de saúdo e despedida, agradecemento e desculpa.	Bloque 1. A lingua e os seus falantes.
Contexto vinculado ás estratexias de produción, comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais de diferentes ámbitos. Compoñentes do feito comunicativo: grao de formalidade da situación e carácter público ou privado, distancia social entre os interlocutores, propósitos comunicativos e interpretación de intencións, canle de comunicación e elementos non verbais da comunicación. Xéneros discursivos desde o punto de vista da produción, comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais. Aproximación ás secuencias textuais básicas, con especial atención ás narrativas, descritivas, dialogadas e expositivas. Xéneros discursivos propios do ámbito persoal: a conversa. Procesos de produción, comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais. Interacción oral e escrita de carácter informal: tomar e ceder a palabra. Cooperación conversacional e cortesía lingüística. Escoita activa, asertividade e resolución dialogada dos conflitos. Comprensión oral: sentido global do texto e relación entre as súas partes, selección e retención da información relevante. Detección de usos discriminatorios da linguaxe verbal e non verbal, dos abusos a través da palabra e dos usos manipuladores da linguaxe.	Bloque 2. Comunicación.
Lectura autónoma. Implicación na lectura de obras de maneira progresivamente autónoma a partir dunha preselección de textos variados e reflexión sobre os textos lidos e sobre a propia práctica de lectura. Participación activa en actos culturais vinculados co circuíto literario e lector. Toma de conciencia progresiva dos propios gustos e identidade lectora. Lectura guiada. Lectura de obras relevantes da literatura xuvenil contemporánea galega e do patrimonio literario lusófono, inscritas en itinerarios temáticos ou de xénero, que atravesan épocas, contextos culturais e movementos artísticos. Estratexias para a construción compartida da interpretación das obras a través de conversas literarias, coa incorporación progresiva da metalinguaxe específica. Expresión pautada a través de procesos e soportes diversificados, da interpretación e da valoración persoal de obras e fragmentos literarios. Lectura expresiva, dramatización e recitación de textos sinxelos atendendo aos procesos de comprensión, apropiación e oralidade implicados.	Bloque 3. Educación literaria.
Elaboración de conclusións propias sobre o funcionamento do sistema lingüístico cunha linguaxe específica a partir da observación, comparación e clasificación de unidades comunicativas e do contraste entre linguas. Diferenzas relevantes e interseccións entre a lingua oral e a lingua escrita atendendo a aspectos sintácticos, léxicos e pragmáticos.	Bloque 4. Reflexión sobre a lingua.

Obxectivos	Descrición
OBX 1	Describir e apreciar a diversidade lingüística da Península Ibérica e do mundo, analizar a orixe e o desenvolvemento sociohistórico das súas linguas (e, máis concretamente, do portugués, catalán e éuscaro) e as características dialectais do galego para favorecer a reflexión interlingüística, combater os estereotipos e prexuízos, valorar a diversidade e crear vínculos socioafectivos coa lingua galega.
OBX 2	Comprender e interpretar textos orais e multimodais recollendo o sentido xeral e a información máis relevante, identificando o punto de vista e a intención do emisor e valorando a súa fiabilidade, a súa forma e o seu contido, para construír coñecemento, formar opinión e ampliar as posibilidades de gozo e de lecer.
OBX 3	Producir textos orais e multimodais con coherencia e fluidez e co rexistro adecuado, atendendo ás convencións propias dos diferentes xéneros discursivos, e participar en interaccións orais con actitude cooperativa e respectuosa, tanto para construír coñecemento e establecer vínculos persoais como para intervir de maneira activa e informada en diferentes contextos sociais.
OBX 4	Comprender, interpretar e valorar textos escritos, con sentido crítico e diferentes propósitos de lectura, recoñecendo o sentido global e as ideas principais e secundarias, identificando a intención do emisor, reflexionando sobre o contido e a forma, avaliando a súa calidade e fiabilidade para dar resposta ás necesidades e aos intereses comunicativos diversos e para construír coñecemento.
OBX 5	Producir textos escritos e multimodais coherentes, cohesionados, adecuados e correctos atendendo ás convencións propias do xénero discursivo elixido, para construír coñecemento e para dar resposta de maneira informada, eficaz e creativa a demandas comunicativas concretas.
OBX 8	Ler, interpretar e valorar obras ou fragmentos literarios do patrimonio galego, portugués e universal, utilizando unha metalinguaxe específica e mobilizando a experiencia biográfica e os coñecementos literarios e culturais que permitan establecer vínculos entre textos diversos e con outras manifestacións artísticas, para conformar un mapa cultural, ampliar as posibilidades de gozo da literatura e crear textos de intención literaria.

Competencias clave	Clave dos descritores operativos
Competencia en comunicación lingüística (CCL)	CCL1, CCL2, CCL3, CCL4, CCL5
Competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñaría (STEM)	STEM1, STEM4
Competencia dixital (CD)	CD1, CD2, CD3
Competencia emprendedora (CE)	CE1
Competencia persoal, social e de aprender a aprender (CPSAA)	CPSAA4, CPSAA5
Competencia cidadá (CC)	CC1, CC2, CC3
Competencia en conciencia e expresións culturais (CCEC)	CCEC1, CCEC2, CCEC3, CCEC4
Competencia plurilingüe (CP)	CP2, CP3