Saltar navegación

3. A noticia

O poder da noticia

A noticia é un texto xornalístico que informa de maneira clara e obxectiva sobre feitos actuais de interese xeral. Aparece nos medios de comunicación —sobre todo na prensa, na radio, na televisión e nos medios dixitais— e ten como finalidade manter informada á cidadanía sobre o que acontece no mundo.

Portada Nós Diario
Portada Nós Diario (10/05/2025)

A estrutura dunha noticia segue normalmente o modelo da pirámide invertida, un sistema no que a información máis importante se coloca ao comezo do texto e a menos relevante ao final. Isto permite que a persoa lectora coñeza rapidamente o esencial da noticia, incluso se non chega a ler todo o artigo.

Titular

  • Resume o máis importante da noticia.
  • É breve, claro e atractivo.
  • Busca chamar a atención.

Entrada (lead)

  • Responde ás 6 preguntas básicas:
    🟠 Que pasou? 🟠 Quen? 🟠 Onde? 🟠 Cando? 🟠 Como? 🟠 Por que?
  • Dá a información máis relevante.

Corpo da noticia

  • Desenvolve os detalles.
  • Ordena a información de máis importante a menos.
  • Non inclúe opinións.

Lectura facilitada

Que é unha noticia?

Unha noticia é un texto que informa de algo que acaba de pasar.

É clara, breve e non dá opinións.

Quere informar a todas as persoas do que pasa no mundo.

As noticias aparecen en moitos medios:

  • Na prensa (xornais e revistas)
  • Na radio
  • Na televisión
  • En medios dixitais (internet)

Como se organiza unha noticia?

Segue o modelo da pirámide invertida.

Significa que a información máis importante vai ao principio.

O que é menos importante queda para o final.

Así, se non lees todo, podes saber o máis importante igual.


Partes dunha noticia

1. Titular

  • Resume o máis importante.
  • É breve, claro e atractivo.
  • Busca chamar a atención.

2. Entrada (ou lead)

Responde ás 6 preguntas básicas:

  • Que pasou?
  • Quen?
  • Onde?
  • Cando?
  • Como?
  • Por que?

Ofrece a información máis importante.

3. Corpo da noticia

  • Engade máis detalles.
  • Coloca a información de máis a menos importante.
  • Non dá opinións, só feitos.

As partes da noticia

2

Identifica as diferentes partes da noticia pulsando sobre as lupas correspondentes.

