2.1. Criterios e instrumentos de avaliación

Criterios de avaliación e mínimos de consecución

Táboa na que se recollen os criterios de avaliación, os mínimos de consecución que se contemplan para cada criterio, os instrumentos de avaliación previstos e a súa ponderación (en base á proposta de Proens).

Códigos CA: descrición dos criterios de avaliación	Mínimos de consecución	Instrumentos de avaliación	Unidade didáctica (PROENS)	% (Orientación de PROENS)
Unidade 10: Os desafíos demográficos.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	Analiza as causas das vagas migratorias actuais.	PE	10	60
CA1.6 - Coñecer e interpretar os comportamentos demográficos da poboación, os cambios que experimentou e os seus ciclos, identificando e analizando os principais problemas e retos a que nos enfrontamos no mundo e en España e Galicia.	Diferencia os distintos modelos demográficos e os movementos naturais da poboación mundial mediante a análise de pirámides de poboación.	PE		60
CA1.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan a sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Comprende as causas principais que explican o avellentamento da poboación actual en España e Galicia.	TI		40
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Entende a evolución dos movementos migratorios mundiais dende o século XIX ata a actualidade.
CA2.5 - Recoñecer as desigualdades sociais existentes en épocas pasadas e os mecanismos de dominación e control que se aplicaron, identificando aqueles grupos que se viron sometidos e silenciados, destacando a presenza de mulleres e de personaxes pertencentes a outros colectivos discriminados.	Recoñece o papel da muller nos ciclos demográficos.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Entende o impacto da emigración e inmigración na sociedade actual.
CA3.2 - Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	A través de fontes orais, comprende o impacto das migracións na súa contorna próxima.
CA3.5 - Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Valora a importancia da diversidade social e cultural froito dos movementos migratorios.
CA3.7 - Tomar conciencia do ciclo vital e analizar como cambiaron as súas características, necesidades e obrigas en distintos momentos históricos, así como as raíces da distribución por motivos de xénero do traballo doméstico, asumindo as responsabilidades e compromisos propios da idade no ámbito familiar, na contorna escolar e na comunidade, e valorando a riqueza que achegan as relacións interxeracionais.	Comprende a relación entre as melloras sociais e os cambios nos movementos naturais da poboación.

Unidade 11: Un mundo de cidades.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	Identifica o proceso de urbanización e os cambios ocorridos nas cidades ao longo da Historia.	PE	11	60
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Analiza as causas do despoboamento rural en España e Galicia a través de mapas xeográficos.	TI		40
CA1.4 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbana a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Comprende os principais problemas ambientais e sociais propios do mundo urbano e rural.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Debate sobre problemas actuais das cidades como a xentrificación, planificación urbana ou as megalópoles.

Unidade 12: Desigualdade e cooperación.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	Comprende as consecuencias que a contaminación do medio natural ten sobre a poboación do Terceiro Mundo.	PE	12	60
CA1.4 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbana a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Indica algunha medida a realizar para mellorar a sociedade dende o punto de vista social ou ambiental.	PE		60
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Analiza e compara novas de prensa sobre problemas actuais.	TI		40
CA1.7 - Interpretar desde a perspectiva do desenvolvemento sustentable e da cidadanía global os principais desafíos do mundo actual, expresando a importancia de implicarse na procura de solucións e no modo de concretalos desde a súa capacidade de acción tanto local como global, valorando a contribución do Estado, as súas institucións e as asociacións civís en programas e misións dirixidos por organismos nacionais e internacionais para o logro da paz, a seguridade integral, a convivencia social e a cooperación entre os pobos.	Entende o papel da ONU e das ONGs no mantemento da paz, a convivencia e a cooperación internacional.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Realiza unha análise crítica de teorías acientíficas vixentes na sociedade actual.
CA3.4 - Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Valora o papel das Nacións Unidas e das institucións estatais e europeas na construcción dun marco pacífico caracterizado polos valores democráticos.
CA3.8 - Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os obxectivos de desenvolvemento sustentable.	Valora o papel das Nacións Unidas e das institucións estatais e europeas na construcción dun marco pacífico caracterizado polos valores democráticos.
Lenda: %: Peso orientativo (o profesorado debe axustalo á súa programación); PE: Proba escrita, TI: Táboa de indicadores

O resultado final da aplicación destes criterios de avaliación e cualificación, deberanse ponderar sobre a parte da porcentaxe que representan na programación PROENS as unidades didácticas que engloban este REA (unidades 10, 11 e 12).

Actividades e instrumentos empregados no REA

Táboa na que se concretan as actividades ou retos empregados no REA do alumnado en relación con cada criterio de avaliación, indicando en cada caso o instrumento de avaliación considerado.