{"typeGame":"Mapa","instructions":"","showMinimize":false,"showActiveAreas":false,"author":"","url":"resources/67a3b248-0576-4f80-aff5-bbcc97a00308_2.jpg","authorImage":"","altImage":"","itinerary":{"showClue":false,"clueGame":"","percentageClue":40,"showCodeAccess":false,"codeAccess":"","messageCodeAccess":""},"points":[{"id":"p56959882738","title":"TITULAR","type":4,"url":"","video":"","x":0.03162055335968379,"y":0.1254247572815534,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a56959882738","pts":[{"id":"p986920163064","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a986920163064","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s986920163064","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s56959882738","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p1248736333886","title":"SUBTÍTULO","type":4,"url":"","video":"","x":0.25691699604743085,"y":0.22639563106796118,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1248736333886","pts":[{"id":"p1374776438984","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1374776438984","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1374776438984","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s1248736333886","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p257753495921","title":"ENTRADA ou LEAD","type":4,"url":"","video":"","x":0.13965744400527008,"y":0.5176577669902913,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a257753495921","pts":[{"id":"p1423585767603","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1423585767603","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1423585767603","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s257753495921","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p904739594518","title":"CORPO DA NOTICIA","type":4,"url":"","video":"","x":0.4440052700922266,"y":0.7467839805825243,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a904739594518","pts":[{"id":"p747363536085","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a747363536085","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s747363536085","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s904739594518","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p998461846148","title":"FOTO","type":4,"url":"","video":"","x":0.761528326745718,"y":0.3001820388349515,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a998461846148","pts":[{"id":"p423771949689","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a423771949689","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s423771949689","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s998461846148","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""},{"id":"p134895082252","title":"PÉ DE FOTO","type":4,"url":"","video":"","x":0.6534914361001317,"y":0.6011529126213592,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a134895082252","pts":[{"id":"p1488444938472","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","color":"#000000","fontSize":"14","map":{"id":"a1488444938472","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1488444938472","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s134895082252","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":""}],"isScorm":0,"textButtonScorm":"Guardar la puntuación","repeatActivity":false,"textAfter":"","evaluation":2,"selectsGame":[{"typeSelect":0,"numberOptions":4,"quextion":"","options":["","","",""],"solution":"","solutionWord":"","percentageShow":35,"msgError":"","msgHit":""}],"isNavigable":true,"showSolution":true,"timeShowSolution":3,"version":2,"percentajeIdentify":100,"percentajeShowQ":100,"percentajeQuestions":100,"autoShow":false,"autoAudio":true,"optionsNumber":0,"evaluationF":false,"evaluationIDF":"","id":"20255894337-120","order":"","msgs":{"msgSubmit":"Enviar","msgIndicateWord":"Proporcione una palabra o expresión","msgClue":"¡Genial! La pista es:","msgErrors":"Errores","msgHits":"Aciertos","msgScore":"Puntuación","msgMinimize":"Minimizar","msgMaximize":"Maximizar","msgFullScreen":"Pantalla Completa","msgNoImage":"Pregunta sin imágenes","msgSuccesses":"¡Correcto! | ¡Excelente! | ¡Genial! | ¡Muy bien! | ¡Perfecto!","msgFailures":"¡No era eso! | ¡Incorrecto! | ¡No es correcto! | ¡Lo sentimos! | ¡Error!","msgTryAgain":"Necesita al menos un %s% de respuestas correctas para conseguir la información. Vuelva a intentarlo.","msgEndGameScore":"Antes de guardar la puntuación comience la partida.","msgScoreScorm":"La puntuación no se puede guardar porque esta página no forma parte de un paquete SCORM.","msgPoint":"Punto","msgAnswer":"Responder","msgOnlySaveScore":"¡Sólo puede guardar la puntuación una vez!","msgOnlySave":"Sólo puede guardar una vez","msgInformation":"Información","msgYouScore":"Su puntuación","msgOnlySaveAuto":"Su puntuación se guardará después de cada pregunta. Sólo puede jugar una vez.","msgSaveAuto":"Su puntuación se guardará automáticamente después de cada pregunta.","msgSeveralScore":"Puede guardar la puntuación tantas veces como quiera","msgYouLastScore":"La última puntuación guardada es","msgActityComply":"Ya ha realizado esta actividad.","msgPlaySeveralTimes":"Puede realizar esta actividad cuantas veces quiera","msgClose":"Cerrar","msgPoints":"puntos","msgPointsA":"Puntos","msgQuestions":"Preguntas","msgAudio":"Audio","msgAccept":"Aceptar","msgYes":"Sí","msgNo":"No","msgShowAreas":"Mostrar áreas activas","msgShowTest":"Mostrar cuestionario","msgGoActivity":"Pulsa aquí para realizar esta actividade","msgSelectAnswers":"Selecciona las opciones correctas y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgCheksOptions":"Marca todas las opciones en el orden adecuado y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgWriteAnswer":"Escribe la palabra o expresión correcta y pulsa en el botón 'Responder'.","msgIdentify":"Identifica","msgSearch":"Buscar","msgClickOn":"Pulsa sobre","msgReviewContents":"Debes repasar el %s% de los contenidos de la actividad antes de completar el cuestionario.","msgScore10":"¡Todo perfecto! ¡Enhorabuena! ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore4":"No has superado esta prueba. Repasa sus contenidos e inténtalo de nuevo. ¿Deseas repetir la actividad?","msgScore6":"¡Estupendo! Has superado la prueba, pero seguro que lo puedes mejorar. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore8":"¡Casi perfecto! Aún lo puedes hacer mejor. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgNotCorrect":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect1":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect2":"y la respuesta correcta es","msgNotCorrect3":"¡Prueba otra vez!","msgAllVisited":"¡Genial! Has visitado los puntos necesarios.","msgCompleteTest":"Puedes completar el cuestionario.","msgPlayStart":"Pulse aquí para empezar","msgSubtitles":"Subtítulos","msgSelectSubtitles":"Selecciona un archivo de subtítulos. Formatos válidos:","msgNumQuestions":"Número de preguntas","msgHome":"Inicio","msgReturn":"Volver","msgCheck":"Comprobar","msgUncompletedActivity":"Actividad no completada","msgSuccessfulActivity":"Actividad superada. Puntuación: %s","msgUnsuccessfulActivity":"Actividad no superada. Puntuación: %s","msgTypeGame":"Mapa"}}
Su navegador no es compatible con esta herramienta.

A linguaxe das noticias

A linguaxe utilizada nas noticias debe adaptarse á súa función principal: informar con claridade, obxectividade e rigor. Por iso, presenta unhas características propias que a distinguen doutros tipos de texto, como a narración literaria ou a publicidade.

A continuación, explicamos os trazos máis importantes da linguaxe xornalística nunha noticia:

Lectura facilitada

Como debe ser a linguaxe dunha noticia?

A linguaxe da noticia debe ser clara e precisa.

O seu obxectivo é informar con claridade, obxectividade e rigor.

Por iso, non é coma a linguaxe dun conto ou dun anuncio.