Criterios de avaliación	Actividades ou exercicios/ Seccións do REA	Instrumentos empregados
Unidade 10: Os desafíos demográficos.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	1. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.
	2.Actividade de arrastre sobre políticas demográficas. (Sección 3.1: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	3. Exercicio sobre a distribución espacial da poboación. (Sección3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.
	4. Actividade de repaso. Opción A: encher ocos. (Sección 3.1. Un pouco máis preto: España e Galicia).	Retroalimentación.
CA1.6 - Coñecer e interpretar os comportamentos demográficos da poboación, os cambios que experimentou e os seus ciclos, identificando e analizando os principais problemas e retos a que nos enfrontamos no mundo e en España e Galicia.	1. Actividade para encher ocos sobre comportamentos demográficos mundiais. (Sección 2.1.: Aquí e aló, moita xente).	Retroalimentación.
	2. Actividade de repaso. Opción A: actividade de encher ocos. (Sección 3.1.: Un pouco máis preto: España e Galicia).	Retroalimentación.
	3. Actividade de repaso. Opción B: escolla única. (Sección 3.1.: Un pouco máis preto: España e Galicia).	Retroalimentación.
	4. Actividade de repaso. Opción C: verdadeiro-falso. (Sección 3.1.: Un pouco máis preto: España e Galicia).	Retroalimentación.
	5. Actividade despregable sobre poboación. (Sección 3.1.: A poboación latexa: crecemento natural e vexetativo).	Retroalimentación.
	6. Actividade de arrastre sobre as características da poboación española e galega. (Sección 3.1.: Un pouco máis preto: España e Galicia.).	Retroalimentación.
CA1.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan a sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	1. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.
	2. Actividade de encher ocos sobre movementos migratorios. (Sección 3.1.: A poboación latexa: crecemento natural e vexetativo).	Retroalimentación.
	3. Actividade de Verdadeiro/Falso sobe a estrutura da poboación. (Sección 3.1: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	4. Deseño e comentario dunha pirámide de poboación. (Sección 3.1.: As pirámides de poboación).	Rúbrica.
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	1. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.pdf.
	2. Actividade de arrastre sobre políticas demográficas. (Sección3.1: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	3. Actividade despregable sobre mulleres e migracións. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.
CA2.5 - Recoñecer as desigualdades sociais existentes en épocas pasadas e os mecanismos de dominación e control que se aplicaron, identificando aqueles grupos que se viron sometidos e silenciados, destacando a presenza de mulleres e de personaxes pertencentes a outros colectivos discriminados.	1. Actividade de relación sobre políticas demográficas. (Sección 3.1.: A pegada da poboación: fontes e réximes).	Retroalimentación.
	2. Exercicio sobre reximes demográficos. (Sección 3.1.: A pegada da poboación : fontes e réximes).	Retroalimentación.
	3. Actividade despregable sobre mulleres e migracións. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	1. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3.: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.
	2.Actividade de arrastre sobre políticas demográficas. (Sección 3.1.: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	3. Exercicio sobre a distribución espacial da poboación. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.
	4. Actividade de Verdadeiro/Falso sobe a estrutura da poboación. (Sección 3.1.: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	5. Actividade despregable sobre poboación. (Sección 3.1.: A poboación latexa: crecemento natural e vexetativo).	Retroalimentación.
CA3.2 - Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	1.Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.
	2. Deseño e comentario dunha pirámide de poboación. (Sección 3.1.: As pirámides de poboación).	Rúbrica.
	3. Tarefa grupal sobre indicadores demográficos. (Sección 3.1.: Un pouco máis preto: España e Galicia).	Rúbrica.
	4. Reto final. (Sección 5).	Rúbrica do reto.
CA3.5 - Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	1. Actividade despregable sobre mulleres e migracións. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.
	2.Esquema sobre movementos migratorios. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Rúbrica.
	3. Reto final. (Sección 5).	Rúbrica do reto.
CA3.7 - Tomar conciencia do ciclo vital e analizar como cambiaron as súas características, necesidades e obrigas en distintos momentos históricos, así como as raíces da distribución por motivos de xénero do traballo doméstico, asumindo as responsabilidades e compromisos propios da idade no ámbito familiar, na contorna escolar e na comunidade, e valorando a riqueza que achegan as relacións interxeracionais.	1. Actividade de Verdadeiro/Falso sobe a estrutura da poboación. (Sección 3.1: A realidade da poboación: estrutura e transformacións).	Retroalimentación.
	2. Deseño e comentario dunha pirámide de poboación. (Sección 3.1.: As pirámides de poboación).	Rúbrica.
	3. Actividade despregable acerca de mulleres e migración. (Sección 3.1.: Aquí e aló: a poboación no espazo).	Retroalimentación.

Unidade 11: Un mundo de cidades.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	1. Actividade de repaso. Opción A : Actividade de encher ocos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	2. Actividade de repaso. Opción B. Preguntas de escolla única. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	3. Actividade de repaso. Opción C. Preguntas de verdadeiro/falso. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	4. Actividade sobre unha imaxe satélite. (Sección 3.2.: Urbanización a galope).	Rúbrica.
	5. Actividade sobre áreas urbanas no mundo. (Sección 3.2.: Urbanización a galope).	Rúbrica.
	6. Actividade sobre o sistema urbano español e galego. (Sección 3.2.: Cuestión de tamaño).	Rúbrica.
	7. Pregunta de escolla múltiple sobre sectores da cidade. (Sección 3.2.: As cidades contan a súa historia).	Retroalimentación.
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	1. Actividade de relación sobre problemas urbanos. (Sección 2.2.: Escoitando os sons da cidade).	Retroalimentación.
	2. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Rúbrica.
	3. Actividade de arrastre sobre planos urbanos. (Sección 3.2.: Todas as cidades son iguais?).	Retroalimentación.
	4. Actividade sobre as partes da cidade. (Sección 3.2.: As cidades contan a súa historia).	Retroalimentación.
CA1.4 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbana a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	1. Actividade de verdadeiro /falso sobre rehabilitación urbana. (Sección 3.2.: Co tempo todo cambia).	Retroalimentación.
	2. Actividade de análise de imaxes. (Sección 3.2.: Co tempo todo cambia).	Retroalimentación.
	3. Actividade sobre xestión de problemas urbanos. (Sección 3.2.: Non é fácil organizar unha cidade).	Retroalimentación.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	1. Actividade de relación sobre problemas urbanos. (Sección 2.2.: Escoitando os sons da cidade).	Retroalimentación.
	2. Actividade grupal sobre densidades de poboación e problemas urbanos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda.	Rúbrica.
	3. Actividade de repaso. Opción B: preguntas de escolla única. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	4. Actividade sobre xestión de problemas urbanos. (3.2. Non é fácil organizar unha cidade).	Retroalimentación.

Unidade 12: Desigualdade e cooperación.
CA1.3 - Valorar o grao de sustentabilidade e de equilibrio dos diferentes espazos e desde distintas escalas, e analizar a súa transformación e degradación a través do tempo pola acción humana na explotación dos recursos, a súa relación coa evolución da poboación e as estratexias desenvolvidas para o seu control e dominio e os conflitos que provocou.	1. Actividade de repaso. Opción A : Actividade de encher ocos. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	2. Actividade de repaso. Opción B. Preguntas de escolla única. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	3. Actividade de repaso. Opción C. Preguntas de verdadeiro/falso. (Sección 2.3: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
CA1.4 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbana a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	1. Reto final. (Sección 5).	Rubrica reto.
	2. Actividade de relación sobre cooperación. (Sección3.3.: Alguén pode facer algo?).	Retroalimentación.
CA1.2 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos xeográficos e históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	1. Reto final. (Sección 5).	Rubrica reto.
	2. Actividade para completar espazos sobre medidores da desigualdade (Sección 3.3.: Como medimos a desigualdade?).	Retroalimentación.
	3. Actividades de escolla múltiple sobre indicadores das desigualdades. (Sección 3.3.: Como medimos a desigualdade?).	Retroalimentación.
CA1.7 - Interpretar desde a perspectiva do desenvolvemento sustentable e da cidadanía global os principais desafíos do mundo actual, expresando a importancia de implicarse na procura de solucións e no modo de concretalos desde a súa capacidade de acción tanto local como global, valorando a contribución do Estado, as súas institucións e as asociacións civís en programas e misións dirixidos por organismos nacionais e internacionais para o logro da paz, a seguridade integral, a convivencia social e a cooperación entre os pobos.	1. Actividade despregable sobre cooperación e desigualdades. (Sección 2.3.: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	2. Actividade de encher ocos -Actividades de repaso, Opción A. (Sección 2.3.: As diferenzas enferman, a colaboración sanda).	Retroalimentación.
	3. Actividade despregable sobre desigualdades económicas. (Sección 3.3.: Pero....que tan desiguais somos?).	Retroalimentación.
	4. Actividades de escolla múltiple sobre indicadores das desigualdades. (Sección 3.3.: Como medimos a desigualdade?).	Retroalimentación.
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	1. Actividade despregable sobre desigualdades económicas. (Sección 3.3.: Pero....que tan desiguais somos?).	Retroalimentación.
	2. Actividade para completar espazos sobre medidores da desigualdade (Sección 3.3.: Como medimos a desigualdade?).	Retroalimentación.
CA3.4 - Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	1. Tarefa grupal de investigación sobre cooperación internacional. (Sección 3.3.: Alguén pode facer algo?).	Rubrica.
	2. Actividade de relación sobre cooperación. (Sección 3.3.: Alguén pode facer algo?).	Retroalimentación.
CA3.8 - Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os obxectivos de desenvolvemento sustentable.	1 Tarefa grupal de investigación sobre cooperación internacional. (Sección 3.3.: Alguén pode facer algo?).	Rubrica.
	2.2. Actividade de relación sobre cooperación. (Sección 3.3.: Alguén pode facer algo?).	Retroalimentación.

Licenciado baixo a Licenza Creative Commons Atribución Non-comercial Compartir igual 4.0