Características da linguaxe xornalística

1. Obxectiva e impersonal

O xornalista non di a súa opinión.

Non usa frases como “eu penso” ou “para min”.

Limítase a contar os feitos.

Exemplo incorrecto: Creo que este feito é moi grave.

Exemplo correcto: Os feitos foron cualificados como graves polas autoridades.


2. Precisa e clara

Usa palabras sinxelas e directas.

Evita palabras confusas ou poéticas.

A mensaxe debe entenderse á primeira.

Exemplo: O incendio destruíu tres vivendas en poucos minutos.


3. Formal e estándar

Emprega a lingua culta.

Non usa palabras vulgares, castelanismos nin dialectos.

O ton é serio e profesional.

Exemplo: O pleno do concello aprobou por maioría o novo regulamento.


4. Tempos verbais de actualidade

A noticia usa sobre todo:

  • Presente de indicativo: para falar de feitos actuais
  • Pretérito perfecto: para feitos recentes con consecuencias

Exemplo 1 (presente): A Policía detén tres persoas nun operativo antidroga.

Exemplo 2 (pretérito perfecto): A compañía presentou onte o novo modelo de coche.


5. Verbos de acción e substantivos concretos

Non se usan verbos vagos nin frases longas.

Detectamos o bo titular

Pregunta

Cal destes titulares che parece máis axeitado?

Respostas

Un neno queda ferido nun accidente de tráfico

Outro desastre: o caos nas rúas cobra unha nova vítima

Un neno é atropelado por culpa dunha irresponsabilidade total

Retroalimentación

Pregunta

E cal escollerías neste caso?

Respostas

Unha obra máis que molesta veciños e turistas

Comezan as obras no paseo marítimo de Boiro

As obras eternas: o pesadelo regresa a Boiro

Retroalimentación

Pregunta

E se foras xornalista, cal destes titulares cres que redactarías?

Respostas

O instituto organiza unha carreira solidaria

Nova carreira absurda organizada polo centro

Alumnado obrigado a correr por causas discutibles

Retroalimentación

As falsas noticias: cando a mentira se disfraza de verdade

Hoxe en día, recibimos información continuamente: mensaxes de WhatsApp, vídeos de TikTok, titulares de xornais dixitais, tweets, memes... Todo parece certo, todo parece urxente. Pero... sabías que non todo o que chega ao teu móbil é verdade?

As chamadas fake news  — en galego, mellor  noticias falsas  — son mensaxes creadas para enganarnos. Ás veces parecen tan reais que é difícil distinguir a verdade da mentira. Poden estar feitas para xerar medo, gañar cartos, influír na túa opinión ou simplemente para xogar coa túa confianza.

Unha nova falsa pode facer que a xente compre cousas inútiles, que teña medo sen motivo, que desconfíe da ciencia ou que tome decisións equivocadas. Incluso pode poñer en perigo a saúde ou a convivencia.

Alexandra Pacheco en Powtoon. As falsas noticias (CC BY-SA)

As fake news esténdense a gran velocidade, sobre todo polas redes sociais. Unha mentira ben contada pode chegar a millóns de persoas en poucos minutos. Por iso é tan importante aprender a detectar as trampas: quen escribe iso? Que fontes usa? É un feito ou unha opinión? Podería ser unha broma ou un engano?

Neste mundo hiperconectado, informarse ben é tamén unha forma de defender a liberdade. E ti, ¿estás preparado/a para converterte nun detective da verdade?

Lectura facilitada

Vivimos rodeados de información.

Todos os días recibimos:

  • Mensaxes de WhatsApp
  • Vídeos de TikTok
  • Titulares de xornais dixitais
  • Memes e tweets

Todo parece importante. Todo parece certo.

Pero… sabías que non todo o que chega ao móbil é verdade?


Que son as fake news?

As fake news (ou noticias falsas) son mensaxes que buscan enganarte.

Ás veces parecen moi reais, pero non o son.

Algunhas fake news crean:

  • Medo
  • Desconfianza
  • Opinións falsas
  • Ganas de mercar cousas inútiles

Outras serven para gañar cartos ou confundir a xente.

Poden poñer en perigo a saúde ou facer dano á convivencia.


Por que se espallan tan rápido?

As redes sociais fan que estas mentiras cheguen a moita xente en poucos minutos.

Unha nova falsa pode ser compartida milleiros de veces.

Por iso é tan importante aprender a recoñecer as trampas.


Que debemos preguntarnos?

  • Quen escribiu isto?
  • É unha noticia real ou unha opinión?
  • Hai fontes fiables?
  • Podería ser unha broma ou un engano?

Informarse ben é moi importante.

É unha forma de protexer a liberdade.

Ti tamén podes converterte nun detective da verdade.

Estás preparado/a? 🕵️

Feito con eXeLearning (Nova xanela)